запали (св.)
Зашто тогај земља ќе да се запали, да гори со силниј огин.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Тогива ќе да затрубат от небо седм труби ангелскии, и от тие труби ќе да се потресат небо и земља многу страшно, и ќе да падне слнце и месец и ѕвезди, а небо ќе да се свие како перде, и сите води и море ќе да се изсушат, а земља ќе да се запали да гори со силниј огин.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Них ќе да ги запали тој силниј огин, да ги мучи.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Запаливме огнови. Над нив дружината спрема овнови десет да кладе.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
На кавгата згора се примешаа големците, ѓоа да смират некоја работа, да повеќе ја запалија работата (што ти велаат: „ѓаволот ни ора ни копа, само луѓе скарува“) и туку беше се поткачиле сите да се бијат и да се тераат по таа пуста планина.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Биди жива и здрава да исчекаш и да ме ожениш. Ја свеќа ќе ми запалиш, ја венци ќе ми целиваш!
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
ПОЦКО: (По него, крстејќи се со широки гротескни движење.) Господе боже, кога овој будалест син не ме остави сам да си поможам, поможи ми ти, господе, дај ми кум каков си сакам, па ќе ти запалам в црква свеќа како греда!
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Да ти пресечат нос, јазик, уши, па глава, или да ти дојдат ноќе па да ти го оберат дуќанот, да ти ја запалат куќата.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
МАРА: Кате, запали го ти огнот, а јас да го запалам кандилово пред иконава. (Го запалува кандилото пред икона и се моли).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
МИТРЕ: После ќе направиме од твојот, и него ќе го видиме. Еве сега имам свиткано. (Ката им подава оган со маша да запалат).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Да запалиме по едно цигаре... (Зема за себе си да совитка и му ја дава кутијата на Котета). Земи запали. Кате, донеси оган.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Јас те молам попушти, оти самата чу со ушите твои кога кажа, дека ќе ја попрска куќава со гасие и ќе ја запали сосе нас.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Влегување внатре, детето запали кибритено шкорче и ја осветли колибата одвнатре.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Еден по еден ги запали со кибрит, па со се’ сила ги зафрли на разни страни.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Викна Коле Канинчето: „Еј другари, дрште се, уште малце ќе влезиме стреде в Македонија. Наполнете шмајзерите, запалете бумбите!“
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
Си згрнал народ под Гоцево знаме да стресеш ропство и темен гнет в народни срца запалил пламен да фрлат јарем султански клет.
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Седнавме под кралскиот бронзен јавач, запаливме една цигара и пушејќи сите од неа го гледавме слабо осветлениот плоштад по кој врвеа минувачи и трепетливи сенки и ту луѓето во сенките се заплеткуваа, ту тие во луѓето.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
И кога дедот Стале го скрши и ова кандило за да го свети Илија пак да седи во темница седум дена, тој побрза и ноќта ја „доведе“ лисицата пред манастирската порта и тука, „потфатена“ од сите четири нозе, ја налегнаа пците и со кожата ги плати кокошките, а дедот Стале му нареди на Стојка да кладе веднаш чаша во кандилото и да му го запали рано пред вечер, оти свршил работа, го накажал арамијата што ги украде кокошките.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Изутрината уште рано, кај петли време, дедот Петко стана, си го запали луленцето, си ја зеде торбичката со едно залавче лебец и ластегарката ѝ тргнаа за Витолишча.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Слезе надолу до Ѓуешево. Ќустендил и таман се запалија магацините во Радомир и се отвори сражението по Владаја, Крле со дружината се качуваше по југозападните огранки на Витоша за да дојде по друг пат до Софија.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
