ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Од сонот го тргна ѕвонењето на специјалниот телефон. Со напор се крена и отиде до него.

Но тој не чу и отиде во другата соба.

Тој поработи уште малку, ја фрли теслата и отиде дома да се поприбере.

Тој се истави и отиде погоре до пармаците.

Таа стана пред сите и отиде да си постеле. По вечерата не им се седеше.

Тој живо се сврте и отиде до касиерката, ја раздвижи малку, покажувајќи со рака: оваа, оваа, оваа. Касиерката бележеше.

Толе слезе од високата меѓа и отиде право во крчмата.

Една вечер, дури луѓето од тајфата си легнуваа да спијат, Веле потајно се искраде од колибите и отиде, сам во ноќта, на градилиштето.

Тие двете не беа родени ороспии, ама ги поплати сиромаштијата, домаќинот ги остави и отиде да војува, ама бидејќи ја изгуби војната, од срам што немаше што да јаде, се обеси во канцеларијата на својата патриотска политичка партија, така што на овие двете не им остана ништо друго освен да се најдат на улица каде што им беше фрлен и домаќинот.

Руса стана да живее кај своите, но еднаш, во време барање дрва за огрев (еднаш во годината, во октомври, жителите на Потковицата ја кастрат гората и берат дрва за огрев) дали некој ѝ рекол или сама дошла на таква помисла, дека Јован Дамчески и таква, огрубена, ја чека дома за да ја земе за невеста и отиде кај Дамческите.

Мислиш дека ако ја напуштиш работата и отидеш на друго место, ќе ти биде поинаку, но каде и да отидеш, проблемот не е во местото, сакаш да отидеш на некое друго место, и кога ќе отидеш таму, ќе сфатиш дека работата не е во местото.

Така правевме неколкупати, од младешки бес (ја исмејувавме сиромаштијата!), а луѓето зјапаа во нас; еднаш зјапаа и некои девојчиња и се кикотеа, и јас се сеќавам дека поради штосот со чевлите тие се забавуваа цела ноќ со нас, а ние ги потрошивме и последните пари; решивме да ги одведеме во кино, но таму не нѐ пуштија со по еден чевел; Земанек се расправаше, и потем ги продадовме картите и отидовме во кафеана.

Станав и отидов до прозорецот мислејќи на тоа дека мораме да викнеме лекар.

Во 1902 год., кога Крсте дојде во Битола, стана и домашен учител на конзуловите деца, а на 26.7.1903 год. (ст.стил) тој му беше единствениот сведок при убиството и заедно со неговото тело мораше да ја напушти Македонија и отиде во Одеса, а оттаму во Петербург.

Ја грабна пушката и отиде кај Трајана дома. Му рече: „Да не ми беше внук, ќе те убиев“.

Работеше нешто, повеќе белешкареше, за она време додека Змејко беше бригадир на градежната бригада, тоа време имаше доста такви белешкари и евидентичари, крај оние што работеа и што се натпреваруваа, а кога Змејко откажа да остане бригадир, тогаш уште првата утрина старецот ја изнајде некаде и ја зеде под мишка една стара заборавена и извалкана од рѓата синдикална книшка од 1922 година, што се беше сочувала меѓу алатите и отиде со неа кај Претседателот.

Змејко сега се мачеше да погоди што можеше да биде во неговата собичка она, што не би ѝ се допаднало на Мара, сето време просто ја гледаше како таа го изнаоѓа тоа уште со првиот поглед, а кога не успеал во тоа, тој ја пушти таа пуста работа и отиде да си ја сместува храната.

А мнозина го заборавија тоа така, за веќе ниеднаш да не можеш да ги потсетиш на тоа; беа послаби и отидоа со него и не само затоа што немаа доста здрави раменици за да останат сами во снегов и да му се допрат.

Стана и отиде на прозорецот, печката зад него беше усвитена од жар, беше слободен и отпуштен, свикнат и смирен во таа темничина, како полжав под своето самарче, без никаква желба за бунење, а неговото тело не бунцаше за ниеден ненаправен чекор, само едно тивко преместување во таа просторија, во таа долина, која сега ги тераше полека сите свои жители да се јават, како при некое чудно повечерие, да испуштат од себе по некој глас, секој по некој свој писок, или по некое будно око.

За предвидувањето Гледам на Телма некоја пејачка се откажала од пушење, со методата на Ѓорги Филев, и отидов зашто желба имам, а пари за цигари сѐ помалку.

Сакам да пружам чаршав на масата, а таа се накривила, цел двор пропаднал накосо, па и количката на малечкото се стркалала и отишла на крајот од дворот.

Уља ме напокри и отиде да топли вода. Оди и се враќа жената. Едно задруго се повраќа, ме погледнува.

И отидовме кај Огнена Ѓорго. Со прашување го најдовме и отидовме.

И отидовме: ќе ја земеме Велика. Ама сватовите се опијанија и заборавија колку има, колку нема, што им треба, и што не им треба.

Зедов казма, лопата и отидов. Ја оставив Уља, јатрва ми, да варди дури да се вратам.

Го виде еден од стражарите и отиде, му ја клоцна каначката.

Зад неа, чиниш, останувала волшебна трага на комета што никој никогаш не ќе ја види. И отишла.

- Нека те носи ѓаволот. И отишол оставајќи го селскиот старешина, ако Доце Срменков бил тоа, да ѝ се заканува на дружината, потоа да стои пред прагот на Фиданкината куќа и да се врти околу себе во страв да не биде изненаден од друг натрапник.

Се завртела на петици дива во својот пркос, сама и сепак посилна од нивната врела ламтежливост и пак се занишала во колковите враќајќи се во светот на своите тајни.

И како што надоаѓале пролетните поројници во свијокливото корито на Давидица, рекичка што некаде околу денот на светецот Петар е испиена преку ноќ од горештина, така ненадејно растеле и невисоките ѕидови на четириесет и трите воденици - груб камен врзан со иловица или, подоцна, со вар.

Сличен на мудроумен и видовит старец, збрчкан од тежини што му ја притискале преморената душа и бушав од игра на ноќни ветрови, Лозан Перуника дошол на испотен шарколија и ги избројал пред насобраните луѓе и жени гробовите што живите од дружината им ги ископале на мртвите: останале патем рабите божји Дмитар-Пејко, Неделко Шијак, Јанко Крстин, Пеце Димовски, Борис Калпак, Симон Наконтик, Онисифор Мечкојад, Куно Бунгур, Пандил Димулев, Никола Влашки, Сандре Самарија, Самуил Пендуш, Филип Макариев, Никифор Ганевски, Илчо Просинек, Каменчо Скитник, Орлен Шумков и Јаков Иконописец, кои со ранетите Чучук-Андреј, Метуш Батковец и Цене Папчев можеле да бидат прогласени за дваесет свети и пресвети маченици, безбедниот Јаков Иконописец, без тој апостол со душа на вероизмамник од чиј оган горел Круме Арсов (ако починал, бог да го прости), и отишле или бегале од дружината Васко Тушев, Цуцул Мицковски, Осип Сечковски, Салко Вадидуша, Трипун Караѓоз, Гидоен Кузмановски, Блаже Задгорец, Марко Марикин, Пане Долгманов, Кирил Сукаловски, Јордан Шоп и последниот, сѐ уште негде на пат, Спиро Првославец, ако е некој виновен - господ нека му суди и се враќале со камења за неколку воденици и со тројца ранети Онисифор Проказник, Јован Стојче-Столетников, Герасим од Побожјане, Богдан Преслапец, Лазар Аргиров, Наџак-Јанко, Арсо Арнаутче, Цветко Грнар и Богоја Гулабарин, споулавен и зол колач на беспомошен раненик, и еве го него, Лозан Перуника, гладен и жеден гласник, од чие бавно и тешко редење на имињата до бога раснеле тажачките на жените и плачот на децата.

Веста била удар од кој можело да се падне ничкум и да се гризе камен.

Во тоа време и Анадолецот Ариф Исмаил ја ставил под клуч беговата воденица и отишол на коњ да слуша баботење на домашен оган кај некој побратим во Качаник.

Ние, освен тоа, можеме и да не ви дадеме камења. Повелете, еве ви го капарот и збогум, со здравје. Оставете ги нашите жени.

Потоа почнуваат чудата - Борис излегол партизан, син му на Елисие, долгоногиот Мино, му ја запалил куќата и отишол во четниците.

Тој малку се сепна, се изненади, но прифати и отиде кај неа.

„Тогаш запри ги водите“ , бесно пламна брат му и отиде како што дојде, темен, подгрбавен, со големи очила на ковчестото седло на носот.

Ееееххххх...“ викна Томаица и плачејќи излета од трпезаријата и отиде во својата соба трчајќи.

Русокос, со сини очи и белоблед, сличен на овдешниот поет Фахри Каја, не толку слаб колку тесноколк, да поверуваш дека дошол од некоја земја на северните народи или дека коренот му лежи негде зад Карпатите, го напушти градов пред петанесетина години и отиде таму од кај што дошол, според неговата увереност, некој негов подалечен дедо, бег, воин или патник кој се оддомил во непозната и покорена земја и оставил потомци.

И отишол водејќи го ждребето на улар и не вртејќи се да види со каква мака бегот ја задржува кобилата на работ на својот овоштарник со доцна процутени јаболкници.

Го стегнав фустанот пред себе на градите и отидов да затворам. Во тој момент Симон ме пресретна.

Станаа тие, облекоа чизми, зедоа лопати и копачи и отидоа на насипот, Фрлаа на процепот камења, дрвја, базје, вреќи со песок и го затинаа.

Беше убеден дека некој од нас ќе се соблече гол. Набрзо сето тоа ни досади па се спакувавме и отидовме дома. 224 Margina #17-18 [1995] | okno.mk

Потоа ја оставил флејтата и отишол лично да го пречека стариот Бах кој бил дојден да го види сина си.

Тој побара три цени, та овие веќе му дадоа една и пол, но Петруш и понатака се колне во денешна света Петка, утрешна света сабота, други денешна света недела и сите годишни светци, си ја пцуе по десетти или стоти пат мајката оти не сака од нив да печали, и исчепкува уште една четвртинка од вредноста, убедувајќи ги своите пријатели дека им ја дава стоката „под зијан, само и само да не ги пушти на друго место, да им услужи, и да не речат прилепчани оти на Петруша му избегале муштериите и отишле на готов пазар кај комшијата Плашета.

Невестата Менка ја распали борината на светелникот и отиде во земникот да извади маст, сирење и некоја пиперка да запржи на тавата за гостите.

По една недела Сулејманага нарача пет шест маски и отиде во Витолишча.

Уште на истиот час, кога даскалот Бино им зададе на I и II одделение и отиде на третата редица кај III одделение, Нешка, пишувајќи ја задачата од читанката, со навалена глава на левата рака, ги сврте очите налево.

Така стори и Ристе, фати рака со сите и отиде дома — в куќи, на вратата се појави Бојана, со сите денешни накити.

Рипна како попарена и отиде право во земникот.

Илко го закла и ѝ го остави да го кубат и варат со Митра, а тој го зеде пагурчето со ракија и еднодве јаболка и отиде в село да го покани нункото и еден девер.

Им турија сено и слама на коњите, го затворија авурот, ја заклучија вратата и отидоа во анот да ги сушат мокрите алишта на огништето.

Решија и отидоа, но кадијата не сакаше ни да чуе за некакви привилегии, а поднесените фермани си ги кладе во џебот со една иронична насмевка.

Мислам дека и на Тито му нудеа тука да се оперира, ама Маршалот одби и отиде да си умре во клиничкиот центар во Љубљана.

Бонети почувствува непријатност. Сакаше нешто да му рече, но се повлече и отиде во својата соба лут во душата. И цела ноќ не можеше да заспие.

Кога ѝ обрна внимание, таа веќе насмеано го гледаше и штом тој ја забележа, таа го тргна погледот од него и отиде натаму кон касата каде што беше клапнат дебелиот човек, сигурно стопанот како што подоцна дозна Едо.

Коњчето Дорчо го сопна со ортомчето на Велјановата Ливада, го зеде торбичето со леб и отиде да појаде на горското изворче.

Трајче ја грабна матерката и отиде да наполни вода на горското изворче.

Си ги прошетал нивјето негови, си ја прошетал куќата, и најпосле летнал и отишол дури на манастир на Богородица на Трескавец, та застанал на кубето од црквата и многу ѝ се молил на Богородица, за да му поможе да појде на штрков вилает и пак да си дојде и човек да се стори, та три години ќе служел на манастирот.

Од големата болештина Силјан летнал како некој стршен и отишол на куќа, та си застанал на левата нога да ја плаче лошата болештина од скршената нога.

По некоја недела ги спрегнал татко му Божин воловите и отишол на нива да ора.

Стоејќи еднаш на куќа, ја видел жената му кај ги молзе кравите и од милост на убавите телиња слегол во двор и отишол до телињата да ги помилува ѓоа; арно ама кај го знаеше син му Велко оти штркот Силјан е татко му; Велко си имал едно стапче в раце, и видело оти телињата ги милувал Силјан со клунот, та и свикало на мајка си: „Мајко мори, види го штркот ќе ги јаде со клунот телињата!“

Се паркира пред кафеаната „New age“: и отидовме на ракиичка. Онака кејфски. Со таратур.

Зад него, на брегот, неколку навивачи, еден во капечки костим, друг во избледена маица без ракави и куси пантолони, третиот актер со минималната чивава, сите со запалени цигари; две фрлени уловени рипки, едната претка, но млитаво, околу другата, неподвижна, се одомаќиле оси.

Го намести буклето под тенкиот шупур на кладенчето и отиде кон шумичката да седне под сенка и малку да здивне од горештината.

И отишла у девическиј монастир и живеала богоугодно и се преселила ко благодетелиици своеј.

„Животинче едно!“ се смееше свекрва ми и отиде да ја баци Маци меѓу ушите додека таа џвакаше и ме гледаше со жолтите очи.

Ми се нажали и отидов во штабот да молам.

- Бидете мирни - рече Даскалот. – Мирни и никој од местото да не сте мрднале. - рече и отиде кај вратата.

- А, таа? - А таа се изнасмеа и отиде да вози ролшуи со еден мрсулко од шесто одделение.

- Сами сте? - се изненади таа. - Милите мои, извинете, имав многу работа денес, - рече и отиде во нејзината соба.

- Сигурна ли си! - Марш да не те гледам, тргни ми се од пред очи! Се сврте и отиде.

- Ќе размислам, - вели. И отиде да размислува како поубаво и како еднакво да ги сака сите луѓе.