ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

„О. К.“, вели тој „да ја погледнеме статистиката.

Сега тоа е непријател бр.1. Секоја ноќ вестите повторно и повторно се навраќаат на убиствата и на мртвите тела.

Стоун е секогаш подготвен да ги брани најчудните тези на својот филм.

Сведувајќи ја слоевитоста на своите филмови и на четвороаголникот на праелементите и на нивното дејство, Гринавеј ги допира и антрополошките видови на ритуалот во уредувањето на цивилизациските игри.

Гринавеј ретко постигнува оригинален изглед во своите филмови (и покрај тоа што го имаше искусниот кинематограф Саша Верни (Sacha Vierny - Hiroshima Mon Amour, Last Year at Marienbad, Belle de Jour).

Тој никогаш не ги вплетка веќе постоечките митови во своите филмови (за разлика од сликарската работа), како што тоа го правеа нему сличните по дух авангардни творци, Џек Смит и Кенет Ангер.

После седумдесеттина години од истори­јата на филмот, колку што ја делат Ворхо­ловата работа од овие пионерски обиди, неговите филмови, дури и со идентична содржина, добиваат сосема поинакви коно­тации, како кај Кле, кој откривајќи го дет­скиот цртеж, подигна еден вид симбо­лизам на ново ниво.

Ворхол спроведе и низа други инверзии во поглед на Холивуд, како што неговата Фектори е антитеза на гламурот.

Ворхол, меѓутоа, не ја одбиваше само моралисти­чката елипса на Холивуд, туку во своите филмови радикално го негираше и елип­ти­чниот филмски израз не користејќи монта­жа.

Иако знаеме дека две проекции на еден ист филм не се секогаш идентични, Ворхол отвора можности за интерпрета­ција, како во врска со звучната слика, т.е. озвучувањето на своите филмови, така и во поглед на редоследот на прикажу­вањето на ролните и нивниот меѓусебен однос (во Девојките од челзи кој се прика­жува симултано на две платна, односот на ролните не е прецизиран ниту временски ниту со распоредот).

Во таа смисла маратонските бакнежи во Kiss можеме да ги сфатиме како потсвесна реакција на ограничувањето на траењето на бакнежот со Хејсовиот кодекс во американскиот комерцијален филм, а насмеаниот егзибиционизам во Couch како реакција на неговиот пуритански дух.

И покрај обидот за елементарна инсенација (на пр. бурлеската Наводене­тиот наводнувач од 1895.), Лимиер во своите филмови негува фактографски документаризам: на расколот Мелиас-Лимиер се базираат двете основни струи во филмот, фикција/илузија и документ/стварност.

За разлика од раните бучни неми филмови на коишто со монтажа им беше додаден звукот (на пр. митралезите од Ејзенштајновиот Октомври, 1927), Ворхо­ловите филмови тематски и концептуално, во својата структура се неми, лишени 102 Margina #15-16 [1995] | okno.mk од монтажа и движење на камерата, значи од филмскиот јазик (Kiss, Eat, Empire), па и нивниот оригинален звук малку би им користел, или пак натуралистичкото озву­чување би донело до симнување на нив­ното естетско ниво и концептуалната чистотија.

Ворхол во своите филмови непосредно се надоврзува на својот сликарски опус (како Фернанд Леже во „Механичкиот балет”,1924.) во есте­тичка, и како што видовме, во технолошка смисла, и на извесен начин го негира филм­ското наследство.

Остварувањата што Лимиер ги режираше во периодот од 1895- 1900. (неговата компанија продолжи со производство до 1905.) можеме да ги согледаме како опус со доследни етички принципи.

Додека другите ученици нашироко дискутираа за посетата на Ќеле Кула, за тоа колку било морбидно да се гради кула со човечки глави, за свирепото стрелање во Крагуевац, Рада и понатаму беше во својот филм како главен режисер и сценарист на нештата што ѝ се случија, на почетокот од патувањето.

Хичкок тоа го сметал за свој најуспешен настап во некој од своите филмови. превод: Ана Пејова извор: Hitchcock (зборник, Љубљана, 1984.) okno.mk | Margina #22 [1995] 157 158 Margina #22 [1995] | okno.mk Во следната Маргина Голем тематски блок за Александар Станковски Хитлерите, Тајните вечери, Ѓаволите и жените, Кокино, Маклабас, Лабрис okno.mk | Margina #22 [1995] 159

Тоа што испадна дека едно успешно македонско списание за млади (сепак месечно, а не неделно како во мојот текст) го носи истото име, е уште еден случај кога се совпаѓаат непредвидливата реалност и предвидливата фантазија.

Р.Ѕ.: по објавувањето на горното анти-упатство (очекувано) како колумна во еден неделен политички магазин, во редакцијата стигна писмо што уште во насловот не ја криеше лутината: На ТАА не ѝ требаат колумнисти како Прокопиев Скандалозно е што еден „скопски интелектуалец“ објавува клеветнички текст за списанието кое што очигледно (според искривените податоци што ги наведува) не го ни фатил в рака, а се знаел и влегол во некој свој филм, злоупотребувајќи ги угледот и името на списанието ТАА.

Баш ми е пријатно што си имам свој филм. ***

Вистинското нешто што проаѓа добро е да се глумиме себе најдобро во својот филм.