ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Согласно со извадокот од житието, во текот на Ха­зар­ската мисија Константин го посетил Херсонес (на Црно море) и пронашол таму Евангелие, напишано со, како што вели житието, роски букви.

Натаму се раскажува како Константин во Херсо­нес пронашол човек кој го зборувал роскиот јазик, стапил во разговор со него и прилагодувајќи се кон неговиот јазик започнал кон својот говор да при­менува разни букви, така што набргу читал и пишувал на роски, на што „мно­гумина се чудеа“.

Не! Инсистирам овој споменик да ги промени симболите на распаѓањето, на уривањето, на хаосот и наместо тоа, да добие ново значење - на создавањето, на космосот и на логосот - вака Гаврил го подготвуваше својот говор, решен да триумфира пред насобраната толпа.

Тој стана градоначалникот на Закинтос, главниот град на истоимениот остров зашто беше омилен меѓу жителите и избран како честит и примерен жител, за прв човек на главниот град на островот, но според авторитетот, би се рекло и на целата островска заедница што броеше близу триесет илјади души.

Поетот не успева, но го посејува семето на заедништвото, на отворениот простор, така што ѕидовите на обградениот еврејски дел од градот сепак се урнати, дури век подоцна, по иницијатива на еден од неговите претходници - ја реконструира Карер локалната хроника во себе - во времето кога островот се присоединува кон Грција.  „Островот ли ги зближува луѓето”, по којзнае кој пат се запраша Лука Карер.

Така, радо ќе потсетеше Карер во своите говори, во име на наследениот соживот, во еден романтичен занес, големиот локален поетот Николо Уго Фосколо кон крајот на 18 век, со копач во рацете, ќе се обиде да го урне ѕидот што ја одвојувал еврејската од другите заедници на островот...

Чувствувајќи грутка во грлото, Карер го врти погледот кон она што некогаш било еврејско гето на стариот Закинтос, потсетувајќи се на кажувањата на генерации и на официјалните хроники што неретко како татко на општината и самиот ги оживуваше во своите говори на градските собири одржувани по различни пригоди, од локалите до државните празници: дека Закинтос е остров на одамна воспоставена хармонија на сите негови жители: на православните Грци, италијанските католици и на Евреите, Закинтјаните со мојсеевска вероисповед.

Осип Мандељштам Каменот, билката, брчките на старецот, смрзнатиот пат на коледе, белата дарпна на свекрвата, белото велигденско црковно оро – имаат свој говор.

Водачот во својот говор од 6 февруари 1967 година, станувајќи жестоко против религијата и назадните обичаи, го означи вистинското Спасение на земјата.

Директорот го продолжуваше својот говор.

Тој тоа го кажа во својот говор, а јас од лутина експлодирав, и тогаш реков, Тоа е сурово.

Најпрвин беше замислила еден сосема класичен и глупав почеток: директорот на училиштето да им се обрати на учениците и родителите со свој говор (сите знаевме дека тоа е неверојатна глупост, оти Фисот не знаеше да срочи повеќе од два збора на хартија, и тоа под услов да бидат напишани во два различни реда; тој имаше страст за решавање крстозбори и анаграми и сите имавме впечаток дека допрва ги учи зборовите како средство за изразување).

Прво, денес сѐ почесто и погласно слушаме залагања за „организирана народна културна дејност“ (тука, се разбира, мислев на Луција, која како навиена го прочита својот говор на приредбата, кој почнуваше токму со таа фраза).

Потоа прашаа дали навистина мислам дека она што го кажала госпоѓицата Луција П. во својот говор на приредбата е кретенизам.

Кога подигнат во Ламија споменик на некој херој за грчката независност, Грците се чуваат како од оган во своите говори да го спомнат некогашниот ентузијазам и желбата за одмазда; кога ги слуша човек, би помислил дека Дијакос, Колокотронис ... (херои од времето на Грчкото востание во 1821 тодина против османското ропство - б.м.) беа најверните пријатели на Портата, најсрдечни слуги на џелатот... не разбираат ли тие дека од ден на ден станува сѐ потешко да се застапува нивната кауза пред цивилизираниот свет“...

И навистина, Водомар збиваше/ не гледаше веќе во голото теме пред себе, и јас сфатив дека завршил говорот.

Ги олабави штипките и падна на голото теме од кое Водомар го читаше својот говор.

Во една пригода, верувајќи во својот предлог Арафат ќе истакне дека во рамките на движењето Фатах, Палестинците и еврејските сафарди, кои го сочинуваат мнозинството во Израел, и имаат многу заеднички обележја и би можеле среќно да живеат ослободени од ционизмот и арапскиот национализам Арафат набргу официјално ќе го напушти својот сон за создавање на една обединета и демократска држава, кога на 15 ноември 1988-та, во срцето на Њујорк, на Ист Ривер, пред двесте дипломати и други поканети ќе го заврши својот говор со зборовите, со стиховите на поетот Махмуд Дарвиш: Ви носам маслиново гранче и пушка на борец за слобода.

И така, ќе следи неколкудецениската историја на израелско-палестинската конфронтација, која ќе биде обележана од низа изгубени шанси.

Арафат и официјално напуштајќи го својот сон за создавање на една обединета и демократска држава за време на својот говор пред претставниците на Обединетите Нации во Њујорк, во ноември 1974 година, ќе предложи создавање на една мини-држава во Трансјорданија и Газа, со реципрочно и симултано признавање на Израел и Организацијата за ослободување на Палестина, да преговара со преставниците на еврејската држава во рамките на една меѓународна конференција, под закрилата на ООН и големите сили.

За разлика од кривата на владетелите, со јасна линија на подемот и падот, Арафат ќе оствари повеќе такви криви на владеењето, со чести полети и падови...

Тој одлучува како ќе говори, кои јазици ќе ги учи, кои туѓи зборови ќе ги употребува во својот говор.

На пример, според „ Тајмс“ од седумнаесетти март произлегуваше дека Големиот Брат, во својот говор од претходниот ден, претскажал дека фронтот во Јужна Индија ќе остане мирен, но дека наскоро ќе почне евразиска офанзива во Северна Африка.

Говорникот, стискајќи го и понатаму вратот на микрофонот, со подвиткани раменици и гребејќи со слободната рака по воздухот, продолжуваше со својот говор.

Секретарот Сретен Јаворов, одвреме навреме се занесуваше во својот говор, со патетични пасажи, за да го задржи и оживее вниманието на поголемиот дел од присутните.

Тој верувал "дека на светот нема таква сила која би можела да го уништи заедништвото што постои меѓу Бугарија и Југославија, од една страна, и Советскиот Сојуз од друга".

По добивањето на Меклиновата информација за заседанието, експертите на Форин офис можеле да "здивнат", бидејќи било "заобиколено контроверзното македонско прашање", особено што Кардељ во својот говор не се осврнал на идејата за формирање јужнословенска федерација и уште повеќе што на заседанието било јасно речено дека "Македонија дефенитивно ќе остане дел од Југославија".

Во својот говор, водачот на делегацијата истакнал дека Бугарија и Југославија добиле многу помош од Црвената армија и дека таа "помош покажува што се бара на историскиот пат на словенските народи" и дека "тој пат води кон заедничка борба за одбрана на интересите на Словените на Балканот, под водството на големиот Советски Сојуз".

Британските експерти не можеле да не го прокоментираат присуството на Едвард Кардељ на заседанието.

И паметам кога некое време пред крајот на својот говор рече: „Ова место е господов дом за луѓето што живеат овде во ова ваше и наше село.

Не знам што сè велеше попот во тој свој говор, ама чинам дека срцето ми имаше чуство дека добри зборови слушам.