ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

И Камилски и Татко се бореа, секој на свој начин, во нивната необична мисија како да се скроти и конечно да се победи зборот од којшто луѓето сакаа конечно да се ослободат или да го скротат, конечно да го победат.

Беше среќна што најпосле завршуваше мисијата на обајцата во потрагата на османските заемки, верувајќи дека најпосле ќе се свртат кон покорисни работи во куќите и семејството.

Камилски брзо се оттргна од мислата за тврдината и поранешните дискусии со Татко за неа и се врати кон преостанатите зборови како: диван, диванхане, претсобје, ходник, но и голема приемна просторија со убав изглед, обично на горниот кат од куќата (од персиски divanhane), пармак, пармаци, дрвена ограда, на чардакот или на басамаците, направена од тенки летви (од турски parmak, paramaklik); басамак, басамаци (од турски basamak); мердивен, подвижна скала (од персиски merdiven); сандак, порано овој збор бил употребуван за означување вид сандак во кој се чувале алишта и особено невестинското руво, обично се изработувале и украсувале во разни шари, а денес со овој збор се означуваат сандаци направени за разна намена, особено како војнички сандак (турски sandik) и перваз (персиски pervaz), означуваат дрвена конструкција на прозорците и вратите; dolap (од персиски dolap); серген (од турски sergen); мусандра (од турски musandira).

Во врска со парите, Камилски забележа и неколку турцизми што означувале разни предмети во кои се носеле и се чувале парите, како на пример: ќесе, вид паричник (од турски kese); ќемер, намерно сошиен појас со прегради кој се носел и директно на телото, под облеката (од персиски kemer); арч, арџ, трошок (од арапски har).

Имаме општи и посебни причини за трагање по османските заемки во јудеошпанскиот јазик, кој потекнува од средновековниот кастилијански јазик (наречен уште ладино или ѓудезмо).

Неретко Татко и Камилски, кога ќе се најдеа во лавиринтот на некоја османска заемка, обајцата како по нечија команда погледнуваа кон тврдината верувајќи дека зборот конечно завршил во неа...

Камилски за општата листа на (без)опасните османски заемки се задржа и на парите кои се употребувале во времето на османското владеење како разни бакарни, сребрени и златни монети: алтан, златна пара (од турски altin); меџидија, сребрена (бела) и златна (жолта) монета од времето на султан Абдул-Меџид, во втората половина на XIX век (од турски mecidiye); метелик, бакарни пари со различна вредност (од грчки mеtеlik) мангар, мангарче, една од најстарите турски пари со вредност помала од акча (од арапски mangir).

Камилски живна, стана од своето место, го поклопи големиот речник пред себе и рече: Во право си, пријателе, животот останува првата и последна проверка за вистината...

Поаѓајќи од фактот дека Турците стигнуваат на Полуостровот пред развитокот на градовите, нивното влијание ќе биде посебно означено во главните архитектонски решенија на балканските градови и другите аспекти на градскиот живот.

Првин сакаше да расчисти со најкарактеристичните заемки од областа на трговијата, кои би можеле да се најдат на листата на (без)опасните османизми.

До доцна во ноќта Камилски пребаруваше во веќе отворените речници османски заемки од областа на архитектурата и урбанизмот.

И Татко беше облечен во својот единствен костум за мејдан, очекувајќи го својот пријател, на последната дебата околу гастрономијата и јазиците, поточно за местото на османскотурските зборови од областа на исхраната, пијалаците, кои со векови се наоѓаа на заедничката трпеза на Балканците, обајцата убедени дека исхраната обележува една цела цивилизација.

Требаше да го пречека Татко попладнето, така што имаше време да се справи со последните османски заемки, според договорот со својот пријател.

Долго не можеше да заспие, од многуте запишани заемки, оживуваа во неговиот сон старите куќи, јавни објекти, сакрални и профани градби, кои жилаво се одржуваа во градот по толкуте природни катастрофи и војни.

Камилски запирајќи на оваа заемка и забележувајќи ја во својот голем жолт нотес, наменет за бележење на балканските ides generales, се сети на чардакот на нашата куќа крај реката со поглед кон тврдината, кон која со Татко ги упатуваа погледите во долгите работни средби, кога запираа пред енигмата на некоја мистериозна османска заемка.

Камилски реши да стане рано и да ги набележи и преостанатите османски заемки од областа на трговијата и занаетите, парите, мерките и други.

Конечниот заклучок ќе биде кажан на заедничката софра во градината во здравицата на крајот на ручекот.

Камилски свечено објави дека конечно нивниот бој со османските заемки во кој немало ниту победници ниту поразени е завршен.

Ќе ги оставиме речниците. Ќе излеземе во стариот дел на градот, по тврдината, во старата чаршија да видиме дали уште живеат османските заемки!

Ние дури би можеле и да ја прошириме со османските заемки во јудеошпанскиот јазик.