ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во османското време на Балканот, а и пошироко, ексцесивното ајде било неутрализирано со неизбежното јаваш, па потоа ајде дејствувало на јаваш, и така се одржувал можниот ритам.

Во право си кога велиш дека меѓу луѓето останале планини документи од долговечното османско време.

Своевремено за едно медицинско списание преведуваа написи од османското време за лековитите билки на Балканот.

Во вакафот на една битолска џамија се пронајдени неколку сандаци полни со стари книги и записи од османско време.

LVI Како што минуваше времето и мисијата се ближеше при крајот, Татко и Климент Камилски стануваа сѐ поуверени дека со секој нов толкуван ориентализам во балканските јазици навлегуваа во тајни на долговечното османско време.

И Татко и Камилски, секој на свој начин, и според свои мотиви, беа обземени од мистериите на османското време, задржани и скриени, присутни во мирисот и здивот на вековите заборавени во џамиите и вакафите (битолските кадиски записи), во шепотот на водата на шадрваните, во ехото на исчезнатото време во ановите, во звуците на чаршијата.

Овие балкански писатели, кои се прославија во светот, суверено излегуваа од хоризонтите на пристрасните национални историографии, трагаа по исчезнатото османско време, кое не беше обележано како европското, со духовните, културни, уметнички и филозофски векови.

Кога ќе се врати на Балканот, долго време ќе преовладува инерцијата на османското време и во доменот на јазикот.

Во записиве од османското време има работа за подолго време.

Минувајќи низ Камениот мост од западниот кон источниот дел на градот, во потрага по турските заемки задржани уште во живот, Татко и Камилски се движеа со бавен ритам, за разлика од луѓето со забрзани чекори од обете страни на мостот.

И во навидум старите и заборавани ориентализими, нивното потиснувано значење, често неуспешно заменувано со новите јазични чистења, предизвикани од историски промени, револуции и ослободителни борби, во темелната и објективна потрага на Татко и Камилски, избиваа, се наложуваа, ја сугерираа спрегата со старите зборови во подновените, стандардните јазици.

Во далечните османски времиња, продолжи Камилски, во една област настапил голем глад.

Во таа османска тврдина во која почиваше османското време, во нејзината утроба во која пред Втората светска војна беа изградени скривалишта, се саможртвуваа козите спасителски заедно со нивниот наткозар Чанга, Татков пријател од тие времиња.

Тешко ќе може да се допре до тајните на османските документи, тие засекогаш ќе останат во лавиринтите на времето, посебно во различните кадиски записи како сиџилите и во дефтерите.

За да можат да се исхранат луѓето, голата сиромаштија дури мелеле дрвја за да ги јадат помешани со брашно во некаква чорба голата сиромаштија....

По откривањето на битолските кадиски сиџили (од ХV-ХIХ век), тој се најде пред вистинска ракописна Атлантида на исчезнатото османско време на еден од значајните делови на Балканот, со што патот на судбината беше одреден.

Почека да мине еден црн пајтон останат уште од османското време и појде кон нашата куќа.

Преку улицата се протегаше кејот на кој беа наредени четири мамутски тополи посадени уште од османското време.

Ги бараа можните заемки, некои дамна утврдени, други заборавени.