ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Која тема треба да ме инспирира? Ова ново време? Иронии!

На Рош Хашана, враќајќи се дома од каалот каде што го остави татка си со другите бели глави од маалото и од веќе затворената чаршија да ги расправаат новите времиња и чудните сплетови на историјата, Јаков го најде малечкиот среде двор, со главата и погледот кренати високо кон посивеното небо.

кај станицата синџуку во токио тој петок, да беше петок, се собираа педери кои во јазикот на новото време се именуваат како хомосексуалци а нивните паради се именуваат како геј паради и навистина чиста случајност е што токму во геј улицата близу станицата синџуку во токио имаше многу бездомни кучиња, мала парада на бездомни кучиња кои никаде не брзаат а дишат испрекинато и кога зјапаат во минувачите и кога се клецкаат, да простите близу станицата синџуку се наоѓа градската куќа на токио вообразена и вообличена како бетонски нотр дам баш тука како да се разминав во врвулицата со професорот кензо танге арно ама не стасав да го поздравам од пријателите од скопје професорот кензо танге кому во токио сите му се поклонуваат сигурно горчливо ќе се насмевнеше ако успеев да му го спомнам скопје тој и онака севезден се смее, се смее и на легендата дека токио и цела јапонија се создадени од божјата насмевка и онака низ смеа професорот кензо танге кај станицата синџуку во токио шутна една празна лименка од пиво а знаеше дека го шутира испиеното минато како што знаеше дека син му кокомо кога тогаш во токио ќе сади нови јајца и на врв јајце ќе се насладува со цедени насмевки и ќе ја ишка секоја идна катастрофа пред да удрат ѕвоната на бетонскиот нотр дам.

Трагите од отоманско-европското модернизирање, што некогаш го донесоа пругата и градската оска, с уште беа присутни на Широк сокак, иако новите времиња си го наметнуваа својот белег.

Токму во времето кога Ататурк, со Фетхи-беј Окијар крај себе, се пресметуваше со Отоманската Империја и со последиците од неа и од нејзиното агонично распаѓање, Татко се враќаше на Балканот, каде што уште многу, многу години ќе продолжи инерцијата на отоманското време, особено во судбината на исламските конвертити коишто ќе бидат далеку од Ататурковата револуција и од неговата лаицизација, живеејќи долго време во верска изолација и не можејќи успешно да се интегрираат во новите времиња...

Честопати, враќајќи ѝ на средбата со Ататурк, со сознанијата што ми ги носеа новите времиња, во мене се потврдуваше мислата дека секоја револуција, решавајќи го проблемот со забрзана промена на животот на луѓето, елиминира еден поредок за кој претходните генерации вложиле голем труд, големи маки и страдања...

И кога се веруваше дека небото е конечно победено и храмот на атеизмот воспоставен за сите нови времиња без Бог, не беше тешко на народот да му се наложат новите божества на жртвувањето.

Тоа е веќе едно ново време, време кога и конференциите и Месната и Тацко Настејчин и малите селски агитатори наеднаш како да потемнеле, заостанале зад животот кој навлегол во нови колотечини, кога виталниот сој на жителите на Пасквел започнува масовно да ја напушта долината, не обѕрнувајќи се на минатото и итајќи кон својата иднина.

Сакав да допишам свои страници во татковата историја за јаничарството, јаничаризмот или балканската и светската јаничарија, за да ја доразберам смислата на некогашната таткова потрага, проектирана во новите времиња.

Бездруго, беше свесен дека ние стапувавме во новиот круг на јаничарството, ја менувавме земјата, н очекуваше ново владеење, прилагодување на нашите животи во новите времиња, далеку од семејното огниште, каде што остана Баба со отворената врата, затворена од границата.

Метафората треба да се урне Картагина - ги надживеа новите времиња и старите протагонисти.

Според неговата длабока, интуитивна логика, со која најчесто се спротивставуваше речиси на наследената инерција на фаталноста, настојуваше да открие некаква трајната закономерност, крај силните барабани на дијалектичката патетика на новите времиња, дека токму при падовите на империите, се отвора пандорината кутија на со векови потиснувани страсти, на идеалите на поданиците на Империите, на многубројните народи кои биле потчинети на една власт на чие чело бил императорот.

Госпоѓа Камилска не можеше во мигот да разбере за какви нови времиња се работи, прашално го погледа својот сопруг, а тој продолжи: Ние работиме да го спасиме Балканот, иднината на нашите потомци...

Не беа свесни дека со тоа ја поддржуваа матрицата на светскиот јаничаризам на империјата на новите времиња: новиот јазик за сите требаше да ги потчини малите, да направи од малите јазици негови сателити.

А што станува со сегашноста на нашите деца? пресече госпоѓа Камилска, оставајќи го својот сопруг без одговор.

Навистина, се работело за дијаболичен план, можеби единствен во историјата на воената деспотија во старите и нови времиња го цитираше Климент Камилски делото на Хамер Историја на Османското Царство.

Овие зборови не беа толку многу во оптек во новите времиња, но тие, сепак, остануваа незаобиколни, кога се сакаше што подлабоко да се проникне во тајните на животот.

Беше очигледно дека тие многу се оддалечија од првичната намера да му пресудат на зборот јаничар: да предложат конечно отстранување од употреба, со сите негови деривации, или да го задржат, со низа додатни објаснувања, кои ги донесуваа новите времиња по конечното укинување на воената формација.

Османското јаничарство кое траеше неполни пет века ги надживеа своите заколнати протагонисти, продолжи да постои како состојба на човечкиот дух и однесувања и во новите времиња.

Татко си имаше многу маки да се справи со зборот милет, на турски millet, со потекло од арапски (millmillet) и со значење на народ, нација, религија.

По­крај рационалната одлука, донесена во последниот миг, по укажувањето на Гури Порадеци дека се работи за живот или за смрт, ако не се избега преку граница, кај Татко тоа будеше некаков внатрешен порив, да ѝ се предаде на фуга­та на егзилот, во потрага по нови простори, по нови времиња, по првото бегство во животот.

Мајка заспиваше често со жолтата светлина на ламбата чија патина се разлеваше низ страниците на Татковите книги, кога сонот ја префрлуваше во нови времиња, во Татковата близина.

XXXV Настапуваа нови времиња. Татковиот живот ја губеше некогашната моќ.

- Што ли ќе биде ова? - праша Мајка. - Се вестат, сигурно, нови времиња! - прошепоте Татко.

А, во новите времиња, државите се темелат токму врз границите.

Зарем веруваш дека новите времиња ќе бидат подобри?  Очите се избиструваат од гледање убавини.

Во новово време се згоди во едно претпријатие да одработам цели десет години ама правилата на животот се сменија и веќе одамна никому не му се подарува никаков часовник што секако е една од причините некои луѓе сѐ повеќе да се чувствуваат изгубени во времето а нивните души да скапуваат во контејнерите.

Во новово време сите сме на работ на нервите и живеачката сѐ повеќе ја доживуваме како синџир од неуспешни реформи во кој ни се препелка чекорот кон лесно ветената иднина.

Радоста моја денес е бескрајна, среќен јас сум ко детулче мало, поле мое, поле прадедово – ново време голем дар ти дало!

Но не е ли ова вера во некои нови времиња?