ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

И козите добиваа сила. Речиси ја мелеа самата земја, ги извлекуваа нејзините последни сокови, пред да исчезнат во земјата.

Потоа погледот ѝ паѓа на карт-посталот со ракописот на маж ѝ, и како и секое утро, откако ќе утврди дека децата спијат, наместо кошмарниот сон, ја реконструира приказната на нејзиниот живот, особено нејзините последни неколку години.

Во прво време и таа поверува во гласините што се ширеа меѓу Евреите на Солун, дека маж ѝ е затворен таму, дури и некое време по добивањето на неговата штура картичка од Виена од која со сигурност единствено можеше да утврди дека е жив.

Вечно ќе го паметиме нејзиниот последен збор: Кре!

Знаете кои беа нејзините последни упатства?

Дали навистина можела така да мисли?.

Дури двапати ми спомна дека на здрав пораснат човек каков што сум јас таткото може да му биде пречка.

Меѓу најдалековидите уметници во Америка се: Ерик Фисчл од почетокот на деценијата и Мајк Кели од нејзините последни години.

Пред да се разбуди ја подаде раката, како во сонот да бараше некого.

И се сетив на ноќите на очај од мојата младост, од она време кога мајка со крвничко уживање тураше сол на отворената рана на мојата душа, се сетив дека во тие ноќи копнеев по оваа ноќ, по нејзината последна ноќ – тогаш, десетина иљади ноќи пред оваа ноќ, посакував одмазда, и единствената одмазда можеше да биде во мигот на нејзината најголема немоќ, во нејзината немоќ пред смртта, да ја потсетам на мојата немоќ, на нејзиното ѕверство во моето страдање.

Пред крајот на ноќта заспа; сонот, нејзиниот последен сон, беше спокоен, кус.

Гледав во неа, претчувствував дека тоа е нејзината последна ноќ.

И сега гледав во оваа Амалија која немаше ништо заедничко со онаа Амалија, немоќта на оваа жена која умираше ме потсетуваше на мојата некогашна немоќ, а јас не сакав, или не можев, во себе да го разбудам ѕверството кое во себе некогаш го имаше таа и со кое ме тераше да тонам сѐ подлабоко и подлабоко, ѕверството со кое – ако го разбудев во себе - навистина ќе бев нејзина ќерка не само по крв, ѕверството кое требаше да ја натера да страда заради сопственото ѕверство, моето ѕверство кое требаше да ужива во нејзиното очајно каење.

Ќе речеше: „Два волка заклале срна на левиот брег на реката Ломиа, а од нејзината последна издишка се овие светликави пенушки врз далгите.“

Првите три од тие пет години по смртта на мајка ѝ таа ги помина во некој буден сон, од кој не можеше да ги избрка сликите и звуците од нејзините последни денови.

Ја изгасна цигарата задржувајќи го нејзиниот последен чад в грло.

Ти знаеш колку јас ја сакам твојата мајка и знаеш, колку ми е драго што таа живее кај нас, а не во некаква удобна собичка со часовник што звучно ги отчукува секундите и со такво некое ловџиско куче, макар два реона подалеку одовде, но, - извини што ќе се искажам, малечка, нејзината последна творба во вчерашниот весник е вистинска катастрофа.

Нејзината самота беше нејзината последна тивка молитва.

Таа мала соба, Таткова библиоте­ка, се претвори во еден мал храм на нејзините последни молитви, на читаните и на недочитаните Таткови книги.

„Не шегувај се, Марија“, рече третиот.

Затоа третиот во нејзините последни врели ноќи зачекори кон неа.

И што сè ми изнаприкажа во тие нејзини последни години?

Но среде масата беа наредени нејзините последни книги, по големина, една врз друга.

Очекував, по моето долго писмо, да ме прашува за моето предвремено враќање од Арл, за судбината на мајка ми, за нејзините последни денови од животот.

Тетин Борис, инаку девер на Буровица, го посвојува нејзиниот последен син кој бргу заминал по мајка си под неразјаснети околности и така Борис Кочов станува сопственик и на тој имот.

Врз тоа индиго Миру имаше исткаено многу ѕвезди, птици и шарени цвеќиња, па кога ќе седнам на него, ми се чини дека летам со килимот и дека можам да стигнам каде што ќе посакам.

Од неа ми остана нејзиниот последен килим, темносин, како бојата на индигото, истата онаа боја што секоја вечер ја има на небото по зајдисонце, кога океанот крај Гоа и вселената над него се спојуваат во едно.