ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во истиот миг, се втурнав во трк што побрзо да се дофатам до слушалката насетувајќи дека тоа ми се пријателите: Ало!! Да молам?

Се исплашија... пребледеа... Стравот во исти миг срцата им ги смрзна на дрвјата...

Замавна еден од зулумџиите со сабјата, ја пресекоа главата, во истиот миг. Потече крвта македонска, по дворот...

Во истиот миг сиот џагор замре и околу четиристотини очи беа вперени во него.

Во истиот миг еден спортски мотор му го засени погледот со валканата вода што ја исфрли од гумите, откако прелета пред него со брзина од 60км на час.

Не сфаќав, и сè уште не сфаќам како може некоја реченица во ист миг да изразува псевдо-пропозиција и непобивлива вистина.

Јас од сесрце го прифатв неговиот заклучок дека метафизичките искази се бесмислени, со тоа што не ги земав предвид исказите од Трактатот.

На бегалците им беа издавани и нови документи со променет идентитет и веросиповед.

Да предадеш, значи да бидеш загубен уште истиот миг.  Во мугрите, во присуство на Карер и уште неколку негови луѓе од доверба, ги свика свешениците и епитропите и со нив се договори, по другите гратчиња и по селата на островот, најитно да се подготват прифатилишта за Евреите во домовите на заможните домаќини.

Но сепак тој не може да се сврти во истиот миг, не може да се ослободи од нејзината душа.

Таа мора да го стори ова не само поради тоа што сето она кое желбата сакаше да го оттргне од говорната игра одново се враќа во неа, туку и поради тоа што истовремено, и самиот говор се наоѓа загрозен во својот живот, изгубен, отсечен, поради тоа што повеќе нема граници, препуштен на сопствената конечност во истиот миг во кој изгледаше дека неговите граници се бришат, во истиот миг во кој престанува да биде сигурен во себе, опфатен и ограден од страна на бесконечното означено, кое изгледаше дека го надминува. 50 Margina #11-12 [1994] | okno.mk

Не дека зборот “писмо” престанува да го означува означителот на означителот; тоа во една чудна светлина покажува дека “означителот на означителот” престанува да го дефинира акциденталното удвојување и секундарноста лишена од нејзините права.

Овој богато го наградуваше и во истиот миг, оставаше жени, харем, пријатели, работа, оставаше сѐ - се фрлаше на коњот и придружен од гавазите и булукот ’ртки јуреше на означеното место.

Во истиот миг кога пашата го обзеде најголемо очајание, во водите на Билјанините извори, кои се влеваа во Охридското Езеро, засјаи необична светлина: Жените, кои таму белеа платна, занемеа од чудо: Прстен им ги засени очите!

Во истиот миг допре до него и го омаломошти мекиот, молежлив глас на Јакима, кој остана на докот.

Во еден од секавичните проблесоци на свеста, му помина само една ластовичка од мисла што му избега во истиот миг: дека облаците над него го носат времето во неповрат, како што се топат во небото и како што тој самиот себеси ќе си се спржи во пепел.

Тоа го заклучувам по тоа што во истиот миг престана да се случува она што се случуваше.

Тогаш, во истиот миг кога падна Лазор Перуноски, во дворот муслиоски, искачен на Мурата, достаса Тахир бег Јаузоски и стрелајќи во воздух викаше да престанат да се бијат, зашто лично тој сите ќе ги избие.

Лишките немаат врска со оваа работа, вели налутено Максим и во истиот миг се прекорува себеси што откако се заветува зимоска дека еднаш ќе го отепа кобникот од Камен, а не го стори тоа, не се стори ниет ни да се сети на него, а еве сега на друго си помислува, поправо зад друга помисла се затскрива: и да го отепаше, и да разгласеше дека е бувот отепан, луѓево пак ќе веруваа дека тие, лишките, им ја донесле оваа несреќа, а не тој, Лазор Перуноски, во час на пијанство.

Во истиот миг султанот зеде да зборува, гласот му беше мек, бавен и циничен - очигледно, се обидуваше да биде разложен и недосетлив - а речникот китен.

Во истиот миг стана и тој, го досигна одликувањето од перничето и застана пред Софронија; пред да му го обеси одликувањето на гуша, му соопшти, не без искрено сочувство, дека неговиот брат носителот на спахиската титула, Георгие Акиноски - Алах да му ја направи миризлива земјата - загинал во бојот со Австријанците.

Садриазамот, наеднаш и страшно, извика Илјери и во истиот миг на врвот на јатаганот го крена лебот од тарунот во рацете на старецот, го сврти коњот во полукруг и го бодна спрема прудолу, спрема Имотот.

Во една таква ноќ, во летото 1941-та, во истиот миг кога се огласи Бучалото, на небото од кај Прилеп спрема Потковицата се зададе нешто светливо и брзо и ги крена на нозе жителите на Потковцата.

Турците, сите наеднаш и во истиот миг и како по заповед се обѕрнаа зад себе и неколку мига останаа така - како да го изучуваа просторот, или како да пресметуваа дали и колку ќе им се исплати ако го нападнат Имотот.

Тоа многу го разлути Ибрахим бег, го зеде кесето и уште во истиот миг му го предаде нему, на Максима.

И уште пред да стигне светливото и брзото на влезот на Потковицата, до нивните уши допре шум на морот, па тие брзо заклучија дека се работи за аероплан.

Вирее и таму кај умираш, на полиња распослани и брегови, под лед и под тежина, како билка лековита, под коров, додека го корнеш и во истиот миг или ја собираш за да се удвојува или исчезнува.

Брмчењето што го слушна пред себе ја натера да застане на патеката и истиот миг виде една колибри - црвеношијка што брмчеше и се врткаше меѓу криновите, како некоја бургија што дупчи, оддалечена од неа колку една спружена рака.

Светликавата птица ѝ го одзеде здивот поради блискоста, и таа истиот миг како маѓепсана стоеше таму, гледајќи ја птицата, што беше мала колку молец, како лета кон цвеќињата со клун што е танок колку игла.

Во истиот миг Даниел на своето рамо ја почувствува раката на Френк.

Во истиот миг Милан потскокна зад леглата на пејачите, од каде што дојде крикот, и Кети го слушна како се дере, „Пушти го тоа, Тито! Пушти го!“

Му го турнале стапот и овој паднал и во истиот миг се распаднал на коски и месо.

Во истиот миг целата вселена на пајакот се склопчи, во клопче се претвори и го зароби во себе.

А не знаев ни дека, во речиси истиот миг, на страницата на Нешнал ривју, едно конзервативно списание за политички коментари, основано од Вилијам Ф. Бакли Помладиот, во рубриката Телеграми објавиле напис со наслов „Како да се биде геј – I“.

Лежев така некое време, а потоа сум заспала.

Во истиот миг почувствував како плачот одново ме совладува, и силно го притиснав лицето на перницата, загризувајќи ја за да не може да ми се слушне гласот.

Понекогаш, седејќи во аголот од собата, потпрена со грбот на ѕидот, заспивав загледана во ликот на Рајнер положен на моите колена.

Мојот поглед ја галеше хартијата; гледав во полните усни, во внимателно зачешланата коса, во замислената линија меѓу веѓите, во очите кои плачеа навнатре, и помислував дека можеби во тој ист миг Рајнер седи во својата соба, и како што јас гледав во тој лист хартија, така тој гледа во црвениот џеб што му го дадов за спомен.

Така секој ден. Петелот, штом ќе ме видеше, почнуваше да пее, а мене во истиот миг ми олеснуваше.

Во истиот миг, тие почувствуваа рајска милина и блажина, небаре хор ангели да им пееја некаде од високо и ги целиваа нивните уши и души.

Најсетне, таа попушти, бојазливо стана, пристапи со страв, фрли опул врз насликаното и во истиот миг, о, Боже во истиот миг се стресе, се вознемири и крикна со нечуена силина.

Во истиот миг од зад вратата се чу женско бревтање и шушкање на ќеси.

Калето под западната страна е засечен со голем нож земјата е жолта и врз неа ништо не расте ама под тој засек во пеесетипрвата бегалците кои нагрвалија од Војводина најдоа една голема куќа што ги заплашуваше со својата грмадност ама имаше ѕидови од тули една или две бетонски плочи што не одеа од крај накрај и тие што успеаја да се напикаат во неа беа спастрени од ветровите што дуваа од кај француските гробишта оти удираа во калето поминуваа врз куќата долу во засекот поминуваа преку реката и им ги мрсеа косите на луѓето во уличките околу плоштадот оти тие во своите влакнести гради донесоа други ветрови и јас кога прв пат дојдов да го барам братучедот кој садеше дрвца по падините на водно со страв влегов во отскриените делови на куќата низ отворот од источната страна се обидов да влезам и ги видов диреците бетонските диреци се губеа во темницата и којзнае дали таму потпираа нешто и освен што слушнав многу гласови не успеав никого да видам само претчувстував како срцето сака да ми избега па избегав јас назад по патчето што го следеше насипот од песок од врби од магарешки трн крпи гуми стари опинци и вјасајќи така во песокот завидов тројца за кои не знам дали беа запретани во неа или таа поминуваше преку нив преку старецот со долга коса и брада виткана во тркалца реку буштравата туфка за која во истиот миг сфатив дека е дете кое му лежеше преку нозете и преку младичот за кој не знам дали му седеше на раката на старецот дали само главата му беше ставена врз неа како врз перница или пак навистина само горниот дел му се подаваше од песокот и незаинтересирано фрлаше камчиња во водата и којзнае зошто јас потрчав по насипот не обѕрнувајќи се и кај театарот ја скокнав реката по дрвеното мовче нурнав во уличињата околу офицерскиот и после не знам што стана се задржав негде низ град или се вратив во предградието на насипот okno.mk 59

Некако во истиот миг тоа го откри и Претседателот.

Некогаш многу подоцна, иако тоа се случи истиот миг, сознанието од Језекила го распара и оној продорен вресок; беше тоа еден таков глас, од кој морниците по телото се крвави, зачестени, немилосрдни боцкања со игли, еден цел сноп игли, што минуваат по целата кожа, а потоа се присобираат во темето и тука длабат.

Леските се стресоа, исто како на тоа место да се разбуди некој одамна изгаснат вулкан, снегот се разлета на сите страни, а оттаму уште во истиот миг се подаде огромното црно клопче на телото на оној негов прекрасен, како излеан од некој црн метал настрхнат самјак, чиктисан уште со својот прв скок, со кој што излета од леските, право кон него, право кон чамовото стебло крај него.

Беше само еден миг, во кој беше сѐ загубено, наеднаш чиниш беше замрзнато, а Језекил можеше добро да го види она, што го имаше момчето во своите очи; беше еден толку кус миг, само колку тоа скочането момче да може да погледне во Језекила, но старецот можеше многу добро и во истиот миг да го препознае во тој поглед она, што го измачуваше самиот него целото тоа лето, и само додека зина да му свика на тоа момче, речиси со бела коса од сонцето, да ја пушти копанката, момчето се отпушти од талпата и потона надолу; провалијата меѓу ѕидот и скелињата просто го проголтна неговото тело и го понесе низ оној тесен процеп меѓу скелињата и ѕидовите, што се стрмоглавуваше сѐ до подножието на зданието, а по него и неговата полна копанка.

Излегов малку да прошетам; и при тоа, колку што е возможно тоа, да се мисли на нешто сосема друго, на нешто свое, за кога ќе излезе пред тебе онај живот отаде, тој да те сепне, да те разбуди, да те натера малку да се стреснеш и во истиот миг да бидеш спремен за она, што треба да го сториш со пушката, брзо и без двоумење, сигурно.

„Тој прстен, тој прстен, крмнаку нечист“, веќе со турски зборови повторуваше бегот со приковани очи за зелениот камен на Калпаковиот прст. „Го уби, ти го уби?“

Потоа, во еден петок, скоро во ист миг умрел тешко ранетиот Метуш Батковец и се родил неговиот прв и последен син да ја продолжи лозата со името на таткото, а по закопот, го подгониле на суд Цене Папчев со незараснатата рана на слабината, додека Чучук-Андреј неколку дни пред тоа пошол накуцувајќи и со пушка и кубура по трагите на Онисифоровата ајдутска дружина, да ѝ се придружи негде, да се одмаздува и да ѝ се колне на својата судбина дека не ќе се смири додека не зацрни толку анами колку што имало вдовици во Кукулино.

Жените ја пожалиле и ѝ се вратиле на својата болка.

И кога Борис Калпак се обиде да се урне со сиот бес што го собирал во грлото, во крвта, во срцето, на предолгиот пат од Кукулино до оваа куќа во која се загнезди нашата коба, во која таа коба стана несреќа на недолжни луѓе, навистина кога Борис Калпак ги крена рацете кон очите на бегот, во истиот миг кога старчето водено од претчувство се склопчи во огништето, еден од слугите ја подаде раката продолжена со црна кубура.

- Имаш ли семејство? - прашаа во истиот миг Саво и Снеже.

Долгиот во истиот миг се разведри.

Речиси во истиот миг на двајцата им се совпадна ист одговор.

Но, во истиот миг се смири.

Широко ги отвори очите, за во ист миг да ги склопи.

Посака во истиот миг кога го слушна бесниот рафал на Анѓа насочен кон чесноста на Рада, да ја извлече од осилото.

Во истиот миг се уфрли во разговорот.

На самата асоцијација наследство во ист миг светнаа очите на трите жени: мајката, снаата и сестрата на Томо.

Рада и Јана занесени во читањето во ист миг ги штрекна остриот звук на јантарниот германски телефон.

Но него веќе го забележаа, го пречекаа со повици и истиот миг сите тргнаа во претсобјето и одново му го разгледаа шинелот.

Само знам дека е така, дека некаде преминувам мост во истиот миг (но не знам дали е истиот миг) во кој момчето на Ривасови го прифаќа чајот и си го мести најдобриот израз на кретен.

Откако ќе нацрташе еден таков предмет – како што реков, тоа се случи само еднаш додека бев кај него – со кола заминуваше на творечки одмор што траеше повеќе од осум дни, додека црташе само четврт час.

Нашиот шеф, тоа неуморно добиче, кој никогаш нема време и ништо не работи, кој најскапоцените часови од денот ги минува во празно дрдорење – една до немајкаде бесмислена егзистенција – кој не се осмелува самиот себеси да си ја признае висината на долговите, кој само подметнува и блефира и ми личи на акробат кој дуе еден балон додека другиот, во истиот миг, му се распрснува: од сето тоа останува само еден одвратен гумен партал кој само миг пред тоа имал свој сјај, свој живот и своја моќ.

Превод од руски: Тања Урошевиќ Антон Павлович Чехов 

Штом ќе стигнеше дома, тој истиот миг седнуваше крај масата, набрзина ќе си ја исркаше чорбата од расол и ќе го изедеше парчето говедско со кромид, воопшто не забележувајќи го нивниот вкус, го јадеше сето тоа сосе мувите и сосe сето она што ќе му го пратеше Господ за тој ден.

Мора да ѝ се случуваше нешто ужасно, ја тепаа или чувствуваше дека е болна и токму кога Нора ќе запееше нешто од Форе, а јас на пијано, загледана во толку среќниот Луис Марија, налактен на крајот што му правеше нешто како рамка околу него, тој загледан во мене, задоволен, со лик на кутренце, чека да ги чуе арпеџата, двајцата толку близу и толку вљубени.

И потоа како да се окуражија: во ист миг посегнаа и ги позедоа чашите.

Позорникарот рекол: „Не“, и истиот миг свртел назад.

Сите истиот миг беа втрчале во портирницата да го видат новиот шинел на Акакиј Акакиевич.

Тоа им ги рашири очите, им ги зголеми зениците.

Без надеж дека тој ќе и се врати останува таа осамена и грда и се убива со отров, во истиот миг, гонет од љубопитност, тој да го отвори ковчегот и од она што ќе го види да се споулави, веднаш оп скок на својот коњ да се најде леденоок во прегратки на смртта.

Ја гледав како прв пат да ја гледам: нозете ѝ беа необично долги и складно пополнети, со правилни облини кои повторно го раздвижија кај мене за миг замрениот механизам; првин морници ме полазаа по снагата, а потоа бран топлина ме облеа, како плиснат пламен од градите кон лицето, на челото, по темето; се испотив и речиси во истиот миг потта ми олади, се здрвив.

Тој не ја погледна, но проговори нешто нејасно, а потоа веднаш се извини за, како што рече, „непристојноста на еден шеесетгодишен старец,“ на што Софија му влепи шамар и со тоа заврши сцената, бидејќи таа во истиот миг стана и со брзи чекори излезе низ вратата на ресторанот, силно удирајќи ја зад себе.

Всушност, јас и немав време да размислувам за тоа бидејќи со Ема речиси во истиот миг, кога се зароди таквото љубопитство кај мене, јадевме јаболко што таа го зеде од првата фиока на своето биро, го забриша вртејќи го неколку пати во дланките, а потоа силно го стегна со палците во вдлабнатината кај шишката и го преполови.

Сакав да го спомнам Шефот, но се откажав кога забележав дека по лицето на Ема ѝ прошета и брзо ѝ згасна желбата за насмевка и во истиот миг таа ги собра веѓите и го спушти погледот кој дотогаш упорно ме опсипуваше обидувајќи се да го разбие мојот молк.

Мене ми беше јасно уште во истиот миг дека сè што го исполнуваше тој мал отсечок од животот беше последица или одговор на мојата постапка.

Речиси во истиот миг се откажа од тоа.

Нејзиниот поглед имаше продолжено траење и тоа само во дел од мигот по кој се враќаше назад со нешто одземено од мене како зрнце песок (скриена или заталкана мисла, спомен, копнеж, што ли?), а времето беше прекратко за тоа задоволство бидејќи веднаш потоа повторно го чувствував тој допир на погледот според ритамот на отворањето и затворањето на нејзините клепки (сфатив кога веќе станавме едно, дека таа знаеше да ме гледа и со затворени очи и ми велеше дека ме гледа не како што ме сака, туку ме гледа таков каков што сум, и дека таа таков ме сака) и сè така во продолжено траење, а јас бев сигурен дека ваквиот поглед беше упатен само кон мене и дека само за мене тој можеше да биде таков со нијанси на галовност во допирот кој во тој момент беше физички, или така ми се чинеше, кога веднаш потоа или можеби во тој ист миг ќе ја почувствував мекоста на нејзините ситни прсти во таинствена игра на моите слепоочници.

Тоа беше дива, невозможна помисла, што требаше да се напушти истиот миг кога се појави, но собата разбуди во него некаква носталгија, некакво наследно сеќавање.

Истиот миг кога завршија демонстрациите, тој отиде право во Министерството на вистината, иако беше речиси дваесет и три часот.

Во истиот миг му падна на ум дека не знае каква боја се очите на девојката.

Шишко го расплеткуваше минатото, Ристо борбата, јас со широко зејната уста ги слушав и дозволував сето тоа да влезе во мене не само преку ушите и устата, туку и преку моливот и белата хартија со што ги уловував во истиот миг.

Скоро секој пат му тргнуваше со полн гас, ама понекогаш имаше дерење, необични емоции... И тоа не беше сè!...

Избркан на клоци во истиот миг, смачкан, победен, исецкан на парчиња, испарен без трага!...

Даваше претстави... Во недела особено, на празниците...

Во нозете му се виде како врабица и таа споредба што механички му падна на памет во истиот миг му се виде непристојна. Пренепристојна. Просто ја исфрли од главата.

Нумо истиот миг му рече на Пандо: - Ајде да си одиме.

Ме вџаши нејзиниот мир. Неискажливо тажно, без отпор, нејзините очи ме набљудуваа од друг свет , како да ме жали и теши во ист миг.

Во истиот миг, младиот писател сеќава страшен студ.

Гледајќи на едната страна на мостот почувствував топлина во душава, а во истиот миг студена болка во градиве, очајна вознемиреност ми ги замрзна солзиве, гледајќи ги созлите во очите на страдалниците.

Немав зборови, на ништо не мислев, само вознемирено и во исто време скаменето гледав во мостот на белото платно.

Ми рече „чао“? Јас му реков.

Требаше веднаш да ги испржам компирите, така ќе дојдеше во истиот миг.

Еднаш, додека шеташе со показалецот и средниот прст низ Сибир, толку му застуде, што настина во истиот миг и кивна токму врз Русија.

Избезумен со глава го удри в лице и во истиот миг му го откина од рака камшикот и му врза два нишани од уво до уво.

Го одбегна ударот, со десната нога му го изби штикот од рака и во истиот миг неговата тупаница се растовари во лицето на противникот.

Пелагија, откако ги рашири работите над капакот од големиот сандак што не ѝ служеше за спиење, седна до Чана, а оваа во истиот миг ја пикна во својата прегратка.

Истиот миг силен бран му го преплави целото тело, ежавејќи му ја кожата.

Штом го изговорив ова, се сетив дека тоа се токму зборовите на Игбал што ми ги упати кога разговаравме за Мартин и во истиот миг сфатив што сакал да ми каже.

Погледнав во правецот кон кој таа гледаше и го видов: висок, со кусо потстрижена, речиси избричена глава, со три обетки во увото, немарно облечен, намерно така, за да биде поразличен од другите.

Ја имам слушнато како полугласно им зборува на цвеќињата, како ги допира тревите во Маврово и им се извинува што ги згазнала, ја имам видено како ноќе неподвижно гледа во ѕвездите, или „го пушта потокот да влезе во собата” доцна навечер кога сè е толку тивко, што во истиот миг кога ќе го отвори прозорецот, навистина се чини дека потокот сиот се втурнува внатре и продолжува да тече низ целата куќа.

Јана многу порано од мене се имаше „заразено” со кошарката и жестоко тренираше, а бидејќи од неодамна тој спорт и мене ми влезе под кожа, имав желба да си ги испробам силите со неа.

Но, во истиот миг блеснаа нејзините крупни, синозелени очи и целото лице ѝ се озари од голема радост.

Од кога не сум ја видела Јана! – се сетив во истиот миг – би било добро да ја викнам да одиграме една партија кошарка.

Сè си има своја убавина.

Многу често сум се прашувала дали можеби и таа знае да лета на килим,и каде оди, и со кого? Ѝ го прочитав писмото.

- Имаш право – реков, а си помислив – Охрид е полн со млади, со живост, со кафулиња, со забава, плажи, дискотеки, а Маврово... – и ми се стегна малку срцето, но во истиот миг го слушнав неговиот глас, кој некако, не знам како, почнав сѐ почесто да го наслушнувам: - Не биди како оние што секогаш мислат дека е подобро на некое друго место, на секое друго на кое што не се тие.

Истото охрабрување му требаше сега на Саше.