ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Истовремено, во грчкото писмо суштествено се реформира старосемитскиот систем на писмо, затоа што воведувањето на посебни знаци за вокали го претвора старосемитското консонантно- силабичко писмо во, конкретно, алфабет, кога секој графички симбол означува одделна фонема.

Затоа е разбирливо значењето на пронаоѓањето на консонантно-силабичкиот систем на писмо, со што започнува нова етапа во развитокот на писмото и се подготвува почвата за формирање на квалитативно нов систем на писмо, алфабетот. 88 okno.mk

Во создавањето на грчкиот алфабет по пат на прилагодување на феникискиот систем на писмо кон грчкиот јазик во целост е сочувана парадигматиката на протосемитскиот систем, при што под парадигматика го подразбираме редоследот на графемите, нивната бројност и нивните меѓусебни односи во рамките на дадениот систем на писмо.

Овде, имено, станува збор за коптскиот, готскиот, ерменскиот и старословен­скиот систем на писмо.

Маргина 37 91 Со воведувањето на христијанството како официјална религија, во Египет како официјален државен јазик се развива новоегипетскиот јазик, кој од времето на египетската кампања на Александар Велики се потиснува од грчкиот јазик.

Во преобразбата дојде до испаѓање на старосемитското sadhe од грчкото писмо и до создавање на неколку дополнителни знаци за одбележување на вокалите Грчката, латинската и кириличната азбука на Палатино, 1548 г. од грчкиот јазик.

Од нив, само еден грчки знак - stygma - во коптскиот ја задржува својата бројна вредност 6 без фонетското значење.

Тоа е постигнато со замена на семитските консонантни значења на одделните знаци со соодветни вокални значења на грчкиот јазик и со преобразба на некои консонантни значења од семитскиот систем.

Исто така, во коптскиот јазик останале звуци, кои не пронашле свои фонетски еквиваленти во грчкиот јазик и кои во системот на коптското писмо требало да бидат изразени со посебни графички симболи.

Пред неговите очи дефилираат потомците на генералот Селевк, еден од наследниците на Александар, митскиот цар на Македонците и на Грците кој завладеа со сиот дотогаш познат свет, според тоа и со Палестина и чии потомци, еден од кои е и Селевк почнуваат да ги хеленизираат и Евреите, особено дел од еврејската аристократија, забранувајќи ги нивните верски обичаи, внесувајќи го меѓу нив грчкиот јазик, а во Храмот на единствениот Бог, нивните пагански многубожечки симболи.

На немилата ситуација, да не должам понатаму, ќе ѝ ставиме крај со вкупниот откуп за нивната слобода, што успеав да го издејствувам пред воените власти”, полн со ентузијазам им објаснува д-р Мертен на соговорниците од Координациониот управен одбор и претседателот на солунската еврејска заедницата Сабетај Салтиел.

Романиотите говореле на грчки јазик Sephardim Евреи по потекло од Шпанија и Португалија со говорен јудео-шпански јазик (judeo-espagnol) или ладино.

„Финансиски, господине Салтиел”, му соопштува со доверлив тон Максимилијан Мертен и погледнува во подофицерот Мајснер, еден левантски Германец кој грчкиот јазик го зборува како вистински фанариот, интелигентен и способен, без одвишна емоција, во кој стекна таква доверба што напати го доживуваше како сопствено второ јас.

Родољубивецу! Поројот на грчкиот јазик во тукашните места ќе стане незадржлив, ако не се преземат силни мерки.

Но има неколку години како се припрати, со бројна дружина составена од Турци и ѓакони вооружени со пиштоли, со топузи и со крстови, прилепскиот грчки поп, некојси Хаџи Ташку, Влав, и се натура тој да ги врши обредните работи и околу Водокрстот и околу сите празници во Потковицата - така било од памтивек, вели, сите работи во врска со христијанската вера во Потковицата ги вршеле грчки попови и на грчки јазик.

Немојте, бракја бугари, немојте да се сгрчите ке станем за присмех и за порогание на векот. Кршете глава на овој грчки јазик.

Први стихови на грчки јазик, прво писмо и реченици прости, крај старец учен, со завет даден под заклетва срочен: „Григоре мора да учиш!“.

Првин се школувал во Коница и Јанина на турски, персиски, арапски и грчки јазик.

Се друго купуваа на пазарите во Костур и Рупишта и во средбите со месното, македонско население, попрво го научија македонскиот, отколку грчкиот јазик. Сега Инои, некогашното Ошени личи на град.

Имаше и писма. Беа пишувани на грчки јазик.

Ни велеа дека дури и ќе нѐ ослободат од Турците, а ние за возврат требаше да одбереме дали богослужба ќе слушаме на бугарски или на грчки јазик.

Во Албанија најбрзо ќе се разбереш на грчки јазик, ако не го знаеш албанскиот.

Ни прозбори на грчки, но во нејзиното зборување не го слушнав акцентот на грчкиот јазик.

Со очите изразив вчудовидување, а тој продолжи: - Еден месец подоцна, на 4 август солунскиот весник “Елиникос Ворас“, со големи букви вака ги извести своите читатели: “Жителите на убавото костурско село Крија Нера17 кои досега покрај грчкиот зборуваа на еден туѓ дијалект, трогнати од одличната иницијатива на патриоски расположеното население на селото Каридја – Птолемаида, спонтано решија во присуство на месните власти да се заколнат дека целосно ќе го заборават тој јазик и во иднина така тие, како и нивните синови, исклучително ќе зборуваат на грчки јазик.

И чиниш нешто заборави, се врати и удирајќи со патерицата на асфалтот, налутено нѐ посоветува на скршен грчки јазик: - Едо ине Елада... Авто то глоса на ми то милате. На милате то елиника... 25

Проблемот го решил Орце. Тој побарал од Мерџанов во Цариград да му испрати некое момче кое го знае турскиот или грчкиот јазик, но не и нашиот.

Нема сомнение дека најлесно тој ќе го реши прашањето за јазикот во училиштето и во месната управа во тие места каде што живеат патријаршисти со грчки јазик, Арнаути муслимани и католици и Турци муслимани.

Но последниве, оспорувајќи му го правото на грчкиот јазик во словенските краини, сами не ќе можат да се разберат и да определат каде ќе треба да биде бугарскиот и каде српскиот јазик.

Грците со својата Цариградска патријаршија им го имаат наложено грчкиот јазик во училиштата и црквите на многу македонски краишта, каде што нема Грци.

Патријаршијата ќе бара грчки јазик и за православните Албанци – Тоските.

Ако е така, тогаш природно е оти со барањето црковна реформа ќе се соедини и барањето училишна реформа, т.е. Архиепископијата ќе ја земе во свои раце училишната работа и ќе се сообразува во неа со народноста на својата паства; во грчките епархии и парохии ќе се учи во училиштето и ќе се служи во црквата на грчки јазик; во влашките – на влашки; во словенските – на македонски.

Ако пак Патријаршијата го продолжи прогонувањето на македонскиот јазик меѓу Македонците и наместо него го пропагира грчкиот јазик, со тоа ќе ги натера Македонците да гледаат на неа како на орудие на грчката национална пропаганда.

Но другите македонски народности, заедно со другите Албанци, ќе позавидуваат на усилувањето на грчкиот јазик за сметка на другите и ќе организираат партија против грчкиот јазик.

И така, Патријаршијата ќе сака во поголемиот дел на Македонија со словенско население да го установи грчкиот јазик за во училиштата и во управата.

Студирал архитектура во Минхен, потоа грчки јазик и филозофија во Јена и Маргина 36 61 Берлин.

Гразда Таки, познат по својот талент за странски јазици, а и поради својот бизнис во Грција, зборуваше со него на грчки јазик.

И сега, кога го прифати компромисот со Климент Камилски, да трагаат по опасните османотурцизми во балканските јазици, тој, а со него и неговиот умен пријател, насетува дека можеби се најдени во погрешна мисија.

Со мајчин османскотурски јазик (со арапските и персиските примеси), со турскиот јазик според реформите на Мустафа Кемал Ататурк, од времето на студиите во Цариград (исчистен од арапските и персиските зборови), со албанскиот татков јазик, со германскиот, францускиот, италијанскиот и грчкиот јазик, учени, некои недоучени за време окупациите на Поградец, тој во турскиот сепак се чувствуваше најсигурен.

„Во училиштето барај алфа, бој се, вели, од грчкиот јазик! “ Слично на тоа и Св. Кирил ја направи првата буква аз.

После пак, кога поминаа многу години, се најдоа и по божја повела 70 мажи, што го преведоа од еврејски на грчки јазик*.

За Татко, остануваше голема енигма Мајкината „гр­ч­ка врска”, нејзиното знаење на грчкиот јазик кое беше пресудно за спасувањето на семејството за време на грчко-италијанската војна во Поградец... * * * Татко, првин, по многу години, сакаше да дознае каде го научила Мајка толку убаво грчкиот јазик?

И ги поздравив на грчки јазик.

Еден негов соселанец од Леринското село Турје на лош грчки јазик постојано вели: О, сироти шест деца...

Захаријадис веднаш нареди да се преведе писмото на грчки јазик и да им се јави на сите воени команданти да дојдат на итен состанок во пештерата над селото Горажде.

Михајло Горачинов се мачи да објасни дека треба да го знаеме и грчкиот јазик, зашто судбината нѐ одредила да живееме заедно со Грците.

Слушам некој далечен грчки јазик, понтиско наречје.

Неговата крајна констатација била дека "…регионот е природно словенски, а не грчки".

И покрај напорите на грчката држава од 1913 година да го промени етничкиот карактер на делот на Македонија под Грција со присилна асимилација и со денационализација, Еванс сепак ќе забележи дека "Македонците останале Македонци и македонскиот јазик останал домашен јазик… на полето, на селските улици и на пазарот", а наспроти тоа грчкиот јазик "се смета речиси за странски јазик, на Грците не им се верува ништо, во целосна смисла на зборот се сметаат за туѓи".

Млад албански поручник, на лош грчки јазик, им наредува да скршнат десно.

На ливчето пишуваше на грчки јазик: „Аподикци“, значи „Потврда“ и подолу: „Се потврдува дека доносителот на оваа потврда доброволно даде за потребите на народната револуција пет овци и три кози.

И кога пак на грчки ѝ го читале писмото за двајцата внуци кои лани останале меѓу карпите на Клефтис во Грамос, дека и тие јуначки отстоиле за славата на Грција, тогаш нејзиното срце не дознало гордост, не почувствувало достоинство, туку се згрчило во непреболот и во навредата затоа што тие, имајќи своја земја, свои корени натопени со крвта на толку други јунаци, во писмата и пишувале оти загинале како Грци за Грција, а неа затоа што не го знае грчкиот јазик и в црква не го разбира попот грчки и не знае на грчки да му се моли на Бога, ја презираа.