ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

4) Воведување на допирот: промена на подрачјето сетила - теоретичари Ненапорниот влез на екстремните уметнички инсталации на техноартот, кои што инвестираат (пред сè) нови научни парадигми и информатички технологии за стимулирање на виртуелни светови, во општествениот систем на уметноста е факт, но таа новост никако не е без последици како за теоријата на уметничкото (философија на уметноста, естетиката) така и за науката која што размислува за општествената судбина на сетилното во доцниот капитализам (социологија на културата и социологија на life stile-от).

Специфичниот хардвер најпрво наречен ВР комбинира две мали 3-D стереоскопски оптички дисплеи или „eyephones”, една Полхемусова направа за главата поврзана со мониторот, и ракавица или прирачна направа која дава повратна спрега така што корисникот може да манипулира со објектите перципирани во артифициалната средина.

Аудио 3-D акустиката може да ја поткрепи илузијата на внурнатост во некаков виртуелен свет.

Пилотот во овој случај се чувствува втопен и потполно присутен во еден виртуелен свет, којшто наизменично се поврзува со реалниот свет.

Податочната ракавица (data glove), која што овозможува влез и во уметничко кодираните виртуелни светови (во смисла уметност на виртуелните машини), е главен интерфејс во технологијата на виртуелната вистинитост, таа нагласено го аплицира допирот дури и при trip-от по паралелните светови.

Со виртуелните машини зачекоруваме во виртуелни светови, ги тестираме и населуваме и со тоа заземаме алтернативен став кон првата (природена), втората (индустриски продуцирана) и третата (информатички генерирана) природа.

Повратната спрега може исто така да овозможи врска со некој актуелен авион, така што кога пилотот управува со палката вистинските авионски мотори се вклучуваат или вистинското оружје стрела.

Таквите направи, значи виртуелните машини, не се релевантни само во смисла на новата антропологија на некомуникативното јас во 80-ите и 90-ите, туку исто така усмеруваат кон нова онтологија на коопстанок, на (паралелни?) алтернативни и виртуелни светови и кон нови анализи на (раширената и технолошки моделирана) сетилност.

Токму од во овој текст споменатите уметнички дела, втемелени врз технологијата на виртуелните машини, доаѓа чекорот нанапред во новата проценка на допирот и со тоа доаѓа до вистинска субверзија на полето на естетиката, којашто досега ги форсираше како сетила- okno.mk | Margina #15-16 [1995] 45 теоретичари само видот и слухот.

Не е чудно што затоа авторот бара паралела во развојот на генетиката и тоа во смисла, „можеме да ја прочитаме сегашната несреденост на уметноста како кршење на скришниот естетски код, слично како што можеме да го набљудуваме кршењето на генетскиот код при одредени биолошки неправилности“. 42 Margina #15-16 [1995] | okno.mk

При тоа телевизијата е постојано on-line, хипер-реален виртуален свет, во којшто живеат мали телевизијци, луѓе за коишто никогаш не можеме да бидеме сигурни дали постојат во нашата стварност или не.

Еден ден виртуелниот свет можеби ќе го победи стварниот свет.

Јас не го сфаќам филозофот како тоталитарен теоретичар, туку повеќе како некој што плете можни светови, разговори, траги коишто можат да се следат - исто така и некој што ја координира дискусијата, помага да се координираат тимовите коишто ги создаваат нашите виртуални светови и нашите нови технологии.

Лесна потиштеност го обзеде мојот спокој, Ко гранче шимшир со горчлив вкус, насмевка по образот, во виртуелен свет...

Децата се среќни во виртуелен свет на школо се активни, добивајќи пет па пет...

Секој чекор без стапки низ виртуелен свет на задоволство, ткаеше еротично пријателство, на маѓионичарски подвиг...