ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Нивното прво водење љубов беше обичен чин на волја. Но по вториот пат беше поинаку.

По Втората светска војна јаничарството се интернационализира со создавањето на моќните меѓународни алијанси, кои главно функционираа врз јаничарски принцип.

Настапија неверојатни промени на Балканот и во Европа, во кои и во најбизарните соништа не би можеле да поверуваат Татко и Камилски додека беа живи: се урна Берлинскиот ѕид, најголемата европска граница по Втората светска војна, се распадна СССР и се растури Варшавскиот пакт, подоцна низ невидени братоубиствени војни се распадна и СФР Југославија, се создадоа нови независни држави, проследени со невидени етнички чистења, прогонства, логори.

Низ романот дефилира и галерија препознатливи ликови на интелектуалци од Македонија, од двете парадигми (конфесионални), но и галерија ликови од јужнословенските и балканските интелектуални средини, кои на овој или на оној начин учествувале во балканското вавилонско прашање.

По Втората светска војна јаничарството се интернационализира со создавањето на моќните меѓународни алијанси, кои главно функционираа врз јаничарски принцип..

Во еден од заклучоците на Татко и Камилски беше забележано дека во историјата на народите, на балканските посебно, според кои и настана поимот на балканизацијата, по етничките чистења на народите, обично следеле и чистења на јазиците од туѓите заемки, а понекогаш редоследот бил и обратен...

Во Пансионот на видно место стоеја и Правилата за однесување со кучињата во кои пишуваше: „На секое куче треба да му се почитува правото на природен живот; не смее да се злоставува и да му се нанесуваат физички и психички болки; секое куче има право на заштита и нега; треба да се сака такво какво што е, зашто тоа не е во состојба да бира сопственик, а сопственикот го бира него; ако не чини, треба да му се помогне да се поправи, а не да стане жртва на лошото однесување и изживување; не треба нетрпение и брзање веднаш да се научи на сѐ, ами треба да му се даде време да сфати што се бара од него; не треба без причина да се разлутува или казнува, зашто и тоа може да изненади, да врати; првиот удар тоа го простува, зашто мисли дека е случајно удрено, по грешка, но ако по втор пат го удриш, сфаќа дека е намерно и тогаш ударот ти го враќа со уште поголема мера и те замразува со сета своја душа; тоа најчесто е само и нема никого освен тебе: разговарај почесто со него и самиот ќе се изненадиш како те разбра; љубовта со љубов ти ја враќа; и тоа, како и човекот, има своја судбина: не придонесувај да му е тешка; ако остари, ослепи или оглуви, ако стане неподвижно и остане без заби помисли дека тоа може и тебе да ти се случи, зашто староста е иста за сите; не однесувај се кон него како кон некој обичен предмет, зашто кога ќе го изгубиш, ќе видиш колку е жално; испрати го на неговиот последен пат и размисли дека секоја смрт, било таа и на животно, е загуба за сите: еден живот помалку на земјата”.

Да ја напишам оваа книга, како што си ветив кога ја минав по втор пат тогаш можеби најзатворената и најпроклета граница во светот.

Тоа беше неколку години по втората средба, но сега во дворјето на еден забит манастир во кој се најдов со група писатели на пат по Романија, некаде меѓу Куртеа де Арџеш и Крајова.

Некогаш, пишуваше тој, половината од нивите, шумите, говедата и овците во Маказар, биле на родот Поцо, но подоцна семејството, или семејствата, осиромашиле, а по Втората војна и тоа што останало, било земено од државата како некој неправедно создаден вишок, кулучко богатство.

Чувствувам дека ќе заспијам, дека капнат, рано, веднаш ќе заспијам, но се тресам од помислата дека, како многупати, рано ќе се разбудам, во она глуво доба кога петлите ја прават паузата по второто пеење.

Цело снопче се, рече Лауш, уште по втората пијачка што ја пиевме во малото барче.

Лесно се стрча по втората тура, а моите деца му се сипаа на бебето и го заиграа.

И потполошките се распеаја. Зад црквата по втор пат жолто расцутеа непознати грмушки.

Во бараката на штабот, подигната во сенката на високи црници беше тихо, толку тихо да не се слушаше ни мува да брчне. – Значи, вие сакате да станете бригадири? ги прашаше по втор пат командантот, гледајќи ги се’ така потсмешливо или пак така им се чинеше. – А зошто не сте се пријавиле во бригадата од вашиот град?

На пример, видеото е направено по Втората светска војна поради радио-навигацијата за авионите и носачите на авиони. Така видеото дојде со војната.

Во оваа борба мене по втор пат ме ранија.

И тогаш, по втор пат како да го видов големото сонце што ми се јави и понапред.

Пелагија по втор пат се соочува со Богородица, еднаш веќе се помирија, Пелагија ѝ прости за она што се случи дамна токму на ваков ден во нивното село, ама дали во тоа простување беа споменати и страдањата што траат од тогаш досега?

Нови примери искажуваше, по втор, по трет, по тринаесетти пат ни ја изнесуваше биографијата на заблудениот другар, тој бил ангел, ние сме живееле во голема заблуда, слепци.

По втор пат влезе во шаторот, нанишани внимателно со многу концентрација, но пак промаши.

Веќе по втората страница, ја оставив книгата на наткасната, ја изгасив сијалицата, се завртев на десната страна и со левата рака долж слабините и левата под десниот образ, се почувствував удобно.

И не случајно, во овој чудесен предел крај реката, каде што си свивме ново гнездо, во очекување на новите историски настани, особено по Втората светска војна чиј крај се навестуваше, Татко се задлабочи во проучувањето на миграторните процеси на птиците и на јагулите запаѓајќи во нова илузија во која Мајка гледаше пориви за оддалечување од родната земја, а не враќање во неа, како што се надеваше постојано.

По Втората Светска Војна на Запад имаше подем на општествена конфигурација што овозможуваше управување со социјалната динамика.