ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Луѓето се собраа и гледаа изненадено. Еден од војниците го прашуваше нешто, но Славчо молчеше.

Но и на возачот, кој од селанец станал војник а од војник службеник, колку и да ги менувал воланите од голи до облечени, порадо му се ширеа носниците од комињето на грапата одошто од тафтабитите на вискито и повеќе му се полнеше срцето од шилерот одошто од гемиштот.

Додека некои од војниците, по заповед на садриазамот, ги ограбуваа куќите и со јатаган ја ловеа живината, тој, садриазамот, и другите високи военодостојници, исцуцулени во седлата на коњите, стоеја на плоштатката пред црквичката и беа силно завлечени и учудени од идиличноста на местото.

Кога им снема муниција, за да не бидат заробени од војниците на владината војска се фрлија во амбисот.

Во саботата - пишува тој - „бандитите“ не презедоа ништо, но другиот ден, (неделата 3 мај) кон пладне, еден од нив се обиде да влезе во телеграфската станица, за, божем, да предаде телеграма, но бидејќи не само што одби да дозволи да го претресат, туку и се противстави, веднаш беше убиен од војниците.

„Не, ве водиме во парк, за да си поиграме со вас,“ се смееше еден од војниците кои нѐ чуваа во камионот.

Тука стоеше живиот ѕид од војници со бајонети.

Како да се срами, како уште да го затскрива лицето од војниците.

Сигурно некои од војниците, си мислам, сигурно некој извалкан војник сака да праша нешто, да побара нешто.

Одиш, одиш така, дее, ајс, отсебо, дее, па после охаа, ќе свика некој од војниците, од комората. И ќе ги запре воловите.

и еден ден се појави полковиот командир, на еден бел коњ, коњот игра, не гази на земјата, беше бил заробен од Англичаните, и кога дојде му даде команда на ротниот командир и на другите офицери да се тргнат подалеку од војниците, и тие сите се тргнаа едно двеста чекори, и полковиот командир не прашува кој каква мака има, или некоја поплака да има, и излезе еден, Ристе се викаше, а тој пак сето време само главата навалена и само зачуден, и со никого ни а, ни бе, и мајката, си мислиме, на толку молчење, сега најде да зборува, а тој ти имал мака, полкот негов ја збркал работата, а го окривиле и Ристета и го осудиле седум години затвор да лежи по завршувањето на војната, и Ристета цела недела пред тоа го учел еден адвокат од Скопје како да се пожали, го вежбал за докладот, како да се претстави и како да се поплаче и Ристе станува, јас бев часовој, вели, кога стана тоа, а имам и часовник добиено за храброст, ама јас не бев таму, кај што стана колењето и му кажува сѐ како што било,

Бугарските војници излегуваа од училиштето, до гробиштата, и поставуваа стражари околу селото. „Сутрин ште трсим шумкарите“ , зборуваа некои од војниците и погледнуваа кон планината.„Ќе им се фатите за кундакот“ , шепотеше Дуко Вендија, крстејќи се со левата рака.

Може ли сега да се премисли, по сè што тој стори за неа?

Пристаништето вриеше од војници со кафеави ковчези.

Таа се насмевна и повторно ја најде раката на стариот градинар Раиз.

Сопругата Гзиме се смири... Бевме сите заедно, сето семејство во градината опколени од војниците кои нѐ вардеа без да знаеме од кого и зошто.

– Од два-три дена, најмногу пет, повеќе без вода не можат да живеат, па камили да се сторат – и се вратија назад во Старавина да го чекаат дејството од денешното лукавство, оставајќи тројца од војниците да стражарат да не ја пушти некој водата по каналот.

XXIV Уште од рани зори луѓето во селото почнаа да ги буди лавежот на кучињата и некаков тропот; стануваа од постелата, ги лепеа очите на прозорците, излегуваа на чардаците и гледаа исплашено: колони војници врвеа низ селото; им светкаа шлемовите и оружјето на виделинката од зората; од сите сокаци се точкаа војници, а коњите што влечкаа тешко оружје, опрема, муниција и казани за јадење, врвеа по широкиот пат крај езерото; фрчеа коњите со носевите, збивтаа под теретот, чувствуваа жед и ги вртеа главите кон езерото што на утринското ветре шлапкаше бранчиња на брегот; од војниците избиваше пареа поднаведнати под тежината на ранците и оружјето; кучињата непрестајно лаеја и напињаа на синџирите да ги скинат; оние што беа пуштени, се втурнуваа кон војниците, но кога ќе добиеја клоца, ќе сквичеа, се тргаа настрана и продолжуваа да лаат.

Преташе бикот стегнат во рацете од војниците.

Прв стаса капетанот. напуштен од војниците и стиснат в оклоп на нејасна тага, влезе во колибата заедно со априлската месечина.

Многумина од војниците преку ден нагрижливо си ги дотеруваа окопите.

Меѓутоа, тој рече дека сака системот да го усоврши со тоа што ќе постави војник на смена кој постојано ќе кружи од војник до војник.

На линијата на фронтот дење остануваа само стражари и извидници кои меѓусебно беа поврзани со систем на јажиња чие повелкување в лево и в десно одеше од војник на војник до последното каже кое го затресуваше ѕвонецот во штабната земуница до каде што доаѓаше телефонската врска.

Камчето во матарката на Шишмана тропаше во некој чуден ритам од кој едниот од војниците почна да чувствува замор.

Ништо: ме дават ковчестите раце од војниците, ме стегаат ко орлови нокти.

Подрипнуваме така, и гледаме во машинките од војниците.

— Многу си умен, вели еден од војниците, ти фали само дупка на челото.