Колокации | Дигитален речник на македонскиот јазик

На неа се наоѓаат и впишани податоци за бојата и облиците на одредени делови од лицето но и на телото бидејќи една стрелка на сликата упатува кон анусот на вонземјанинот којшто не го гледаме, но сепак не го пропуштаме како лајтмотив.

„МАРГИНА бр. 37“ (1997)

Така, оваа слика е некаков тип „омаж“ на полицискиот портретист којшто прави фото-робот.

„МАРГИНА бр. 37“ (1997)

Лобо: Знаеш ли дека Биби еднаш ме бутна на рака?

„МАРГИНА бр. 37“ (1997)

Јака е како коњ. Внимавај на неа. Кога сте сами немој да се напиеш.

„МАРГИНА бр. 37“ (1997)

Во длабочината на очите имаше блесок, својствен само на неа, и на никој друг.

„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)

Освен овие два збора, овие епитети, нејзиното име значеше и трпение, истрајност – упорност, долго – трајно постоење на неа самата, како тело а уште повеќе како личност. ***

„Ветришта“ од Радојка Трајанова (2008)

Татко ми беше моќен во тишината, се учеше на неа кога читаше, а исчита книги за неколку животи. – Добар ден, добри луѓе! – изусти прва мајка ми. – Дал ти Бог добро, мајко! – одговори шефот.

„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)

По едно време, вратата во која седеа Турците се отвори, и на неа се покажа Гоце.

„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)

Два дена не се бричел и сега се гледаше дека брадата му потпораснала и на неа се беше фатила прашина и пот.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Во мене сега вирее добрата намера, онаа потреба за која еднаш веќе ти пишував - да изорам нива, да посадам дрво, да ископам длабок бунар, па и црква да изградам и на неа, место еден, два крста да ставам.

„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)

Не заради друго, заради тоа што толку многу е измачена. Заради тоа што сакав да направам нешто, што и да е, само на неа да ѝ биде малку подобро.

„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)

Како можев да се потпрам на неа. Таа беше потпрена на мене, а јас несакајќи и незнаејќи се тргнав...

„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)

Стана колекционер на грамофонски плочи и љубител на џез.

„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)

Не се сеќавам што би рекла мајка ми во ракописот што ни го остави за да ни каже колку малку им се посветуваме на оние кои не сакаат, колку време мина од разговорот со неа, еден или два часа, кога ми се јавија од клиниката да ми кажат дека и е лошо и дека не знаат дали ќе и издржи срцето!

„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)

Сѐ уште нѐ поправа ако употребиме збор што македонскиот литературен јазик не го препознава (мајка ми многу се лутеше кога тоа ѝ го правеше на неа).

„Ласа“ од Наташа Димитриевска Кривошеев (2011)

Но, најмногу уживаше во квечерините во неговиот дуќан.

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

Јехуда пак мислеше на неа по цел ден. Се радуваше кога ќе ја сретнеше случајно или кога ќе ја посетеше дома, во присуство на родителите.

„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)

Во средината на собата маса покриена со чаршав, на неа ламба и миндер.

„Духот на слободата“ од Војдан Чернодрински (1909)

Двајцата млади уметници го проследија овој мал говор со забелешки од своја страна, а девојката со потврдување каде што беше нужно, то ест кога погледот се управуваше на неа.

„Послание“ од Блаже Конески (2008)

Таа стана со зачуден израз на лицето, зашто стариот остро идеше на неа.

„Послание“ од Блаже Конески (2008)

Кога ти го споменуваат нејзиното име палиш свеќа. Кога не мислиш на неа воопшто не размислуваш.

„Зошто мене ваков џигер“ од Јовица Ивановски (1994)

Кога виде дека не стрелаа на неа, се поткрена, ја отсурми и ја отвори едната пола та излезе на уличето.

„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)

Сетики со насмевка - таа е кратка како молња, но сеќавањето на неа е неминливо.

„Ситночекорка“ од Ристо Лазаров (2012)

Мрдајќи со задникот и нејзините вештачки силиконски усни успеа да ја шармира простата раја која се навлече на неа као на турска сапуница.

„Двоглед“ од Горан Јанкуловски (2011)

На неа долга вечерна облека, припиена до телото, оцртува дражесни форми: бели, меки рамена, - дојки не многу големи, обли, во чудесно единство со нејзината не многу висока става.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

И рисјани и Турци го знаеја тоа и се плашеа, дури и да сретнат таква дивеч, а камоли да кренат пушка на неа.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

Сосема да ја избрише нејзината присутност во својата свест, да ја направи безначајна, до крај индиферентна. Свесно избегаваше да мисли на неа.

„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)

- Жолтица? - возбуден праша инженер Александар. - Жолтица! Со цар и царица на неа. Копавме компир и блесна, како сонце.

„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)

Таа живееше врзана во стреата, каде што ја беше преместил од поодамна дедо Димо, откако Стрела беше свикната на неа и веќе не ја напаѓаше.

„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)

Долго ја гледаше карпата. По неколкупати ја испитуваше со погледот, се допираше до неа, ги опираше рацете на неа, како да сакаше да ја навали.

„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)

Квечерина ја раздиплуваше известената војничка карта И на неа се мачеше да го распознае својот глас Врз полегнатата војска низ полето Ја корнеше мовта, го соголуваше камењето на тврдината Раскопуваше низ полето, ги чистеше рововите, И некаде на залез, студен ветер кога надоаѓа од замаглените ѕвезди, Тој долго стоеше простум и со војнички поздрав сам си ја пееше песната некогаш што ја пееја неговите момчиња: Отвори ја вратата, можеби ноќва ќе се вратам...

„Љубопис“ од Анте Поповски (1980)

Премногу сум стар, премногу сум сам, немоќен и уплашен за да можам да се кренам против злото, но со него, од бога, правдината и би ја распоредил така што секој створ на земјава да има еднаков дел од неа и да има еднакво право на неа.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Едно време, кажуваат тие, и се задумувал дека да им го остави тефтерот, но веднаш потоа гласно изразувал сомневање дека не се кадарни да исчуваат такво нешто, од непроценлива историска вредност, кога веќе не си ја исчувал земјата и луѓето на неа, и - не им го оставил.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Само колку за да се знае и за да се прикажува, им рекол, потоа, овдека, во тефтерот, сè е запишано - од-до, од постанокот на Загориче, во Дупка, до моево последно си одење, засекогаш.

„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)

Имаше причина да се дојде до заклучкот дека, за да биде полегната тревата и на неа да биде оставен отпечаток од формата на змијата, змијата мора да лежела таму долго време, нешто што се чинеше дека не е можно.

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

„Главната греда лежи хоризонтално на покривот, а другите греди се потпрени на неа.“

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

Тој ѝ зборуваше како на дете и, забележувајќи израз на двоумење на нејзиното лице, знаеше дека тоа што ѝ го кажа влијаеше на неа.

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

Таа стоела таму во речиси непосредна близина на неа, вкочането гледајќи во нејзината отворена челуст и во подадениот јазик, верувајќи дека тоа е мазнен метал или глинена змија.

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

Во центарот на виличестото лице имаше еден мал глужд, сосема мала брадавица, со две дупчиња на неа, кои длабоко и напорно дишеа за да го напумпаат кислородот потребен за да преживее организмот што беше обвиен со сало.

„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)

Знаев - Пенчо најмногу мислеше на неа и беше готов на сѐ за да го привлече нејзиното внимание.

„Улица“ од Славко Јаневски (1951)

- Знам, па што? Сега мислам на ѓаволот, не на неа.

„Улица“ од Славко Јаневски (1951)

Очите твои се гулабови под твојот превез; косата ти е стадо кози, кога слегуваат од Галафската гора; забите твои – како стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење, од кои секоја има по две јагниња и јалова нема ниедна; усните твои – како алова панделка, а устата твоја слаткоречива, со јаготки на лицето како половинки од калинка; вратот ти е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ти се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; Таа: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; Тој: О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

И видов дека сѐ што се кажуваше за одајата во описот од ливчињата на отец Мида, верно било, оти видов: одаја пространа, темна сосем, со среде на неа, што среде на светот беше.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

И во средето на светот столб златен видов, столб што се извишува во висина на човек, во резби раскошни, од рака нечовечка сочинети, со какви што ниеден свешник на лицето на земјата не е украсен; и на врвот од столбот – плоча златна, четириаголна; и на неа – Книга во папокот на светот, чаша со питие небесно, Слово Господово!

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Ракијата ме фаќаше полека ама сигурно, оти сонцето биеше ужасно; некој понуди и тревка, и јас, ненавикнат на неа, во еден миг видов светлина; помислив дека таа светлина не е од овој свет, дека тоа ми се јавува Бог; беше тоа светлина виолетова, еднаква во сите свои делови, совршена, постојана, оти не беше една во едно време и инаква во друго време, ниту за едни убава, а за други грда; беше тоа светлина преподобна; помислив дека можеби веќе сум во некој друг живот, дека сум умрел и дека ми е доделено некое ново тело; верував во реинкарнација, и таа помисла ме возбудуваше.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

„Ве молам, кога ќе се врати Луција на училиште, внимавајте малку на неа; знаете, таа е во еден вид депресија; мислам дека тешко се снаоѓа; некој од класот ја навредил со некое ливче-шеталче по класот и напишал нешто недостојно за неа; замислете, има луѓе кои и тоа го прават, па за жените пишуваат гадости; не се сите како Вас па да им испраќаат рози во песни“;

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

„Јас секоја вечер го препишувам словото што е запишано на неа, и секојпат поинаку изгледа словото што го препишувам, со нови значења, и смисла нова добива.

„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)

Патолошката душевна состојба на која упатувале тие поими подразбирала истополова сексуална желба, но не се сведувала само на неа.

„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)

Вистинското знаење е дека на тврда земја не никнува ништо, таа ги нема потребните сокови, на неа не опстануваат растенијата.

„Мудрецот“ од Радојка Трајанова (2008)

Тука имаше и една посебна просторија Неколку дрвени скалички водеа до мала просторија без никаков прозор на неа.

„Животот од една слива“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2014)

Има некоја меланхолија во тоа да се пробиваш низ гужвата на улица Македонија слушајќи го Џони Кеш O Death, where is thy sting?, и да шеташ по неа на 1. јануари, кога на неа нема живо пиле.

„Најважната игра“ од Илина Јакимовска (2013)

Македонскиот роб нека не се надева на неа; тој нека се потпре на своите мишки...“

„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)

Стануваше сѐ потешко да се излаже за трагичната вистина, која секој од нас се обидуваше, не да ја заборави, ами барем да не мисли постојано на неа и да не боледува.

„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)

Јас во разговорите ја напоменував дека не е добро тоа што го прави, но не можев да влијаам на неа.

„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)

Кутрата невеста, кутрата Невена! На неа беше заборавило и времето и младоженецот, но таа не го забораваше ни времето ни младоженецот.

„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)

Помислував на неа тие денови, кога на улиците гледав мајки како ги гушкаат своите синови кои во колони се враќаа од фронтот.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Станав, и влегов во станот за да донесам ќебе да ја покријам.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Заспа. Беше топол септемвриски ден, но јас знаев дека нејзе ѝ студи, знаев дека тој студ ја тера да сонува зима и мраз, сонува како е оставена некаде сама, и на неа паѓа снег.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Извлеков само една стара фотографија од албумите – на неа бевме ние сестрите, нашите браќа и нашите родители, и ја ставив меѓу десната града и градникот.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Од распаднатиот куфер го извлеков само она што не беше мое, и го ставив меѓу левата града и градникот.

„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)

Сиот европски свет ги обрна своите погледи на неа.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

Ако пак Патријаршијата го продолжи прогонувањето на македонскиот јазик меѓу Македонците и наместо него го пропагира грчкиот јазик, со тоа ќе ги натера Македонците да гледаат на неа како на орудие на грчката национална пропаганда.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

Последнава беше заеднички нивен непријател и двата народа145решија да удрат на неа и секој да си земе што ќе може да откачи.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

Но ако во неговиот јазик има гласови што ги нема во јазикот од којшто се позајмува азбуката, тогаш позајмувачот на туѓата азбука ќе направи некои изменувања и дополнувања на неа, со кои ќе биде означена разликата во гласовите меѓу двата јазика.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

За нив интересите на Македонија се едно средство да добијат служба и да се одржат на неа.

„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)

На неа воопшто не ѝ било важно дали обичните граѓани ќе ја перципираат нејзината линија на движење или не.

„Календар за годините што поминале“ од Трајче Кацаров (2012)

Дури откако си го свикна погледот на неа, можеше да му погледне во лицето на денот надвор, што настапуваше, сиот црвен; тој ден се дотркалуваше како огромна црвена кугла, на која ѝ беше тесно дури и под вишното светлосино небо.

„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)

„Треба оган да запалиме, не е греано и влага има фатено...“, па му пуштаа термо печка, а тој се лепеше на неа, изненаден дека брзо загреваат тоа дрвата во камионот.

„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)

И, гледам: влечки, ’ко во турска серија свртени кон мене, стапалки од шарена хартија, кои ми го покажуваат патот до дневната, до масичката, а на неа, бидермаер од булка и ѕвончиња во чаша за ракија, компјутер со отворен ФБ на мојата страна и чај од нане! Цел свет е мој!

„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)

- Зар не е срамно да свирам, вели Јоше Свирачот, зар не е срамота кога на неа ми седи мртов човек.

„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)

Како да бев во една од куќите на Кукулино: од огниште на кое виси поцрнет котел се шири црвеникава топлина, удира во луѓето и им ги брише од лицата грижите и годините: светлоста се мрешка по земјениот под, мислиш вода е над кој минува здив на ветар: чкрта стара маса на долги нозе, на неа е дрвена карта со ракија, зад луѓето плашливо трепка око на кандило и потсетува на заборавена ѕвезда под проѕирни партали на пајажина: топло е, животот е далеку од светот на домаќините и гостите, обесената низа лук на ѕидот брани од урокливите очи на темницата зад прозорците. ...

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Од неговата прикаска исто така можеше ноќе вжештено да се размислува за светците и грешниците на минатото и за темните вртежи околу нив, за времето во кое, повеќе од кога и да било, смртта и стравот од смртта господареле и над билје и над луѓе.

„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)

Стоката нека си остане на неа. А, ба, ба... мене не ми е потребна да ми ја препишува.

„Антица“ од Ристо Крле (1940)

Можеме, исто така, да запазиме дека Ѕвездата е седумнаесеттата голема енигма во Тарот-от, и дека на неа во астрологијата ѝ одговара Венера.

„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)

Одев во продавница, одбирав помада за мама на англиски јазик, мислејќи на неа на хрватски.

„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)

Едновремено, алхемичарите во ѕвездата гледале симбол на Девица (Невеста) - уште еден елемент кој ја поткрепува нашата предложена идентификација Невеста/ѕвезда.

„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)

И по многу такви измачувања и кршења, со еден извик збриша секаква помисла на неа: „Зарем будала ќе прави од мене!“

„Животраг“ од Јован Стрезовски (1995)

И додека таа безуспешно се бранеше и испушташе грлени гласови, тој со сета сила навалуваше на неа, завраќајќи ѝ го фустанот што таа го туркаше со рацете надолу, ја труцкаше, а во тоа имаше и бес и освета за сето она што таа му го чинеше од неговото доаѓање во Пансионот.

„Животраг“ од Јован Стрезовски (1995)

До ковчегот, водарник со леѓен за миење и казанче за вода обесено над него со мало славинче; стомна, ѓум, матарка што татко му во свое време ја донесе од на фронт, целата исчукана од влечкање по ровови, а потоа и овде од носење по полето и планината; тепсија на која сјајот ѝ потемнал и ги покрил арапските шари на неа; над водарникот обесено парче огледало како месечинана на погибеж, прекриено со прашина и слепо; на спротивниот крај од креветот, ниска, правоаголна печка со четири нозе од кои едната е окуцана и потпрена со тула, со две тркалца на неа, - гусани обрачи што се вадат при готвење, и целата 'рѓосана; на неа оставено газиено кандилце како на гроб; на дрвената кукалка во ќошето обесена гајдата од татко му, провисната со писката и брмчалото надолу, како обесена овца; останата по смртта негова за да му го чува последниот дуеж во неа, неговата душа.

„Животраг“ од Јован Стрезовски (1995)

Одеше полеа осветлена до поткожа и тој виде многу ситни брчки околу нејзините очи и усни, ја виде крај човек по се сличен на неа и се сети на сите други што ги знаел, се сети и на втората Марија и претпостави дека не би имал топлина во својата крв ни за неа.

„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)

Ги виде во модрите ниви голите страшила, нивните очи полни со страшна празнина и рече - попе - не - попе, душата ти е празна а можеше на неа на три ката да ја сместиш малата Јана.

„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)

Кога се разболе од задоцнета сипаница, Иван по пошта ѝ испрати сѐ што потсеќаше на неа - и писма и слики.

„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)

Лесно се качи до последната врата со боја на зрела 'рж и забележи на неа пет крвави отпечатоци на прсти.

„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)

Затоа сосем спокојно верував: ќе се сопнам на неа и во пад ќе ја приклештам под себе.

„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)

Да се знае и да не се знае, да бидеш свесен за целата вистина и да кажуваш внимателно исконструирани лаги, да имаш истовремено две мислења кои меѓусебно се исклучуваат, да знаеш дека се контрадикторни и да веруваш и во двете; да употребуваш логика против логиката; да ја отфрлаш моралноста и истовремено да полагаш право на неа, да веруваш дека демократијата е невозможна и дека Партијата е чувар на демократијата; да заборавиш сѐ што е потребно да се заборави, потоа сето тоа повторно да го вратиш назад во сеќавањето кога е потребно, а потоа брзо повторно да го заборавиш: и над сѐ, да го примениш истиот процес над самиот процес.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Но она што навистина го потсети на неа токму во тој момент беше несносната горештина на тоа попладне, од која му изби пот по челото.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Толку колку што се сеќаваше на неа, не ја сметаше за необична жена, уште помалку за интелигентна; па сепак, во неа имаше некаква благородност, некаква чистота, просто затоа што стандардите што таа ги почитуваше беа лично нејзини.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Постоеше дури и цела една потсекција - Порносек, како што се викаше во новоговорот - која произведуваше најдолен вид порнографија, што беше дистрибуирана во запечатени пакети и која ниту еден член на Партијата, освен оние кои работеа на неа, не смееше да ја види.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

На неа немаше ништо друго освен ѓубре.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Беше чудно колку ретко мислеше на неа.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Кога болката ќе станеше посилна, тој мислеше само на неа и на својата потреба за храна.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

На Џулија одвај помислуваше. Не можеше да си ги задржи мислите на неа.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Беше тоа девојката со темна коса. Од онаа вечер кога налета на неа пред старинарницата, беа поминале четири дена.

„1984“ од Џорџ Орвел (1998)

Дрвената платформа беше навлезена во езерото, на неа две стари столици - клацкалки.

„Седум години“ од Зорица Ѓеорѓиевска (2012)

Ако на неа се изврши интервенција за подоцна да се развие, подоцна да ги активира и лачи хормоните, човекот ќе има подолг живот.

„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)

И како што се размешаа јазиците и наравите и обичаите, наредбите и законите и искуствата*: на Египќаните - геометријата, на Персијанците, Халедеите и Асирците - астрономијата, гатањето врачањето, маѓепсувањето и секаква човечка вештина; на Евреите пак, светите книги, а во нив е пишано дека Бог го создаде небото и земјата и сѐ на неа и сѐ по ред како што пишува; а на Грците - граматиката, реториката и филозофијата.

„За буквите“ од Црноризец Храбар (1754)

Чувствуваше дека на неа не гледаа како на човек еднаков на нив.

„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)

Но тоа не беше писмо. Само упатница за пари. На неа пишуваше: „Еве, ви праќам малку пари. Се надевам дека сте добро со Карл“. И само толку.

„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)

Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Горни крај, до самиот ѕид е спружена друга греда што се вика „горното било“. На неа седат чесните гости.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Бидејќи чешмата тече по малку, а само една е во селото, затоа се собираат на неа уште од ручек да залеат за вечер, а од полноќ да залеат за ручек.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

И кога најпосле на Трна ѝ се разболе и последната надеж, Пецето, — тој побрза да ја исплаши дека свети Илија толку се разлутил на неа што не ја дава нивата за манастир, та ете и последното пиленце ќе и го прибере.

„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)

Врата се отвори и на неа се појави субашицата Ајша.

„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)

Не поминаа ни десетина-петнаесет минути, само што го допиваа шербетот анамите, а кадијата за сето тоа време се шеткаше нервозно низ одајата, вратата се отвори и на неа се појави Ајша со Сефедина, носејќи ја Анѓа на раце изврзана со дебела ортома од градник до глезни.

„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)

Скинете од неговиов корен и посадете си го на дланката На неа да изникне мала Сама Бука И нешто како детето во вас.

„Вардар“ од Анте Поповски (1958)

Ваквото чувствување и ваквиот поетески пристап во дамнешните стихови својот корен, како што истакнав веќе, го имаа во мојата младост, при мојата прва средба со Рацин и сеќавањето на неа.

„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)

Може ли поетот, откако ја запишал (или напишал) песната, да ја остави меѓу своите ракописи, да го одлага, свесно и потсвесно, речиси да го одбегнува, со години, навраќањето на неа, повторното читање нејзино, допишувањето?

„Елегии за тебе“ од Матеја Матевски (2009)

И вториот: Веќе два пати за мене животот има завршено: еднаш, во 1945 година кога татко ми повеќе не можеше да ми овозможи да продолжам да учам така што морав да ѝ се вратам на земјоделската работа којашто не успеав ни да ја засакам ниту пак на неа да се навикнам и, вториот пат, кога почина жена ми оставајќи ме како чкор в планина по кого што никој жив не ќе се наведне да го земе за макар каква употреба ама јас и сам си го имам кабаетот зашто немав пари да му го платам лекот за да си ја излечам женат на Војаната, душманиот на мојот татко заедно со оној Трајка Казиовски од Ливаѓе и сега и мои душмани.

„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)

Почина кутрата при породувањето со ќерка му Германија, после што Германија ја зеде да ја гледа сестра му Галица, Гала и со неа се пресели во Охрид зошто тука не можеше да ги издржи озборувањата на луѓето кои уште со прст не покажуваа на неа поради нејзината толку јавна врска со германскиот офицер...“

„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)

Сестра ми во меѓувреме се оддаде на волшебно одгледување растенија гледаше во нив имаме ли иднина или не моите невени развија раскошно и сега ми се пред очи отворени како мугри ти најмногу ќе ги израдуваш мама и тато со твојата судбина, рече таа на мама ѝ се врати надежта и се насмеа за сите тато се разбуди од сон што не ни го раскажа и појде на извор јас не верував во ништо иако и денес се вознемирувам од помислата на неа барем ноќта да не ја испуштам денот изгледа не е доволен да се стигне на правото место реков и почувствував - имам работа со симболи од -ден-на-ден стравот е сѐ пострвен ако не се исплашам нема да запамтам што се случило стравот е време додека се думам во мракот - останало ли нешто од мене мрда под прстите надигнат и препороден.

„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)

Бабичката ја стави софрата и на неа ја поставија пченкарната погача.

„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)

Мајка му ја посла рогозината, го фрли на неа покривецот и тие легнаа. Трајче, изморен од патот, заспа...

„Волшебното самарче“ од Ванчо Николески (1967)

Близу пол саат што одел, и кога дошол до една тумбичка, се качил на неа и чул од луѓе зборови; арно ама ништо не разбирал од тие зборови, така му се чуло, како кога да кљакаат штркови.

„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)

- Рековте и самите дека сликата се вика „Есенско цвеќе“, а на неа ни грам жолтило!

„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)

- Како пример ќе ги спомнам пиците што ги прави моја Ана. Тие и вистински потсетуваат на неа!

„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)

30 Навалија на неа, ја грабнаа и ја понесоа... отпрвин се спротивставуваше, потоа молеше, па заплака... во некаков тунел, соба, одајче, ја треснаа вратата и ја заклучија.

„Лек против меланхолија“ од Реј Бредбери (1994)

И, не чекајќи одговор, дојде до кладенецот, ја фрли гуњата од себе и седна на неа.

„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)

А била убава, велат Луман по лика на неа личел, иако ни трошка од срцето нејзино не останало.

„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)

И сѐ на неа е посебно и неповторливо. И облеката, и смеата, и поплаките.

„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)

„На Руската плажа?“, прашувам јас. „Токму на неа“, вели тетин ти и се смешка како победник на кого воопшто не му е важна победата.

„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)

Господи, јас навистина се посомневав дека си начнат веќе од страдот и дека вистинската болест ќе наиде малку подоцна, кога ќе заборавиме на неа; кога ќе ни се измолкне од вниманието.

„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)

НАЦА: (Помлада и покрупна од својата чорбаџика, облечена во нејзин износен фустан, кој на неа, оптегнат, пука, со ракавите засукани над лактите, со завиткани плетенки преку тулбенот на главата.

„Чорбаџи Теодос“ од Васил Иљоски (1937)

3. На крај село куп од земја стара цигулка на неа место име, место знак Ноќе ветрот цигулката ја искрева над класјето и плаче но патот зелен што ги скри Циганите...

„Дождови“ од Матеја Матевски (1956)

Дојдоа до брегот, а до таму се протегаше десниот ѕид, ја најдоа патеката со пресно втиснати стапалки во снегот и внимавајќи да не се слизнат во развревената вода, стигнаа до вратниче од бели и нови штици. Тропнаа на неа.

„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)

Чана знае дека Пелагија се печи на оган, туку го бара нејзиниот поглед со знак за заминување, а тоа и се случува, станува од столицата, му се приближува на Димостена, му ја зема раката како за поздрав и туку брзо и силно ги вкопува своите усни на неа пропелтечувајќи неколку зборови Прости ми Димостене за сѐ што претрпе, за страдањата заради мене, прости ми барем ти ако не може тоа да го направи Света Богородица и дедо Господ, ама на твоите страдања немав храброст да ти натоварам уште и неизбришлив срам!

„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)

- А-ха, - тетка ми кимна со главата и забележувајќи една трошка што по грешка останала на масата, се концентрира на неа со погледот и потоа внимателно, како да е мравка и како да ќе ѝ избега, ја приклешти меѓу палецот и показалецот и откако стана, ја фрли во кантата за ѓубре под мијалникот.

„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)

По кратко молчење во кое никој не ми понуди објаснување, прашав зошто Кристина ја избркала мачката; да не е некој алергичен на мачки или нешто слично.

„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)

Да не може капка вода повеќе да застане, на неа да се задржи.