ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Најпрво, со солидаризирањето и активното учество во штрајкот, а подоцна и преку искористувањето на сите правни механизми во остварување на своите работничките права. 1.  Интервјуто го водеше Александар Ковачевски, на 2.III.2011, во Битола.

Во писмото со кое се најавува штрајкот мора да се наведат причините за штрајкот, местото на одржувањето на штрајкот и денот и времето на почетокот на штрајкот (чл. 236, ст.1-5 од ЗРО – н.з. првиот став од овој спорен член, кој им го одзема 96 легитимитетот да организираат штрајк на вработените и им го дава ова право само на синдикатите, во април 2010 беше оспорен пред Уставниот суд на РМ од страна на Асоцијацијата „Магна Карта“ и ДСП „Ленка“, но до денес овој суд се нема произнесено по повод оваа иницијатива).

Иако долги години формално е член и редовно плаќа членарина, тој никогаш непосредно и поактивно се нема вклучено во синдикални активности – со исклучок на едно учество во штрајк 60 организиран од СОНК (ја почитуваше одлуката на синдикатот и се солидаризираше со неговите колеги преку „бојкот“ т.е. неизвршување на работните задачи).

Тој 21-на година работеше на позиција машинобравар на одржување, а после неговото вклучување во штрајкот од 2008-та, како што истакнува, е „награден“ и распределен на нова работна позиција, ложач на парен котел во РЕ Енергана.

5.  Работодавачот може да отстрани работници од процесот на работа само во одговор на веќе започнат штрајк.

Меѓутоа, најбитниот аспект што може да го согледаме во овој случај е позитивниот пример за решеноста и одлучноста на работниците како Ѓорѓиевски, кој и покрај сите објективни и субјективни пречки, сепак се одважи да се спротивстави на неправдите кои катадневно ги трпеше на работа.

Организирањето или учеството во штрајк организиран во согласност со одредбите на овој закон и колективен договор, не претставува повреда на договорот за вработување.

Во установата делува синдикатот СОНК, а Митревски е негов член.

На работниците учесници во штрајк, за време на учество во штрајкот, работодавачот е должен да им уплатува придонеси од плата утврдени со посебните прописи на најниската основица за плаќање на придонесите (чл. 240, ЗРО).

Ѓорѓиевски во Шеќераната работеше со договор на неопределено време од 1987 до 2009 година, односно имаше безмалку 22 години стаж пред да настане работниот спор со неговиот работодавач.

Поради неговото интересирање, а воедно и активирање на ова поле, позната му е постапката за формирање на синдикат како и облиците на подржување на активностите што ги организира синдикатот, а меѓу другото и самото учество во штрајк или сличен протест. 56 ***

Организаторот на штрајкот може од свои средства да им обезбеди надоместок на нето плата за времето на штрајк на работниците кои учествувале во штрајкот (чл. 241, ЗРО).

Работникот не смее да биде ставен во понеповолна положба од другите работници поради организирање или учество во штрајк, организиран во согласност со одредбите на закон и колективен договор (чл. 239, ст.1-2 од ЗРО).

Мотивиран од тогашните настани, С. С. продолжи да се активира во областа на заштита за работнички права со поголем ентузијазам од порано.

Бројот на работници отстранети од работа не смее да биде поголем од 2% од бројот на работниците учесници во штрајкот.

Според него, типичен пример за прекршени права и обесправеност е случајот со стечајците,6 со кои сочувствува затоа што и самиот тој своевремено „преживеа“ една стечајна постапка.

Тој, исто така, има учествувано во штрајкови на своето поранешно работно место.

Уште поскандалозни се 9-те прекршочни поведенија за работодавачот кои се предвидоа во чл. 265-а, меѓу кои спаѓаат и основите ако „работодавачот се обиде да оствари или остварува забранет надзор над синдикатот“, доколку „работник кој организирал или учествувал во штрајк, организиран во согласност со закон, го стави во понеповолна положба со другите работници“, или кога „откажувањето на договорот за вработување не биде изречено во писмена форма и содржина, согласно со закон и не биде врачен“, кои претставуваат сериозни прершувања на работничите права, а за нив се предвидени најниските можни казни од само 2.000 до 3.000 ЕУР (чл. 42 од ЗИДЗРО/септ.10).

Одамна мина времето кога се закануваше опасноста стапот секој ден да стапи во штрајк.

Денес постои само кафеанскиот арго за полуфраери, со кој мафтаат одредени Margina #32-33 [1996] | okno.mk МАРГИНА елементи на самосвест 7 риби, и некаков арго со англиски акцент, во употреба од 16-иот век.

Исто така, им се забранува на учесниците во штрајкот да ги спречуваат да работат оние работници што согласно овој и друг закон не можат да учествуваат, односно не сакаат да учествуваат во штрајкот.

54 одвоени и сосем независни права од групата на „економско-социјални права“ на граѓаните; б) испуштени се одредбите кои говореа за одлуката за стапување во штрајк и за штрајкувачкиот одбор кој ги води преговорите (чл. 2, ЗШ/91), а наместо нив се воведоа термини од типот „повик и поведување на штрајк“ и „писмена најава на штрајкот“(чл. 236, ЗРО/05); в) ја нема ниту експлицитната одредба која предвидуваше дека организирањето, односно учеството во штрајкот, под условите утврдени со овој закон, не претставува повреда на работната обврска, не може да биде основ за поведување на постапка за утврдување на дисциплинска и материјална одговорност на работникот и не може да има за последица престанување на работниот однос (чл. 13, ЗШ/91).

Ако, пак, синдикатот и работодавачот не се спогодат, во рок од 15 дена од денот на доставувањето на предлогот на работодавачот до синдикатот – за определувањето на правилата за наведениве работи, работодавачот или синдикатот можат, во рок од наредните 15 дена, да бараат за тие работи да одлучи арбитража; г) наместо поранешната одредба, која велеше дека работникот кој учествува во штрајкот ги остварува основните права од работен однос, освен правото на надомест на личниот доход (чл. 13, ЗШ/91)– сега се предвидува дека на штрајкувачите, за време на учество во штрајкот, работодавачот е должен да им уплатува само придонеси од плата, и тоа само оние утврдени со посебните прописи на најниската основица за плаќање на придонесите – т.н. „минималец“ (чл. 240, ЗРО/05).

Притоа, работодавачот може да ги отстрани од процесот на работа само оние штрајкувачи кои, со своето однесување, поттикнуваат „насилничко и недемократско одне- сување“, со што се оневозможуваат преговорите меѓу работниците и работодавачот (чл. 237, ЗРО/05); д) и, конечно, избришана е и одредбата која велеше дека органот на управување или функционерот не смеат да го спречуваат работникот да учествува во штрајкот, ниту да употребуваат присилни мерки за- ради окончување на штрајкот (чл. 14, ЗШ/91) и наместо неа се воведе спротивна одредба која вели „работникот не смее на кој било начин да биде присилен да учествува во штрајкот“ (чл. 239, ЗРО/05).

Бројот на работници отстранети од работа, по овој основ, не смее да биде поголем од 2% од бројот на учесниците во штрајкот.

Новост во однос на Законот за штрајк од 1991 година е и наведувањето на местото, часот и траењето на штрајкот во одлуката за стапување во штрајк (чл. 32, ЗЈП), а новина се и одредбите од членовите 34, 35 и 36.

Ако се одлучат преку штрајк да ги заш- титат или унапредат своите права, поради промените во законската регулатива, тие доста потешко ќе можат да го започнат и ќе се соочат со можност од отказ поради организирање или учество во штрајкот, а самиот штрајк може судски да им биде забранет!

Имено, Судот, со право, оцени дека оваа материја не може да биде предмет на уредување на подзаконски акт на министерот, бидејќи со ова законски дадено овластување се врши противуставно проширување на надлежноста на еден инокосен управен орган и тоа токму во сферата која, согласно изречната уставна одредба, се уредува само „со закон и со колективни договори“ (чл. 32, ст. 5 од УРМ/91). 56 т штрајкот, од свои средства, да им обезбеди надомес­ ок на плата за времето на штрајк на работниците кои учествувале во него (чл. 241, ЗРО/05); д) и, конечно, намалувањето на овие права се гледа и во сферата на прекршочните одредби: •  за работодавачот, наместо поранешните две казниви дејствија (ако примал нови работници за време на штрајк или ако ги спречувал работниците да учествуваат во штрајкот – чл. 17, ЗШ/91) – сега постои само едно казниво дејствие, а тоа е она кога работникот кој организирал или учествувал во штрајк, организиран во согласност со закон, го стави во понеповолна положба од другите работници (чл. 264, ЗРО/05); •  од друга страна, пак, порано беа предвидени само две прекршочни одредби за работникот (кога тој ќе одбие соработка со работодавачот која има за цел да се обезбеди вршење на минимумот работа што обезбедува сигурност на луѓето или кога неоправдано ќе одбие да изврши налог кој има за цел извршување на некои меѓународни обврски што ги има државата – чл. 19, ЗШ/91) – додека сега се воведоа три нови казниви дејствија: (1) ако синдикатот, односно здруженијата на синдикатите, не најават штрајк; (2) ако започнат штрајк пред спроведување на постапка за мирење, предвидена со овој закон, односно пред спроведување на друга постапка за мирно решавање на спорот; и/ли (3) ако во писмото за најава на штрајк не ги наведат причините за штрајк, местото, денот и времето на почетокот на штрајкот (чл. 266, ЗРО/05). 3.

Членот 35 пропишува дека носителите на раководни функции и лицата од кои зависи техничко-технолошкиот процес и се од незаменливо значење за одвивање на дејноста на претпријатието не можат да учествуваат во штрајк, а согласно член 36, ако вработените спротивно на овој закон ги запоседнале и се задржуваат во објектите и административните простории на јавното претпријатие, директорот на јавното претпријатие е должен да преземе мерки заради нивно отстранување.

Спротивно на неа, по ново, на работникот може да му се даде отказ ако организирал или учествувал во штрајк кој не е организиран во согласност со закон и колективен договор или, ако за време на штрајкот, направил некоја друга тешка повреда на договорот за вработување (чл. 239, ЗРО/05); г) избришана е и одредбата која велеше дека, во текот на штрајкот, органот на управување и работоводниот орган не можат да вработуваат работници кои би ги замениле учесниците во штрајкот (чл. 14, ЗШ/91), и на нејзино место е вметната една крута и заплашувачка одредба, според која работодавачот може да отстрани работници од процесот на работа само во одговор на веќе започнат штрајк!?

Потоа, тече рок од 15 дена во кој страните се обидуваат да изнајдат решение по што, ако нема позитивен исход на преговорите, синдикатот или штрајкувачкиот одбор може да донесе одлука за стапување во штрајк, која се должни да ја достават до директорот на јавното претпријатие најмалку 7 дена пред отпочнувањето на штрајкот (чл. 32, ЗЈП).

Но со тоа да се претставува како модел за другите земји, и да се претендира да се решаваат нивните проблеми, е тоа е друго прашање!

Елен Лејбовиц Ce 29 mai 2001 Monsieur, En tant que citoyenne de la СоmmunаutЕurореnnе, јаvоuе que je suis souvent perplexe en voyant nos chefs dЕtаtѕ se runir pour trouver des solutions aux рrоblmеѕ de tant dаutrе nations. Ils ne mаtriѕеnt vraiment pas la situation lintriеur de leur propre pays, о les choses sont tout de mmе plus faciles, comment vont-ils la redresser chez les autres? Personnellement, je nаi me plaindre de rien. Mais il ne se passe pas un jour sans quоn entende parler de dysfonctionnements dans les entreprises, les tribunaux, les prisons, les hрitаuх, les соlеѕ, les transports ferroviaires ou аriеnѕ, lаgriсulturе, etc. Il est continuellement question de violence, dinѕсurit, de drogue, de scandales financiers et роlitiquеѕ Enfin, inutile de continuer lnumrаtiоn. Vous vous tоnniеz lаutrе jour que dans la Соmmunаut Еurореnnе une lettre puisse mettre un mois pour aller de Naples Bеѕаnоn. En rаlit, ce nеѕt pas si tоnnаnt. Le рrоgrѕ technique est une chose, et lhumеur des trеѕ humains сеnѕѕ bnfiсiеr de ce рrоgrѕ en est une autre. Dаbоrd, il est connu que la poste italienne fonctionne naturellement assez mal (dilettantisme des habitants?) et quеn France la grvе est une maladie chronique. Lаutrе jour, јtаiѕ donc Montpellier. Certaines rаlitѕ albanaises me revenant en mmоirе, je vous ai сrit une carte que јаi rаmеnе pour la poster de Frјuѕ, car Monpellier les centres de tri postaux tаiеnt, раrаt-il, en grvе depuis trois ѕеmаinеѕ Les trеѕ humains tаnt ce quilѕ sont, il nехiѕtеrа sans doute jamais de pays idаl, et ceci tаnt admis on peut соnѕidrеr que mаlgr tout, la Соmmunаut Еurореnnе est un lieu tout fait vivable et mmе, par certains aspects, аgrаblе. Mais de l se рrѕеntеr comme mоdlе pour les autres pays, et рrtеndrе rѕоudrе leurs diffiсultѕ, сеѕt une autre question!

Некои албански реалности ми се вртат во главата, ви испратив една картичка која ја зедов за да ја испратам од поштата во Фрежис зашто трите поштенски центри во Монпелје беа во штрајк веќе три недели.

АНДРЕЈА: И онака одиме во штрајк. За после ќе се снајдеме некако.