ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

- “Македонскиот расказ во светот” (антологија на македонски, англиски, француски и руски јазик) составувач и предговор: Веле Смилевски.

Издавач: „Дијалог”, Скопје 2010).

Веројатно најдобро напишаниот расказ во книгата на Ренџов е расказот Бик.

Божјите луѓе Една од најдобрите книги раскази во српската книжевност, објавена во 1902 година, се вика Божји луѓе.

Не само во насловниот расказ во кој е можеби, највпечатливо и најзастрашувачки, доловена временската празнина, „црна дупка каде што времето умира“, како и губењето на временските координати на нараторот што, истовремено, значи и губење на неговиот идентитет,туку и во бројни други раскази („Футролата“, „Лекција“, „My private Europe“, „The seeker on the way of sound“, „Фото-финиш“ и др.) филозофските размисли за времето, експлицитно или имплицитно, кореспондираат со специфичниот светоглед на авторот, со неговата потрага по самоосознавање, од една страна, но и со неговата благородна потреба да се спротивстави на ентропијата на животот и неговата тривијалност, од друга страна.

Патешествието е веќе во тек“ („The seeker on the way of sound“).

Фасцинира, притоа, инвентивноста на авторот и решенијата пронајдени во неговата творечка лабораторија, особено онаа специфична комбинаторичка игра меѓу стварното и имагинарното, меѓу животот и литературата/културата, така што читателот е просто во недоумица: „Каде завршува светот на реалноста и започнува светот на иреалното?“.

Реалните топоними, од расказ во расказ, ја исцртуваат топографската карта на Скопје, градот- лавиринт, непознат и никогаш до крај „видлив“, дури ни за самиот автор, кој, патем речено, поседува извонреден сенс, слух за нервот на градскиот живот и вриеж: „Како што му растеше стажот на таксист, така му се откриваше и Скопје, како октопод, несогласен со своите краци, некаде осветлени, некаде завлечени во темни пукнатини, невидливи за самото животно“(„Влијанието на Хорацио Цвикало врз растот на шарените анти-упатства, III“).

Инаку, разновидноста на застапените раскази во многу нешто придонесува за составување на мозаикот кој на крајот ќе треба да ја обликува многукратната физиономија на книжевното Скопје.

Составувач е на повеќе антологии на македонската и на француската поезија, потоа на антологијата на фантастичниот расказ во југословенските литератури Црна кула (1978), како и на антологијата на кратката прозна форма во француската литература Шуми под море (1995).

Токму пред небото повторно да размисли, дали да се олесни од дождоносните облаци или не, силното и темно тело искокна од прозорецот на приземјето, што водеше од станот на К* и со радосен лаеж на одново стекнатата слобода бргу исчезна во жештината и правот на неделното попладне. 102 okno.mk СОВРЕМЕН АМЕРИКАНСКИ РАСКАЗ 3 $ Илустрација: Sam Brewster Маргина 35 103 В о овој дел од комлексното претставување на американскиот современ расказ во Маргина решивме да се вратиме малку наназад, во шеесеттите и седумдесеттите, и да ги претставиме “корифеите” на американскиот постмодернизам, Роберт Кувер, Доналд Бартелми и Вилијам Гес (тука сигурно спаѓа и мошне влијателниот Џон Барт кого го претставивме минатиот пат но со расказ од неговото најново творештво).

Кувер напишал поголем број раскази во кои ги истражува можностите за различни стилови, почнувајќи од колоквијалниот и ритуалниот до пародискиот и апокалиптичниот.

Мис Стон го прочитала тој расказ во некој од весниците што ги носела со себе, и бидејќи очигледно била збунета или изненадена од верувањето на Јапонците дека со душата можат да упрауваат и некои други сили покрај Спасителот , побарала и негово мислење по ова прашање.

Новиот современ и модерен (постмодернистички) расказ го оставивме за една друга пригода, кога ќе биде резервиран повеќе простор за таквото претставување; - Со ова издание е направено едно поместување на (практичните) критериуми за избор на расказите, а имено во ова издание се вклучени неколку раскази во коишто е видлива постапката на постмодернистичка естетска игра, на наративен лудизам, во исто време кога се прави и поигрување со очекувањата на читателот и се користи слободно резервоарот на човечката имагинација; - Во ова издание е внесен и еден расказ од големиот латиноамерикански нобеловец Габриел Гарсија Маркес, прекрасен расказ кој ја покажува потресно гротескноста на некои животни ситуации, кога од некои обични мали човечки постапки, се прават крупни и драматични пресврти во животот, како последица на интересите и заблудите на општествените институции и институциите на моќ; - Покрај тоа, неколку раскажувачи ги претставив со нови раскази, поилустративни за нивната поетика и вредност, а кои се илустративни и за некои раскажувачки постапки (дневнички и мемоарски записи, или писма, на пример).

Едни исти автори важат за претставници на модернистичките текови, но и за претставници на постмодернистичката поетика (Борхес, на пример); - Развојот на светскиот расказ во оваа антологија е следен и хронолошки, и стилски.