ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Како повреда при работа се сметаше и повредата причинета на опишаниот начин што осигуреникот ќе ја претрпи на редовниот пат од станот до местото на работата или обратно, на патот преземен заради извршување на работни задачи и на патот преземен заради стапување на работа, доаѓање на работа од одмор или отсуство прекинато по налог на работодавецот, како и користење право на преквалификација, доквалификација или вработување.

Но, и тогаш како и претходно се соочува со потсмевачки и дрзок однос, овој пат од правниците на тужениот.

Па така, како повреда при работа се сметаше повредата на осигуреникот причинета со непос­ редно и краткотрајно механичко, физичко или хемиско дејство, како и повредата причинета со нагли промени на положбата на телото, ненадејно оптоварување на телото или со други промени на физиолошката состојба на организмот – ако таквата повреда причински е врзана со вршењето на работите на работното место.

За време на судската постапка беа одржани вкупно две рочишта: по првото т.н. подготвително рочиште, на коешто немаше претставник на тужениот работодавач кој беше уредно поканет, Х.Џ. по којзнае кој пат оди во деловните простории на „Охис“ и уште еднаш бара да му ги исплатат платите, а тој за возврат да ја повлече тужбата.

– Ја свршивме некако работава! – рече најпосле задоволно шефот откако пивна последен пат од ракијата, па на заминување дофрли: – Ќе одеше побрзо, да немавме толку неписмени во нашите редови...

Патот од центарот на Лерин до периферијата, каде што живеат нашите роднини, тогаш минуваше покрај една трафика со разно-разни дребулии.

ЕКСПРЕСОТ лудо јури низ Германија, и патот од Минхен до Келн, долг близу 700 км., го минуваа за помалку од седум часа.

Секако на патот од спутникот до електронскиот мозок ќе ве сопрат и други занимливости, особено модната ревија „вреќата“ и „трапезот“ им го отстапиле местото на фустаните до над колената, на она што пред десетина години беше во мода, како и атомиумот и сѐ што е пред вас ново.

Со трчање се упативме кон „Жандармерискана“, што се наоѓа онаму, на она место каде што патот од селово се здружува со џадето.

Веќе се дени, а јас неброено пати од постелата до прозорецот, и одново до постелата и одново до прозорецот, сѐ дури сам себеси не се фатиш за гуша и не се обзираш што крикнуваш: твојот крик како секавица ја преполовува ноќта и ти којзнае по кој пат осознаваш дека без себеси не се може.

На Ване му стана јасно дека нема да се откачи од Гера додека, барем на трчаница, не го повторат патот од меѓумаалската полјанка со одраните колена до шарената кошула на Геро и неговата бензиска запалка.

Настанети на Чауле, заради прегледноста, бездруго имале задача ако не за да пазат на патот од Стоби за Хераклеја, тоа себеси да се пазат од честите завојувачи кои, по него, по патот, нагрнувале на југ, спрема Битола и спрема Солун, и оттаму, по Виа Егнација и по море, спрема Азија.

1. Отворајќи се на север, спрема Прилеп, точно на половина пат од Прилеп за Битола, среде пространо поле се издига една безимена, неголема и не многу висока потковица од ридови.

Според тоа, гревот за уништувањето на Градиште, ако постоело, може да падне и на душите на одамнешните претци на денешниве жители на Потковицата.

Но сосема е можно, според археолошките ископувања, Градиште да било некогашната римска населба Керамеја, која на Табула Пунтегеријана е впишана на патот од Стоби за Хераклеја, но која во голема преселба на народите исчезнала.

Пат од безброј километри, одење по долга, жива, студена и лизгава змија, сопственик на отров.

Мачно ни беше патувањето по патиштата на плачот, на солзите и страдањето, по патиштата од кои немаше враќање, по патиштата на битисувањето и изгубената надеж...

Биле педесет и девет и од пат им се тргале и арамии и ѕверови.

Можеле да се зграпчат, секој со крвави прсти да му ги копа очите на другиот, а некои од другите подоцна кажувале дека и едниот и другиот Онисифор го сонувале пред тоа покојникот Дмитар-Пејко, жив и со живи прикаски на танките усни за она што ќе се случи, навистина за она што се случило подоцна на патот од Кукулино кон нигде и на пат од тоа нигде кон селото со седумдесет и шест куќи, најубавите од камен врзуван со вар, повеќето накривени, плитарски.

Чекале тој глас да порасне во него, да го напне, да му ги расфрла ситните парчиња на распаѓањето, онде, по рудината со заборавен пат од непознати времиња, а тој уште чекорел кон нив небаре и самиот се плашел навистина да не се распадне на педа од отворениот гроб, од незасилениот пламен во јамата.

Застанал - каде потаму? Тревата ја шушкала својата икиндија.

Ѕвездите биле скреж запрен на својот пат од невидлива мрежа.

- Бездруго, рекол првиот. - Пепелта на човекот е пак тој самиот, пепел. - Кога ќе те сторам пепел, пак биди тоа што си сега, рекол вториот.

И не само лицето - и гласот му бил чуден, со подмолно длабок звук во нејасно развлечените зборови. Не го разбрале.

Сѐ што било смрт бегало од нив како од смрт и се влечела по нив чудна и болна мелодија со нечуени зборови со кои се споменувало човековото раѓање и умирање, неговиот секавичен пат од колепка до одар - тоа мајка му на Куно Бунгур го оплакувала синот.

- Патот од училиштето до дома, сепак, имаше крај, иако посакуваше и тој како и ноќта да бидат што е можно подолги.

Патот од студентскиот дом до Педагошката академија и читална ѝ беше вообичаен.

- Мислеше на патот од Велес до Куманово кој двапати неделно му беше превозно средство.

- Така некако, немам можност да видам што се наоѓа зад високиот ѕид. Целата слобода ми е патот од училиштето до дома.

Ако не престојува во студентски дом, патот од Куманово до Скопје треба да му го плаќаме речиси секој ден.

Подоцна се дознало дека сенката што набрзина, скришум, крај високата авлија го минувала патот од џипот до портата на ателјето, била монахиња која смртно била заљубена во сликарот.“

Уште по патот од станицата, мајското сонце го натера да се почувствува нечист и обледнет, како суштество од затворен простор, со лондонскиот чад во порите од кожата.

Ние, и гологлави макар, речиси безглаво зазбревтани сме на пат од едно бегајќи, кон друго трчајќи, сѐ така...

Излегувајќи за последен пат од дуќанот на својот светијован плукна на прагот и се заколна да не стапне веќе во него.

И утредента ја тргна ордијата по истите патишта од каде што дојде пред три месеци.

Трето распаќе: По овој пат од сите провалии побезнадежен Дожд ќе се престориш.

Има еден пат од внуци и внуци непреод.

И оди тој И сега чекорот негов ги гази трњето патот на сонцето што го замрачува Пат од бигорот на осамата до осамата на зборот светот што го мисли и плоди И тие што чекаат среде гороцвеќе и птици Гласот му го препознаваат веќе што огрева во песната на неменливата радост Чекори и не се обѕира тој Сам да се биде и пак со сите истата ѕвезда на надежта што ги води По зорницата тој оди во несоницата на песната што наближува

Ми вели онака, на поминување: „А бе Фердинанд, мајка ти се симна најмалку дваесет пати од седум саатот, да праша да не сме те виделе? Жими тебе!

Си го бришеше лицето, целото испотено, со својата голема нечиста престилка.

Остануваше така целата измачкана зелено и жолто и црно...

V Танаил каменоделкачот, работејќи долги години на својот занает, ги познаваше камењата во детали, на секој камен што го обработуваше му ја знаеше душата; ќе го пофатеше, ќе го испревртеше со рацете или со лостот, ќе го потчукнеше со чеканот неколку пати од сите страни, како железничарот што ги проверува тркалата на возот дали се пукнати, и ќе узнаеше какво му е срцето: здраво или не; ќе му биде ли верен до крајот на обработката или ќе му откаже на полпат; ретко му се случуваше да се излаже, да го делка некој камен, да го дотерува, да го обликува со денови, со недели, а често и со месеци - и на крајот да му пукне, да му расипе сѐ; а кога ќе му се случеше понекогаш тоа, - Танаил го фрлаше чеканот и глетото и налутено седнуваше крај каменот, неверувајќи дека навистина му откажал, распукал; врвеше со прстот преку пукнатината како преку рана, како преку болка; стоеше така долго време загледан во пукнатината и сиот ифрит, јад, не земаше веднаш друг камен да работи; ќе испушеше цигара, ќе се напиеше чашка-две ракија, и откако ќе му поминеше маката и лутината, започнуваше да одбира друг камен вртејќи го долго време пред да го направи првиот удар со чеканот и глетото на него.

Му кажуваше дека го открил излезниот пат од Беломорскиот канал. Морало да постои тој пат!

Пат од планетарно биолошко значење. Ние сме одговорни пред човештвото, стручно речено - да ја спасиме макроеколошката рамнотежа на Земјата.

Само што ќе го наслушнете внатрешниот Глас алхемијата на домот веднаш тргнувате ни риби, ни змии на далечен пат, само вам знајниот Млечен пат од слатки и солени води на деноноќни бесони патешествија во кои го составувате едниот крај на светот со другиот па повеќе не е јасно дали егзилот е траума или радост на преселбите да се биде и таму, и ваму од светот да се направи меѓусвет секогаш да недостасува нешто суштествено од едно и едно да се направат три носталгијата да биде дискретна смисла на опстанокот која ревидира сѐ и повторно ги дефинира и селидбите, и враќањата и татковината, и туѓината!

На мала цврста лединка прскаат жолти сонца под копитата на гладот Темни концентрични тежини бујат над пејсажот зрел што плаче со искри од леб Луд виор од млади надежи сонува шарени звуци – широка песна на ветрушка Огромни товари ден лазат по долгиот пат од солзи и од смев

Ехе, а сега ќе кажете ли каде е излезот од котлината и можниот пат од другата страна?

Така тетка Перса слушна дека армасникот на Деспина е оној што на времето нашарал една молба до властите по која молба тие и го добиле станот во Чаир, а откако си заминаа, речиси во самата квечерина, Пелагија ја дополни приказната за Атанаса, за неговата мајка Вета која со години еднаш во неделата го изодува патот од Мичурин до гробиштата каде што си поплакува на гробот од ќерката која со дваесет и две години си заминала уште во педесет и втората.