ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Личи на сериски убиец.

Грета (Се врти и за миг го погледнува типот со сончаните очила.): Не биди параноичен, Дики.

Како да извираше и како да се креваше од бистрата, мирна езерска вода со безброј чисти, светли души - утрото заигра во воздухот, се крена над стариот град, стегнат од сите страни со дебели ѕидови за миг го искапи, го осветли и го оживеа со својот трепетен сјај.

Татко, за миг го смени расположението. Му се виде тоа на лицето.

Но веќе во следниот миг го гледа деда си како стои некаде, не гледа на што стои, и само со очите мрда, а очите му растат, растат, стануваат големи и дедо му веќе го нема, само две очи треперат, па се претвораат во птици, а птиците летнуваат и летаат, летаат кон некаква црвена точка, а точката расте, расте и сè станува црвено... ...

Па така првиот налет на тоа ноќно завивање за миг го прекина неговиот сон, за миг ги затегна неговите мускули и го стави во состојба на полна готовност пред оваа страшна опасност.

Воздух гласно зема, ужива, отсечно се трга, мило наклонува, љубов за љубов дава, секој заеднички миг го цени и ништо на кантар не става, ништо на кантар не мери.

Никогаш нема да разбере никој, какво е тоа чудо што слухот за човечност за миг го умира, релативна е само глупоста на мигот и стихот кој таа сага за неповрат ја опишува.

Беспризорните ја видоа опасноста веднаш и за миг го напуштија боиштето оставајќи ги зад себе претепаните деца.

Но, Филозофот кажа точно слово за Пелазгиј, и јас, иако во тој миг го мразев, а го мразев оти гледаше низ нас и во нашите срца и утроби како да сме од стакло, знаев дека Пелазгиј не веруваше во себе, и дека затоа не можеше да верува ни во Бога.

Ги затворив; тог ми ја крена кошулата; следниот миг почувствуав како нешто ми капе во папокот, и следниог миг го почувствував неговиот јазик во него, во папокот; срипав и ги отворив очите; „Јан Лудвик, што го правиш тоа?“

Чувствував дека тонам; сонцето беше сосема ниско паднато во пејсажот, и сите нешта беа обоени со сосема чудни, невообичаено згаснати бои; како да висеше нешто во воздухот, некаков електрицитет; чувствував и некаква телесна возбуда; во еден миг го повлеков Лудвик кон себе и потем долго се бакнувавме на пругата.

Во тој миг го обзеде силна желба за жена му.

Рози зачекори наназад. Следниот миг го виде мачорот како го крева глушецот и како отрчува накај грмушките за да го проголта.

Така идентитетите не ни се непосредно на удар.

Исто така, во овој миг го имаме и нужното растојание за да поставиме низа други прашања.

А дури и да немаме инстинктивно сознание за тоа што им значела Џоан Крафорд на геј-мажите од претходните ери, барем ја имаме привилегијата да можеме да се извадиме од гравитациското поле на нејзината силна привлечност и да размислиме за природата на таа нејзина привлечност на релативно незасегнат и непристрастен начин – спокојно, љубопитно и од редица можни стојалишта – што значи дека ни е полесно да коваме критички метајазик на кој ќе зборуваме за тоа.

На пример, класичниот есеј на Ричард Дајер „Џуди Гарланд и геј-мажите“ ја истакнува нејзината „комбинација од сила и страдање“, посочувајќи ја како извор на нејзината геј-привлечност.423 Таа комбинација навидум на извесни начини соодветствува со комбинацијата на гламурозноста и абјектноста што ја издвојува кинематографската персона на Џоан Крафорд и што, барем делумно, ја објаснува моќта што ја има врз своите геј-обожаватели.

Во тој миг го здогледа бикот Чако, како со спуштена глава му се приближува, покорен пред послушноста, припитомено легна првин на предните нозе, потоа ги спушти наземи и задните и веднаш заспа, папсан од скитањето низ гората.

Младиот полицаец ме погледна, за миг го остави пенкалото и рече: - Така ни е наредено и јас сега наредба извршувам.

Се исправувам, пуштам поглед на околината и во тој миг го слушам гласот на сега осумдесетгодиншната, партизанка, Мита: - Огромни се планините на Северен Пинд, реон познат под општото име Грамос.

За миг го следиме, низ прозорецот на автобусот, молскавичниот лет на јатото врапци, што преплашени се засолнуваат зад крајпатното брегче.

Кога се враќавме дома заедно, мојата мајка уште веднаш ме пречекуваше со прекори, обвинувајќи ме колку многу требало да работат таа и татко во продавницата без мојата помош, или пак објаснувајќи дека на девојките местото им е во кујната.

Во паузите меѓу читањата разговаравме, и брат ми, ако го имаше читано она што јас во тој миг го читав, ми помагаше во разбирање на несфатеното.

Тој час исчезнуваше, час се појавуваше, со денови го немаше, во мигови го имаше. Што правеше, никој не знаеше.

Откако ќе станеше од креветот, некако забораваше што оставил таму, и му се чинеше дека девојката што го љубела за миг го маѓепсала, и ниту еднаш не запре да се праша себеси дали конечно, со неа, ја дочекал љубовта.

Ги гледа колите низ прозорецот (’ко-ко’), мобилниот ѕвони во другата просторија, за миг го оставаш, и додека се враќаш замислуваш дека го нема, дека се наведнал и паднал, и дека ти ќе бидеш виновна.

Во последниот миг го заврте огромниот волан на десно, удирајќи во познатата слаткарница каде се правеше најдобрата боза.

Ај ој сега!” и го снема од кај Камен мост нагоре по Солунска, а јас, сѐ уште несвесен за сé она што ми се случи, скоро механички доталкав до Железничката станица и во последен миг го фатив попладневниот воз за Скопје.

Секој слободен миг го крадеше за да го поднамести следниот трупец, што требаше да биде спуштен во еден миг пред бичкијата, за тоа имаше одлични помошници во лостовите, што ги имаа направно заедно со Дука во текот на сите изминати лета во оваа зградичка и сега беше просто милина да се ракува со нив, онака познати и послушни.

Го имаше тој поган поглед и додека се сврте кон масичката и за еден миг го опфати својот нож, чие што сечило проблеснуваше притаено на виделината, а не помисли ништо, ни додека почнаа да го чешкаат јаболкцата од прстите со онаа желба да го допре, да го дофати, тоа тивко живинче, што стоеше веднаш тука, а се чинеше како да е наеднаш многу оддалечено, недофатливо, беше еден ист впечаток како кога гледаш од опачината на двогледот.

Со нив ноќта како да беше некоја морничава стонога, која секој миг го притискаше сѐ потесно кон тоа стебло.

Се најде себеси, исправен, со пушката в раце, како со прстот в уста, доста подоцна, откако оној голем самјак се искри зад сртот, и сѐ што можеше да стори, беше да запали уште една од своите ретки цигари, а за сето време, додека повлекуваше од лутиот чад, во него се надигнуваше еден друг инает, кој за миг го смени она глупо чувство и го исполни до врвот.

И жените во овие мигови го губеа умот: пиеја под рака со мажите, ги скубаа за мустаќи и брада, им се качуваа на грб како на магариња и ги маваа со нозете да ги носат.

За миг го виде своето лице во зелените води на Тиса. Се почувствува жива.

Сонот за миг го повлече во длабочината.

Во тој миг го доби одговорот на прашањето кое долго време си го поставуваше.

Движењата на плодот од миг во миг го навестуваа денот на породувањето.

Затоа, секој слободен миг го споделувам со природата.

Затоа, секој слободен миг го користеше да исчезне, да замине на бреговите на Сава.

Убавината на Рада на мигови го излудуваше. Со крајни напори ги потиснуваше своите нагони.

Потоа почна да трча. Не знаев што да правам.

Скокнав на грбот од коњот и за еден миг го запознав најстрашниот страв што може да се замисли.

Проклет да бидам, тој миг го напушти лудилото и тој се загледа во нас со светли, човечки очи.

Каде да го ставиме кога спиеме со свиткани коленици?“ „Продајте го“ , им предложи и виде дека за миг го облеа надеж. „Познаваш ли некого што ќе го купи?

Млакиот млаз врз врелиот тил за миг го отргнуваше од треската па се враќаше кон креветот и мислеше дека ќе го победеше мракот еднаш за секогаш ако во бесполезните години ја проучуваше хемиската супстанца на таинствената светлост на светулките.

„Здраво, ако науката смее да општи со помрачените умови.“ Иван за миг го опфати со поглед од теме до петици. „Мислите дека јас ве довлечкав в болница за да ви се одмаздам?“ „Мислев, докторе“, рече со неолекувано спокојство. „Мислев дека тоа го сторивте за доброто на Јана и за мое добро. Каде е таа?“

За миг го дигна погледот и ја виде месечината, тука, до него, онаква каква што слушаше дека може да биде: потсмешлива и со издолжен нос.

За миг го оставив мајкиното писмо настрана.

Во мигот кога започнав да го читам писмото шифрантот на амбасадата Петар Иваз ми ја донесе фасциклата со дешифрираните телеграми кои стигнуваа од централата, а кои морав да ги прочитам во негово присуство.

Климент Камилски за миг го одвлече Татковото внимание за прашање што му го постави за генезата на распоредот на книгите во библиотеката, па се надоврза на темата на запалувањето на Александриската библиотека: И на запад страдале книгите.

Сакав да го почитувам мојот претпоставен, но во тие мигови го жалев.

Еднаш кога се разминаа во ходникот, таа му упати брз страничен поглед, кој како да проби право во него и за миг го исполни со црн ужас.

Пелагија клечеше крај неговата глава, го оплакуваше во себе, без глас и без солзи, оплакување што повеќе беше монолог отколку дијалог, всушност не кревајќи ја главата, чувствувајќи со снагата и слушајќи со ушите што се случува во одајата, кој доаѓа и кој заминува, таа му вели на старецот и се надева дека немите зборови што ги пушта во отворените очи во кои сега светот е сведен на таванот, дека незнајно како тие стигнуваат и до оној дел на старецот што уште не е заминат, а и до неговата дебела половина, до бабата Петра, која во мигот го слуша ритмичното вртење на тркалата од возот Ти дедо Костадине ја сврши најдобрата работа така да знаеш ги откорна бегалците од овој батак и ги упати назад во коренот во здивот на дедовците не е важно што ти и јас остануваме тука така ни е пишано зар не така ни било чкртнато да останеме во проклетава рамница за да бидеме дира на нашето талкање оти колку сакаш кажувај му некому дека си бил таму и таму си проживеал тоа и тоа ако не оставиш потврда за тоа како што направи сега ти кога ги напади сите во брегчињата и ритчињата на Македонија а ти остана тука каде што не сакаше да останеш за што јас живата и осрамотената ти сум бескрајно благодарна што ќе бидеме заедно ти во меката кална утроба на земјата јас земјосана калосана врз земјата со тоа што знам дека ти уште сега јуриш да го стигниш возот за да бидиш заедно со твојата благородна баба Петра и внучињата додека твоите коски ќе бидат тука додека еден ден не заминат со мене и не тагувај нема в земји да те положам додека не најдам такво место какво што бараше ти биди спокоен смири си ја душата пушти ја да ѝ биде поткрепа и надеж на баба Петра а ти како што гледаш не си сам не оти јас ти седам над глава туку ако смогнеш сили да ја свртиш главата ќе видиш дека одајката ваша никогаш не била пополна со луѓе отколку сега оти тука се сите што те сакаа ама и оние што те колнеа кога се затвори во вагонот Папокот Корнулов за кои не се знае уште колку ќе останат тука оти се шушка како некои вагони на товарниот колосек се полнат со секакви шејови тука е и Друже Србине кој се радува што не си замина со другите мисли дека барем овие што не се заминати ќе останат со тебе и да знаеш мислам дека е во право зашто еве јас ќе бидам тука Танаско децава школнициве цела година ќе се ловат по широкиве и празни улици! сака да го продолжува својот монолог ама одајчето е полно со тела и врева и таа не си ги слуша мислените зборови, мислата ѝ ја запираат, ѝ ја раскинуваат.

Во мигот го слуша гласот на Богородица која го моли деверот да не излегува по вакво време, а тој дека оди да земе нешто од она што го исфрла Дине, за да го спотнел огнот.

Во еден миг го облеа топлина после што како да се исплаши дека можеби грешат, но таа мисла не успеа да го потфати и понесе.

Во еден миг го обвинуваа Том зашто не продолжуваше напред, но веднаш потоа се свртија кон коњаникот.

- Во тој миг го сврте клучот, префрли во втора брзина и, штотуку забрмче моторот, тој исклучи. – Ама, реков, другари побрзо.

Знаеш ли... - човекот се фати за футролата, Нумо во тој миг го извади ќесето со тутун, косо погледна кон другите двајца во џипот и тивко рече: - Господине, не фаќај се за пиштолот. Тој за тебе е само украс.

Коста се сврте, рашири раце и полека, цедејќи го секој збор, рече: - Ебати ја УНРАТА што прати такви џипови...

Во грлото му се скрши гласот и од старечкото око потече солза - лута, горчлива, болна, густа, распалена, жешка, срдечна и тажна, во која потона зеницата и само за миг го снема ридот зад кој е големата вода, па планините, па пак големата вода и преку неа...

Не требаше многу. За неколку мигови го затрупавме со снег.

Тој ѕидот за миг го минува и на прсти - на месечината рог ѝ скинува.

Вонредното издание на „Ризоспастис“ што се појави во утринските часови на 29 мај, продавачите на весници за миг го распродадоа, викајќи: „Се врати Захаријадис“.

Во еден миг го здогледав падарот, излегуваше од лозјето.

Но, и покрај дивоста со кои таа во првиот миг го задржа на растојание, или можеби токму поради неа, тој ја почувствува силната привлечност на нејзиното тело.

Сè си има своја убавина.

- Имаш право – реков, а си помислив – Охрид е полн со млади, со живост, со кафулиња, со забава, плажи, дискотеки, а Маврово... – и ми се стегна малку срцето, но во истиот миг го слушнав неговиот глас, кој некако, не знам како, почнав сѐ почесто да го наслушнувам: - Не биди како оние што секогаш мислат дека е подобро на некое друго место, на секое друго на кое што не се тие.

Денес што е за подбив и смешка Со утрешна смисла в миг го озаконува.