ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

СЛОБОДНИ ЛУЃЕ Четворицата стари другари катаден на масата во маалската крчма распостилаат фрагменти од детството.

А што друго можеше и да се очекува, освен да се освести од сопствените блујаници на затворскиот нужник за клечење, кога мртов пијан од бруцошка матежина на доточка и првоток се качил на маса во студентската менза и држел говор - за сѐ и сешто, од прадедо му знаменосец на Мечкина Дупка до дедо му роготрубач на Зајчев Рид, од вујко му рудар во Аргентина до стрико му говедар во Патагонија, ниеден од оваа власт слезена од планините, ниеден од неговото планинско село да е член барем во Управата на спелеолошкото друштво ако не во управата на филателистите. На Републикава, да ја ебам.

Едниот случај бил кога била објавена неговата книга на неговиот мајчин македонски јазик и честа да биде гостин на родната земја, кога таа е слободна држава и е ковач на својата сопствена судбина, другиот случај бил кога неговиот автобиографски роман Ова е мојата татковина бил најден на канцелариската маса во Белата Куќа на Претседателот Франклин Делано Рузвелт, веднаш по неговата смрт.

На другиот крај од големата маса во одвратната чајџилница Филонус, тивко ги разменуваа што религиозните што садистичките што метафизичките што мајчински искуства, следниве три личности: младата госпожа Ана, инаку позната како сопруга на човекот што катедрата за логика ја замени со кафанска маса на која стојат мистериозните кибритчиња и лактовите на народнот мудрец Неџо; госпожицата Буде вообичаено - спрема правилата на тајната организација „Црна Ружа“, така суптилно провалени од инаку најглупавиот балкански весник „Вечер“ - облечена во нејзе милите папски бои: љиљакова, портокалова и бела („синестезии, нелогичности!“, се слушаше врескање од соседниот крај на масата) и со специјална ловачка капа на главата на чиј што врв (на капата), провокативно искривено, трепереше зелено масонско перо, ко ветроказ; додека човекот што токму зборува - и чиј што истоштен, од премногу експерименти со нејадење и неспиење, глас, го привлече вниманието на г. Абов - се одзиваше на името „Никола, врти кола!”, или скратено Никола Вртикола.

Овој нивни правилен став за улогата на Европа и на масите во ослободителните борби не им пречело на луѓето од МТРК и на гемиџиите слободата на Македонија сепак да ја очекуваат од интервенцијата на Европа.

Постоеше средба, музика, првите зборови, неколку испиени чаши... како и секогаш кога некоја привлечна девојка ќе седне на истата маса во преполното кафуле.

Братучед му добро го познаваше местото – самоуверено влезе и седна на една празна маса во темно и зачадено сепаре во левиот агол.

Евтина светкава дискотопка се вртеше во средината на салата, а кога очите му се навикнаа на темнината, тој виде дека местото е полно со мажи, сите седнати по двајца-тројца во сепареа слични на нивните.

Кога разбрануваната маса во Ефес конечно се смири, не заради верата во Бога, туку заради стравот од Рим, повторно, по којзнае кој пат омален со духот од тага поради тесната врата кон Спасението, која слепоста на неговите браќа ја заклучуваше и ја замандалуваше со своите идоли од злато и од сребро наместо да ја отвора со својата љубов, тој повторно замина за Македонија.

А и масата во трпезарија мораш да ја смениш со конференциска, дека сте едно чудо народ!

За мене и за Крумета во „Зона” спомнувањето на Шефот (ако навистина беше спомнат) претставуваше обичен пичкин дим и ние се насладувавме препуштени на виното и чувствувавме како бавно се нишкаат столиците под нас и како масата заедно со нас, потпрени со лактите на неа, бавно се поместува меѓу другите маси во салата.

На масите во ресторанот никој никогаш не седеше.

Шаховската табла секогаш го чекаше, неговата маса во аголот беше секогаш резервирана; дури и кога местото беше полно, тој седеше сам покрај неа, затоа што никој не сакаше да биде виден како седи блиску до него.

Му се појави носталгична слика, на неговата маса во аголот, со весникот и со шаховската табла и со непресушениот џин.

Потоа отиде кај масата во нишата, седна и го извади дневникот од фиоката. Но не го отвори веднаш.

Ако имам GPS, можам да знам каде се наоѓа оваа маса во однос на целиот свет, со фантастична прецизност, благодарение на сателитите.

Полека се одлепуваш од светот на француската кафетерија, од џуџестите мексикански келнерки и бучните разговори на европските уметници распослани по соседните маси во потрага по својот американски сон, од тропањето на виљушките, мирисот на подгреаниот рататуи- гулаш и ѕвонот на кеш- регистарот...

Ја допирам коскената маса во тебе што гори, Сакам да сум буква од танцот, еднаш бар.

Веќе се стемнуваше и наскоро сите маси во кафеанчето беа зафатени со по двајца-тројца, се помлади луѓе од селото.

Таа внимателно следеше како мојот постар брат го фрла на рамињата сакото; како сосема непотребно прави уште еден круг околу големата маса во салонот.

За набљудувачница во натамошниот свој живот Раде Ич избра една маса во кафената Кралска круна на штипското Корзо, (како што е речено веќе).

Потоа ја извади од мракот левата грижливо завиена во завои рака, ми ја подаде и ме замоли убаво да ја разгледам. – Како ти изгледа? – праша. – И дали можеш да си претпоставиш дека несреќата се случи додека седев на работната маса во мојата соба?

Убаво видов кога песот ме гризна, но потоа не само јас туку и Јана, а и човекот што беше дојден да ја дотера живата ограда околу градината сите констатиравме дека влезните врати во дворот и во куќата биле затворени и не постоел начин да влезе ѕвер во куќата.

Го најдоа под една маса во едно сепаре со расечено грло.

Согледувајќи ги, уште при крајот на 1941 година, значењето и помошта од работата на иселеничките групи, Владата на САД го прецизирала својот став во еден документ каде што се истакнува дека „Американската влада дозволува, со оглед на истата воена заднина, американските граѓани, настапувајќи како американски граѓани и со полна лојалност спрема САД, сепак да можат да ги симпатизираат народните барања на земјата на своето национално потекло и да можат да се организираат во знак на симпатии и пријателска помош на таквите тежнеења".

Тие, исто така, требаше да послужат како врска меѓу словенските народи и широките народни маси во Соединетите Американски Држави.

Таа има обичај да рече дека нејзината работа како правник е од оние „од седум до три часот“ и дека, откако ќе ја заклучи фиоката од работната маса во нејзината канцеларија, го заклучува и мозокот, па дома си доаѓа мирна, што се однесува до службата.

- Лажеш и ти, - ѝ викав толку силно што луѓето од соседната маса во слаткарницата се свртеа накај нас.