ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ама и жена ми ја нема. Гледам само онаму отаде некоја жена, една умрена пријателка на свеска ми, си ги соголува нозете и се прави дека не ме гледа.

Додека го варев кафето во длабочината на прозорецот, слушнав како некоја жена гони рој пчели, се изроило улиште.

Во Париз, на пример, се смета навредливо и многу просто ако загледаш некоја жена или ѝ дофрлиш некакви непријатни зборови, но на секоја од нив можеш да ѝ се приближиш ако носи со себе кученце и ако тоа го држи в рацете - можеш да го помилуваш, а пак дамата за ваквиот гест ќе те награди со насмевка...

Се нафаќаа машки, скоро сите што можеа да стојат на нозе, се фати и по некоја жена до роднини и блиски, а Прочка направо до Толета, без да ѝ трепне око оти ќе ѝ се насмееле.

Секако, вака отворена куќа носеше со себе и голем ризик.

Еден ден, пред крајот на 64., некоја жена од триесетина години, за која ми се чинеше дека сум ја видел неколку пати порано, влезе и дојде до местото каде висеа Мерлинките.

Го прашав Били: „Кој беше ова?“, и тој ми го кажа нејзиното име.

Разбрана некоја жена оваа свекрва ѝ на Севда.

Или се плашев од помислата дека можеби наидува некој црн човек или се возбудував поради можноста да се погодм да бидат чекори на некоја жена што ќе ја замислам и поубава и попривлечна отколку што може да биде.

Види викни некоја жена од комшииве и појди по вода. Викни ја Софка.

Си видел некоја жена да се испијани?

Туку немај гајле, ќе викнам некоја жена од комшииве и подоцна ќе појдам.

А додека плевевме не носев како другите жени волнени чорапи до под колената.

Некои жени велеа дека смрдела но јас мислам дека мириса од тревите што виреат во млаката вода.

- Ќе се удави! - ќе се чуеше престрашен глас на некоја жена што сигурно ова попладне првпат дошла на плажата.

Од време на време доаѓа по некоја жена и му носи банани на Фјодора.

Повеќето време го проведува во постела. Сепак, сите се плашат од него.

И веднаш ќе се обратеше кон некоја жена, мрдајќи со русата брада, а во влакната трошки: - Мадам, милостива, пардон.

Излезе еден таков напис и во некој неодамнешен број на „Фокус“: таму се говореше дека почнал со некоја еквилибристичка точка со скала потпрена на небото; качен на таа скала, потпрена на ништо, свирел на саксофон една инструменталка: „Учи ме мајко, карај ме“, а завршил како трапезист, кој со некоја жена, мислам дека името ѝ е Ина Коленина, изведувал невидени вратоломии.

Но би сакал да се оженам со некоја жена одовде, не од надвор“.

А царевите се бореле за папокот на светот, еднакво како и за папокот на некоја жена, која причина била за страшната војна.

Она што всушност ме одби од Луција таа вечер беше едно ситно движење на нејзините нозе, едно сосема беспрекорно, технички изведено поместување на нејзините колкови, со кое таа ме привлече кон себе, ме зароби, и јас се најдов токму на местото каде што треба да биде маж кога спие со жена; беше тоа една совршена технологија на водење љубов, нешто што за искусниот маж е вистинска посластица, кога ќе го сретне кај некоја жена.

Причината поради која е добро да му се одолее на запаѓањето во конвенционални начини на размислување за родот, начини какви што постојано промовира родовата идеологија на нашето општество, е што инаку ќе бидеме склони да прифаќаме, без соодветно да ги разгледаме, многу невистинити претстави за жените и за мажите кои би ги сметале за крајно неодржливи кога не би се совпаѓале со поларизираните концепти на родот што ги зајакнува родовото стереотипизирање претставувајќи ги како чист здрав разум.

Сосема се согласувам со Фелоус дека честопати во стереотипите има вистина – „Колку и да изгледаат ветво“, вели Фелоус, „геј-стереотипите се корисни за испитување на природите на геј-мажите “ (246) – но кога таквите стереотипи ги претвора во архетипови (х, 247) и во вистини за нашата природа, Фелоус премногу полага верба во клишеата, во општествените фантазии за мажественоста и за женственоста кои ни изгледаат очигледни и точни само затоа што се сообразни со распространетите, општоприфатени поимања на полот и на родот, поимања што излегуваат крајно некохерентни штом ќе ги разгледаме одблизу.

Таквото лековерно верување во вистинитоста на конвенционалните поимања е сосема разбирливо, особено кога се темели врз толку длабоко вкоренети и навидум неприкосновени идеологии како оние што се однесуваат на полот и на родот, но тоа истовремено е и немудро и крајно непотребно.

Конкретно, би се залетале, без многу-многу внимателно размислување, сите навики, практики, ставови или интереси што нашата култура ги дефинира како нешто немашко или како нешто што отстапува од конвенционалните норми на мажественоста да ги сметаме за „женствени“, без разлика дали имаат некаква врска со навиките, практиките, ставовите и интересите на некоја жена што навистина ја познаваме.

Еднаш некоја жена отиде во едно албанско село и таму си ги виде воловите впрегнати под јарем.

Дали имаше некоја жена која не плачеше?

Токму сакав да ја прашам дали татко ми не се решил да се ожени со учителката Вера, тетка Рајна ми рече: - Зарем не би можела да ја сакаш, или барем да се навикнеш на некоја жена како што е учителката Вера?

Кутрата Ели, кој знае колкава потреба чувствуваше да се приближи кон некоја жена што ќе ѝ биде мајка, зашто мајка немаше, а јас, секако, многу малку можев да застанам на тоа место.

Тоа е сала во Библиотеката во која 1957-та го откривме јазикот на тврдите Саксонци, јазик на храброста и тагата.

„Соништа кои потоа ги памтиш?“

Зошто се расправаме за некоја жена која не ја ни познаваме и која нема никаква врска со нас?“

Си го чуваш пиштолот во фиоката до креветот.

Мозокот ми откажува за денеска. жално е како некоја жена може вака во лице да ти се смее. што се замислуваат?

Тоа е денот кога напуштивме некоја жена и кога некоја жена нѐ остави.

Тоа е лакот во Улицата Боливар низ кој се гледа Библиотеката.

Ако некој ти провали во куќата во три часот наутро, ја креваш телефонската слушалка, бираш 0.

Немаш време да избереш 92.

„Јас знам за неа,“ рече ти. „Ја сонувам.“ „Ја сонуваш?“ повторив изненаден.

Лудниците, му кажуваше Клара на Зигмунд, се преполни со нормални жени: нема ништо полесно од тоа некоја жена да биде обвинета од таткото, сопругот, братот или синот, како опасна за себе и за другите, па да заврши во лудница.

Понекогаш се запрашував: дали првиот поттик да му предложам на брат ми да се запознае со Сара беше ужасот од онаа помисла дека тој ќе го побара телесното задоволство во некоја од оние улички, доколку не му се случи вистинска љубов?

Му кажуваше дека доволно е некоја жена да се побуни за своите права во бракот, и мажот да ја пријави како луда, па да ја сместат зад решетки; доволно е сестрата да побара имотни права по смртта на родителите, и браќата да ја сместат во лудница.

Таа вечер мината по виенските улици требаше да биде лекција за мене, она што брат ми сакаше да го постигне беше да го видам животинското во човекот кое не си дозволува да го обедини телесното со чувственото, и да се згадам од тоа онака како што се гадеше тој; таа ноќ не ми даваше да заспијам помислата на телесното соединување на Зигмунд со некоја жена, ужасот на таа помисла ме превртуваше во креветот, ми го свиваше срцето помислата дека некоја жена, налик на оние кои ги видовме таа вечер по тесните улички, ќе го внесе во она што е само телесно и испразнето од душевното, и така ќе го одвои од нашите заеднички мечти. …

Го прашуваше за совет – како може да се промени нешто, а тој ѝ велеше дека ништо не може да се промени.

Морам, оти полека умирам во себе, и кога еден ден навистина ќе умрам, нема ни да почувствувам, оти одамна веќе јас нема да бидам јас, и некоја жена со која ќе одберам да се будам секое утро, веќе одамна нема да ја гледам како жена, ниту пак таа ќе може да ме спаси од тоа долгогодишно згаснување...“

Некои жени плачеа, а Змејко гледаше во лицата на сите луѓе и во она што стоеше на секое од тие лица, сѐ додека не го изнајде онојго, стоеше веднаш до него, до нивното другарче со барјачето и едвај ја потискаше во себе желбата да му рече нешто, барем да го фати за мишката и двајцата да помолчат, сѐ додека не откри како едната негова рака се оддели од рачката на барјачето и заграба во синијата, што ја подаваа пред лицата на луѓето, а внатре беше пченица со разнобоен шеќер.

По куќите, по дворовите каде што го водеше, се собираше сето село; во некои куќи ги криеја децата да не гледаат, а некои жени ги покриваа очите со раце кога бикот ќе си ја запотераше својата работа.

Во таа збрлавеност се случуваа и грешки; се случуваше - по грешка некој од мажите да преспие кај туѓа жена, а некоја жена кај некој туѓ маж; се случуваше да се родат копилиња, да зашета некоја жена со искасани образи, но луѓето во тие мигови - сѐ си простуваа.

- И се чу дека некои жени почнале да раѓаат црни деца. Арапчиња, црнчиња...

Некои жени ме запираат, ме прашуваат нешто, ама јас не ги слушам. Им бегам. Се враќам да ги доспружам алиштата на драгот.

Некои жени што береа зелје, се неправаат, гледаат во мене и се крстат. 25

Дојде друга птица со глас на Спиро Првославец и кажа дека сега знае, пресметал, утре пред ноќ дружината ќе биде во Лесново.

Споменувал и некоја жена меѓу ѕвезди и сини пеперуги.

И пак нешто раскажуваше за Кратово и за топилниците на сребро, дури и повеќе, и за некоја жена што тој можел да ја поведе со себе ако во Кукулино не го чекале дечињата.

Стрелал и пеел со персиски зборови за месечината и за бескрајноста на шумите под сребрената пајажина на светлоста.

Уште само по некоја женичка ќе му донесеше запалена свеќа и ќе се прекрстеше со сува рака пред неговиот навреден лик.

- Ма не, јас само сакав да кажам како некои жени не бираат начин како да ти се утрапат во куќа.

Моето правило на играта беше крајно едноставно, беше убаво, глупаво и тиранско: ако некоја жена би ми се допаднала, ако би ми се допаднала жената што седи наспроти мене, ако би ми се допаднала жената што седи наспроти мене крај прозорецот, ако нејзиниот одбледок на прозорецот го вкрстува погледот со мојот одблесок на прозорецот, ако мојата насмевка во прозорскиот одблесок го вознемирува или му причинува задоволство или му станува одбојна на оној женски одблесок врз прозорецот, ако Маргарита ме види како ѝ се насмевнувам на Ана а Ана ја наведнува главата за внимателно да може да го испита затворачот на својата црвена чанта, тогаш имаше игра и тогаш беше потполно сеедно дали насмевката ќе биде уважена или возвратена или занемарена, првиот став на обредот и не оди подалеку од тоа, од насмевката што ја лови оној што и ја заслужил.

„Како ви е сега кога е сѐ готово?“ новинарот прашува некоја жена. „Што е готово?“, вели жената.

Седи на клупата и гледа во некоја жена што седи на клупата подалеку од него накај паркот; да е жената поблизу, можеби од страм ќе го отргне погледот од неа и нема вака почесто и подолго да ја гледа, да го држи погледот вперен во неа.

Уште само по некоја женичка ќе му донесеше запалена свеќа и ќе се прекрстеше со сува рака пред неговиот навреден лик.

„Госпоѓа“ беше збор што Партијата не го одобруваше - очекуваше секој секому да се обраќа со „другар“ ( но со некои жени човек го употребуваше инстинктивно ).

Некој љубопитен фанатик во Министерството ( некоја жена, можеби: некоја како малата жена со песочна коса или како темнокосата девојка од Одделот за проза, може да почне да се прашува зошто пишувал за време на паузата за ручек, зошто употребил старомодно перце, што пишувал - а потоа да достави информација во соодветната установа ).

Гласот повторно му дојде на Илко, стана, се разврте и виде дека не му доаѓа од дрвото, туку од некоја жена што дошла на гробиштата и плаче на некој гроб.

Дали е сам? Или има некоја жена...

Ги издала некоја жена. Љубовница на еден од нив.

Најмладиот брат, Трајко, одамна беше вдовец и никако да се најде некоја жена што ќе и помогне на Митра.

Што е мунасип, ќе платам, зашто јас пак имам волови и стока, ама со луѓе сум слаб; ми требаат два-тројца орачи, толку говедари, а може и некоја жена со поголеми деца да ги бркаат кравите по ливадите и гуските по реката – се јави и Мамут-бег од Оризари.

Од оној ден кога Бонети расположен кај рибарот Дејко му рече на кметот да му најде некоја жена, кметот го стави тоа на ум и почна да му бара. Но ниедна не сакаше да чуе. Реши да ја наговори братучетка му Цара.

Мајка ми велеше, Тој ќе мисли на некоја жена и кога ќе легне на смртна постела. Затоа таа му се враќала.

Најпосле му застана некое „ауди“. Го возеше некоја жена во средни години.

Таму тој, со некоја жена, некоја Митра или Митана,не знам сигурно, арамија како него, да ти му влезат на некому дома преку покривот и да ти му украдат неколку стотини златници што ги имал спечалено во Америка.

Еве ја превисоката порта на оној еден тетин, исто така, тетин Герман каде што Шишман скрши стомне и после за да не плаче некоја жена му даде цела свадбарска џувка со шекерчиња.

А помеѓу нив имаше секакви: и комити, и генерали, и јатаци, и жандарми, па дури ќе се најдеше и по некоја жена.

Така се потхранува суетата, а суетата, за некои жени, ако не за сите, е поважна од сѐ.

Некои жени веќе паѓаат.

Некои жени се онесвестуваат.

Незгодно ми е да викнам, некоја жена да разбудам.

Туку ќе крикне некоја жена: — Вот нашла, вот нашла!62 И ние ќе отрчаме да видиме што пишува.

Дали е ова љубов или ропство, тиранија, си велиш и ти е страв со некоја жена посрдечно да се поздравиш.

Се наоѓав во една рибарска колиба, некои жени и мажи ми ја мачкаа раната со смрдливи масла, а едно момче на моја возраст, во рацете држеше два остри заба и ми ги покажуваше со смеење.

- Ќе се удави! - ќе се чуеше престрашен глас на некоја жена што сигурно ова попладне првпат дошла на плажата.