ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Спорот настанува кога новопоставениот директор на Центарот – по доаѓањето на својата функција, а сакајќи да си задоволи некои лични хирови – почнува селективно да ги укинува патните трошоци на неколкумина вработени, меѓу кои и Р.М.

Оваа одлука којашто се коси со важечките закони, новопечениот директор успева да ја издејствува преку надлежниот орган –  стручниот колегиум на МЦ, во кои седеа неговите истомисленици.

-Одиме, сега ќе те запознаам со некого - прочкрипе тој.

Старецот тргна по него и на една клупа, во пријатно катче, под зелените шушкави дрвја ги здогледа Михаил, кој седеше со прекрстени нозе, и со него уште двајца, очевидно, исто мртовци.

На улицата пред куќите на тие двајцата забележувам еден од овие лизурковците што пред малку се пикна под масата на која седевме и се стопори мене да ми ги лижи стапалата.

Во пресрет, на црвен коњ, со накривен фес на едното око, јаваше висок Турчин.

Гоце го забележа тоа. За да ја скрие забуната, господски им со поклони и се поздрави.

Кога го виде правот, едниот од тројцата селани, кои седеа под врбата и пушеа тутун, извика: - Јунаци, бидете готови!

По едно време, вратата во која седеа Турците се отвори, и на неа се покажа Гоце.

Од столицата на која седев и од која не станав цела ноќ, видов како зад прозорците се пробелува.

- Во моето излагање без дозвола се вмешува непознат човек со службен тон на говорот, кој седи наспроти мене, во скапа, кожена фотеља, со видливо одважен став, божем јас несмасно одговарам т.е раскажувам вистинска случка од мојот вистински живот.

Седеа дома занемени, Рена гледајќи во малечкиот кој седеше во скутот на дедо му, мирно и уплашено како и тие.

Таа го погледнува: „О, колку си убава, о колку заносна, љубена моја со твојата убавина”19.

На врвот од веселбата Јехуда и Алегра ги креваат заедно со столиците на кои седат и - во ритамот на веселата музика во која се извива звукот на гарнетата што младоженците толку многу го сакаат, сеќавајќи се на нивниот прв заеднички Пурим - ги носат над своите глави, како цар и царица на свадбената свеченост што продолжува...  И никогаш не прекинува да трае.

Коле сѐ уште стоеше крај Буза. - Другари, - се сврте кон оние кои седеа зад него, - кој сака, може да прејде кај нас.

— Јап јуч татли, Ибро (Направи три слатки кафиња Ибро.) Ибраим ја затвори вратата, Трајко и Турците седнаа и почнаа нервозно да тегнат дим од запалените цигари.

Седни, седни запали цигарата! — го покани пак Арслан Трајка и му чкрапна кибрит, водејќи го кон столот на кој седеше прегеска.

9. Гуанг Зи истакнува дека убавата жена која им дава задоволство на мажите, кога ќе скокне во вода, служи само за плашење на рибите.

8. Друг монах, одејќи по својот пат, наиде на жена која седеше покрај патот и плачеше.

Го однесе до место каде водата беше плитка и тие тука прегазија.

И опфаќајќи ја потоа со погледот постројката врз која седеше и која беше на завршување, Аргир додаде замислено: - Којзнај кога ќе дојдат пак во овој крај мајстори...

Не запирајќи со свирењето, гарнетчијата остро го турна со лактот дајреџијата, кој седеше до него и полека, замислено играше со двата прста по белата кожа на дајрето.

Изморено седна во истата ложа во која седеше и синоќа со неа.

Значи, така. Тоа беше неговиот најдобар другар, со кој седеа заедно во иста клупа низ сите класови на гимназијата, си одеа дома еден со друг и пишуваа заедно домашни задачи, со кој си ги делеа подеднакво и книгите, и симпатиите и идеалите, како да беа побратими со измешана крв од жилите на зглобовите.

Братот медицинар, кој седеше до Мајка, се надоврза: - Мајко, не грижи се! Сон, како и секој сон!

- Е, гледаш ли, а? - малку зајадливо го подбуцнува во ребрата дедо Димо доктор Коста, кој седи до него, понесен од општото расположение, разнежен како дете.

Ослободување од празните разговори и од другите луѓе кои седат околу вас“.

Ќе се вратите пеејќи за сончев ветер Што пустоши низ оваа древна мапа На која веќе се распознаваат Изгаснатите огништа околу кои седите, Велам ќе се вратите зашто јас тоа го читам од плодовите и од летните магли, јас тоа го слушам од лебот и од солта, јас тоа го гледам во очите на жетварките, јас тоа го прераскажувам гледајќи ве како му пеете на полноќното сонце.

Главите на сојовите како пристигнуваат така им велат Добар ден, првин на Јосифа и на Лазора, кои седат, а потоа и на придојдените, кои не седат - свртени со лицата спрема прудолу, спрема Градишки Пат и спрема Имотот, стојат и чекаат да дојдат имотските луѓе, а со нив и Максим Акиноски.

По нив, по кочиите со кои се селеа Јуслиовци, сѐ до Алилово, одеа мноштво довчерашни нивни раетини, а од двете страни на кочијата во која седеа тој, Максим, Неби бег и уште некои од децата Муслиоски, одеа неговите: татко му, мајка му Софија Јаковова Акиноска и сестрите - сите три помлади од него: Елена, Теодора и Зоица.

Толку се бев занел што воопшто не сум забележал дека дедо ми, кој седеше на столче крај огништето, веќе неколку пати ми велел да одам надвор и да донесам дрва.

На пример Сашо. - Еј, Сашо заспал! - вика Весна, која седи крај него.

Беше жешко; се потевме сите, и сите беа среќни, а мене душата ми боледуваше по Луција, која седеше како самовила на ливадата, како пеперутка, како буквата „Ж“, иницијал од древни ракописи, меѓу своите другарки, дробни букви; беше најубава, најзрела од сите, вистинска буква-девојка, сета во црвено облечена; седеше таму и си потпевнуваше.

Никогаш не сум можел да живеам во колектив (тоа ја објаснува и потребата овде да не кажам речиси ништо и за моето семејство); дури имам отпор и кон јавните нужници, автобусите и возовите; ми се гади од помислата дека седам на столче или WC шолја на која седеле илјадници пред мене, макар таа да биде и целосно дезинфицирана и стерилизирана.

„Еј Даглас,“ повика тој. Залижаниот црвенокос редов кој седеше над предните тркала го погледна.

Потскокнуваат тркалата, се навалува двоколката и луѓето кои седат во неа.

Почна да се чини дека секој пат кога ќе отидевме некаде да се фаќаме- на задниот чардак кај твојата полу-глува баба, мустаклија Италијанка која седеше пред станот кикотејќи се на репризи од “Ја сакам Луси”; или во собата за рекреација во подрумот на твојата пријателка Џини додека родителите ѝ беа на целоноќно куглање а таа беше горе со тогашниот ⥊ симпатија Брад; или далеку во предградијата, во драјв-ин киното “Огромниот Близнак” за време на таканаречениот Елвис Фест викенд - удавената жена постојано беше со нас. okno.mk | Margina #32-33 [1996] 182

Рацете држи си ги до телото. Оди брзо или трчај.

Не гледај низ прозорците на коли кои успоруваат.

Ќе се бакневме, усните ќе ти се отвореа и кога твојот јазик на неколку наврати ќе посегнеше по мојот, ти го откопчував првото копче од блузата, откривајќи ти го младежот на дното на грлото кој беше во хармонија со помалата дамка на аголот на усните што јас толку многу ја сакав, а потоа второто копче кое откриваше нежен златен крст - јас секогаш се обидував да го сметам само за моден детал - што се нишаше над расцепот на твоите гради.

Третото копче ти ја разоткриваше чипканата набабреност на прслучето и јас си ја лизгав раката низ дезенираната мрежа напипувајќи ја цврстината на твојата пупка која ми се креваше кон прстите, но ти малку ќе се повлечеше и во позадината на забрзаниот ти здив твојот бакнеж се оддалечуваше и јас почнував посилно да те бакнувам обидувајќи се да те намамам да се вратиш од каде и да беше и конечно, држејќи те како да бев само пријател утешник, те прашував, „што си мислиш?“ иако, се разбира, знаев што ќе одговориш.

Ако наидеш на кучиња, оди полека, инаку ќе те бркаат. Раката нека ти биде врз чантата.

Не им приоѓај на мажите кои седат на скалите.

Јас сакав да го прашам што е тоа што го израдува, а и тој како да сакаше да ми каже нешто, но неговите родители, кои седеа на блиската клупа, ја забележаа промената: “Рајнер се насмевна,” викна мајка му, татко му дотрча, но тагата одново беше паднала по лицето на нивниот син, и неговиот поглед се изгуби во празнината.

Помина со прстите по креветот на кој седеше.

„На овој кревет те родив.“ Рајнер гледаше во креветот.

Жената која седеше до мене забележа дека ги слушам туѓите разговори, и дека се обидувам да не ги слушам.

Нејзините раце беа собрани во тупаници.

„Така се бранат од ова што е овде и сега.

Еден млад човек, кој седеше покрај пијаното, рече: „Тоа го знаеме сите, но не знаеме како работите да се сменат, а да не тргнат на полошо.“

Следната недела, кога возрасните влегоа во куќата на доктор Ауербах, а децата трчаа по градината, јас го замолив Рајнер да си играме со нашите сенки.

„За почеток,“ рече Клара, „мајките треба да престанат да ги советуваат своите ќерки да им се покоруваат на своите сопрузи.

Најстариот од браќата, оној кој седеше на креветот, ја стави својата рака на нејзината рака.

На масата на која седи мажот од првата слика, седат уште неколку мажи - негови пријатели.

Како да беше само камена статуа стопена со сивилото на собата во која седеше сосема сам, во зимската тишина на некој далечен, невидлив снег.

Неговата втренченост во светлината на утрото беше исто толку неподвижна колку и камените ѕидови на собата во која седеше.

Тој го крева и го става врз столот на кој седеше.

Имаше само табурет, на кој седеше куварот во престилка и со капа од тоалденор.

Во кујната, исто така, столчето го немаше.

Раде како дете го грабнаа неговите и го однесоа до автомобилот, а Никодин само се спушти на каучот на кој седеше.

Тоа беше истата личност која седеше до нејзиниот „лотосов“ цвет.

Низ завесата на чадот и пердето од испиеното вино Рада ја препозна Душка, која седеше на спротивната страна, во салата на хотелскиот ресторан.

Тоа беше истата личност која седеше до нејзиниот „лотосов“ цвет.

Во 16.47 нашиот уредник почнува да зборува како ја губи вербата, а еден колега кој седи две маси подоле, ми напоменува да престанам да го викам Џонатан, бидејќи тоа не му е името.

Но во тој случај Маргарита, ако било што можев да предвидам, тоа е дека во еден момент расеано ќе се сврти кон прозорецот и дека тогаш, во тој случај, Маргарита ќе го види мојот одблесок, вкрстување на погледите на ликовите од тоа стакло врз кое темнината на тунелот става одлики на придушено огледало, го става својот виолетов плиш што се движи давајќи им на лицата живот во некои други рамништа, одземајќи им ја онаа ужасна маска на креда што им ја навлекува комуналното осветлување на возилата а особено, е да, тоа не можеше да го порекнеш, Маргарита, кое ве приморува вистински да го погледнете она друго лице на стаклото бидејќи во магновението на двојниот поглед нема цензура, мојот одблесок на стаклото не е исто нешто со оној човек кој седи наспроти Ана и во кого Ана не смее отворено да гледа во вагонот на метрото, 59 а освен тоа онаа што токму го гледа мојот одблесок веќе не е Ана туку Маргарита во моментот кога Ана брзо го тргна погледот од човекот кој седи наспроти неа бидејќи не е згодно да го гледа, но кога се сврте кон прозорското стакло, таа го здогледа мојот одблесок како демне на тој момент, за благо да се насмевнам, без дрскост а и без надеж кога погледот на Маргарита како птица ќе падне во неговиот поглед.

Со колкаво задоволство зборуваме за деновите на винилот, соло кариерата на Роберт Плант (после Лед Цеп) е прогласена за неважечка, а околу 16.20 почнуваме да ја деконструираме “We Dont need no education”.

Посакав, и научив, да уживам во себе, во фотелјата во која седам. Уживам кога сум дома.

- Да одиме, - стана Пишпирик од пенушката на која седеше. – Ако побрзаме, зимата ќе ја минеме сити.

Кога се раздени, зацапавме во снег.

Ги исчисти и трњето околу борот во средината на градината под која седеше дедо му, па и сите негови домашни. А и тој често.

Кога по некој месец доби слободен ден во текот на неделата и предојде кај Аниса, ја затекна со друг човек со кој седеше на истиот кауч како што седеше со него и пиеја кафе и пијалак како што и со него пиеја и беше облечена во проѕирна наметка како што и нему му се облекуваше за да ѝ се гледаат облините на телото и го допираше со голите колена како што го допираше порано и него.

„Момче, да те прашам нешто: ти со шо се занимаваш? Шо работиш?“ праша газда Таки заинтересирано, но со извесна леснотија и ноншалантност во гласот, префрлајќи го десниот лакт позади потпирачот од столицата на која седеше.

Кога Андон, Лилица и Азра излегоа од ресторанот го забележаа Авни како со широки гестови на рацете под врбата му расправа нешто на Таки кој седеше на масата со весници речиси неподвижен, со поглед упатен кон другата страна на реката, оставајќи впечаток на незаинтересираност за она што му се кажуваше.

Во собата во која ме внесоа имаше една самоделска маса прекриена со плетен шамак и две долги клупи од страните на кои седеа петмина мажи.

Главата му беше малку зафрлена назад, а поради аголот под кој седеше неговите очила ја ловеа светлината и Винстон гледаше два празни диска наместо очи.

Сите беа воодушевени од нејзината сцена во која седи, многу женствено, на каучот и заедно со Џеки на глас го чита филмскиот часопис, додека Гери му го пуши на Џое.

Место да мирува како другите новаци, тој сѐ некако се врти, се чеша, ги врзува ремењето на опанците или врвците на чорапите, го крева нарочно отпуштениот кондил и сѐ главата ја криви накај клупата во која седи девојчето.

На машкиот кат не се оставаат никакви предмети, освен троножните смрекови или тисови столчиња на кои седат домашните и гостите, доколку не седнат на билото.

Околу масата стоеја наредени столчиња, на средето од собата се наоѓаше црниот стол на кој седеа обвинетите, а крај ѕидиштата миндери за мезличарите и други пријатели или службени лица.

Момците одговараа: на Асан-бег од Ерековци, на Селим-бег од Коњари, на Суљо-бег од Рувци, на Муарема, Фазли, Фета, Даута, Сефедина, Мамут-бега од Дедебалци, Шелеверци, Алданци, Букри, Егри, Бач, Брод, Новаци итн. и им ја кажуваа и цената на стоката која стопаните – бегови беа ја определиле, а исто така им ги покажаа и самите бегови кои седеа во блиското кафе водеа пријатни разговори.

Другиот ден, кажувајќи му на Евтим за вошката, се преселив крај него, а оној кој седеше таму го отерав во првиот ред, изговарајќи се пред класната дека сум висок и им пречам на оние зад мене.

XVI Ручокот на Комисијата беше приреден на островцето обградено од бистрата изворска вода под жалните врби што своите гранки како зелени чипки ги спуштаа до земја; водата околу нив се прелеваше во зелени и светли тонови, по неа лебедите оставаа меки трагови доаѓајќи сосем блиску до огништето каде што се печеше прасето; калуѓерите се сменуваа вртејќи го раженот и плакнејќи ги лицата со студената вода; миризбата од вцрвенетото прасе што капеше на жарта, се ширеше наоколу дразнејќи им го желудникот на полковниците, игуменот, отец Иларион и отец Серафим кои седеа крај масата и пиеја; отец Серафим пак им наточи од најубавото вино, и додека чекаа да се испече прасето, им раскажуваше дека во турско време имало многу лозја во манастирот, а и во селата, зашто луѓето, за да се ослободат од големите даноци што власта им ги наметнувала за житните насади, тие нивјето ги засадувале само со лозја, зашто Турците не земале данок за лозјата, не собирале грозје, зашто не пиеле вино.

Луѓето кои седеа на масите ги кренаа рацете поздравувајќи ги полковниците, а оние што играа во орото, уште повеќе и повесело скокаа, збалежувајќи дека полковниците ги следат со интерес.

Во средината, поблиску до масата зад која седат членовите на Дисциплинската комисија, поставени се три столици – едната понапред и уште две од страните, но поназад.

Неколкуте маси поставени надвор, пак беа празни, освен една на која седеа некој младич и некоја девојка.

Додека се возеа по автопатот кон Брамптон, Су која седеше на задното седиште, се фати со рацете за двете предни навлаки на седиштата и малку ведната нанапред, неочекувано, како од ведро небо, рече: „Ако биде... ова ќе биде заеднички потфат.

Колегата од Турција, кој седеше до него, му го притисна копчето од микрофонот.

Тој беше дедо Најдо, едниот од тројцата старци – Стефан, Трандо и Најдо – кои седеа на гредата под оревот.

Капки крв ги прскаат оние кои седат од страна.

Шишман дозна за тоа скоро пред Србина запто додека братучедот влезе внатре, Шишман остана пред земјанката со посилниот кој седеше на еден камен како истурен и де се фаќаше за едниот крај од затилокот да се испавка со раката, де за другиот под којшто дувнуваше.

Повлекува линија од вратата на клозетот до столот на кој седи Кртот.

(Така Б. С. го нарече Денко Самоников, пријателот кој седеше спроти него, инаку познатиот лирски глас на помладата група поети.

Го забележав и Самоников но тој сега седеше во просторијата во која седев и јас.

На едната страна уште незакопани се партизаните, а на другата страна веќе ги закопуваат војниците...“

Му реков: - Тука нема никој од нашето село... - и почнав да липам.

- Го видов од пенџерчето кога влегуваше во дворот. - Се слушна гласот на една од жените.

Скришум погледнува кон жените меѓу кои седи и Ристана. По мажот сите ја викаат Крстовица.

Дон Хуан, кој седеше до мене, ја спушти теглата со пупките меѓу моите нозе.

„Главно се состои од технички детали кои не можев да ги следам.

Херб Меим, кој седеше недалеку од нив, на својата работна маса, рече: „Тој сака да каже дека мозокот тогаш ја граби онаа просторна вселена која ќе се најде најблиску, која е најдофатлива.“

Не сакав да помогнам - не знаев ниту како, ниту пак сакав да влегувам во гомнената каша во која седеше таа.

Ученичките што го викаа „срцушко!“ и не му беа некоја мета.

Речиси сè се наоѓа на своето место и домот би изгледал совршено да не недостасуваат очите на мојот верен пес * Запис пронајден во сеизмограф кој седи покрај креветот како некаква статуа.

Борците распојасуваат појаси, откопчуваат шинели тие, кои седат поблизу до огнот.

Некој се закикоти, а Јани му шепна на оној, кој седеше најблиску до него: - Од фустаните сигурно еден е за комесарот...

Тие, кои седат поблиску до огнот, се поместуваат и потсобираат нозе.

- Да не рече Маркс? - сомнително праша некој кој седеше со грбот кон распалениот оган, а на многу им се пристори дека е оној истиот, кој го кажа зборот што сите се трудеа да го најдат.

Се поднамести, дофрли во огнот неколку дебели суварки и откако се загледа во лицата и во очите на тие, кои седеа поблиску, ги праша: - Иљ ме разбервате аљ не?

Фимка, со поглед закован во двајцата мажи, кои седат отстрана, напнува ум да си спомне каде ги видела. Ѝ текна.

Зоја и Мита, кои седеа најблизу до Циљка, се смеејa најгпасно.

Ги прашувам, дали некогаш играле на флипери и тие се шокираат: „Флипери! Тоа е за ебани диносаури!?“ Кид презриво фучи. Го сторив првиот од многуте гревови во светот на киберкултурата - времето на компјутеризирано подземје. Не нарекувајте ги хакери, исто така. „Хакерството само ја буди старата претстава на долгокоси луѓе од 60-тите кои седат пред огромни компјутери“- објаснува Св.Витус. „Тие губеле и по пет минути на внесување податоци на некој програмски јазик само за да изиграат Икс-нула.“

Масата наредена со разни салати и јадења, а единствени кои седат околу неа се двете сестри близначки и зетот Михали.

Си изгледаше храбар и силен, и залудно досега потурнат и покорен, и бидејќи за ништо изгубил толку време, куц-куц, ни едно, ни две, туку се упати право кон софрата околу која седеа мутесарифот Абдула-бег, двајцата кадии и мулата, диздарот и неговиот кетхуда, ама и алајбегот, заповедникот на спахиите, па направи брзо темане, и на зачуденост на сите, без покана седна до нив на сеџадето.

- Тука нешто пишува. Некој со ноже си го врежал името! - рече Горан Стојчевски, кој седи заедно со Панче Василевски.

- Еј, Сашо заспал! - вика Весна, која седи крај него.