ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Јане стоеше пред мајка си држејќи се за работ на елекот, со слабите рачиња, ама цврсто го стегаше елекот.

Дишеше длабоко и бурно и така го смири неволниот нагон што неконтролирано, до болка му го стегаше желудникот, но не и чувството на потполна излажаност, не и впечатокот дека заедно со трите транспорти и неговиот живот е заминат во некоја непозната и дефинитивно изгубена насока.

Со рака премалено го стегаше срцето.

Најдо избега, се крио некаде, а тиа, не можејќи да го ватат него, токо го стегаат селото: ,.

— Ѝ одговараше Толе, а таа верувајќи му дека и Светијован си имал посестримка, уште повеќе го стегаше со меките бели раце и го посипуваше со бакнежи и милувки. (Митра не работеше полски работи кај стариот Брлета та затоа рацете ѝ беа меки и бели).

Трчаше пред аскер бимбашијата на својот арапски коњ, им даваше зорт на јузбашиите, мулазимите, башчаушите, чаушите и онбашиите да го стегаат аскерот, што побргу да накачува на нагорништето, за да дојде до целта незабележан уште неразденето убаво, но аскер како аскер, се влечкаше тромо и, спротивно на офицерските желби, не сакаше да влегува во борба ноќно време, оти не можеше да види што ќе нагази и откаде да се пази.

И Бахтијар нареди узбуна во маковските ливади та и тој тргна со своите две илјади Анадолци кон Маргара, со таа разлика што тој беше поблиску, та уште в зори се најде под самата чука.

Таа не го гледа димот, што го остава локомотивата.

Старицата сѐ уште не го стега синото конче, да ги поткрене очилата.

Огинот спласнуваше. Мракот сѐ повеќе го стегаше кругот околу Аргира и Велета.

Бојана гледаше од прозорецот и нешто студено ѝ го стегаше срцето.

Не умееше да мисли. Стравот, посилен од секогаш, беше единственото чувство што студено го стегаше во своите клешти.

Седеше така долго време, глув дури и на завивањето на волците околу колибата, а потоа наеднаш, како да изби, како да се скина некој обрач што го стегаше, се плесна на одарот и заплака на сет глас, со порој незадржливи солзи во очите...

Тој се свлече од столот како и брегот Видов како од него се креваа зборови сончогледи Како раце на давеници што го стегаат во дланката мртвото време.

Виткајќи се околу пленот, го стегаат и го задушуваат со силните мускули – присебно довикуваше старецот.

Мама ќе потрча кон вратата, додека тато го стега наслонот на фотелјата со побелените прсти.

Залудно е да го стега перото, залудно е да зјапа во месечината, оти канџите на Нечестивиот му се закачија во срцето и тоа сега крвавеше со сомнеж, со тага и со безнадеж.

„Зошто пишувам? Зошто им пишувам?!!

дрво удрено од ровја, црно и го фаќам в гуша и го стегам колку што можам, а тој само потклекнува и кркори, небаре да брбори во вирче вода, пушта шапки и очите му излегуваат надвор, ко откатени ореви, бамуја, и потоа памтам само дека ме удри нешто по глава, и ми скрцка нешто во главата, мислиш некој џам ти се скрши во главата и после, кога се освестив се видов бос, ми ги собуле чевлите и чевлите ги видов на нозете од старшијата, оти после многу денови ме тепаше, ќе ме потепа, потепа, и ќе си фати настрана, и ќе се погледнува во чевлите, во ботушите, ќе се кочопери, ко петел на буниште, ама нема веќе што да ми земе, може само животот или калта од под ноктиве да ми ги земе, и сега еве се дотркалав и до ножот од брат ми...

И одново го врти, го стега чепот. Таа го врти чепот, а мене ми се врти во главата.

Сполај ти, не можеше да најде збор, нешто го стегаше в грло.

И колку таа го стегаше со коланот за да не е упадлив, тој при скокањето уште повеќе ѝ се испакнуваше, а чувствуваше како и зародишот игра во неа, ја клоца со нозете, мава, лутејќи се што го стега.

Никнува во спирала околу него, го стега, без здив ќе остане Антуш Крстин.

Тоа полека го стегаше својот смрдлив обрач околу зградата и никој не беше способен да го спречи да влезе во неа.

Онака џуџест по раст, изобличен од омраза, тој со едната рака го стегаше вратот на микрофонот, додека со другата, огромна шака на крајот од долгата тенка рака, гребеше заканувачки високо во воздухот.

И како што го стегаше сега безопасниот противник, и тој разлабави рацете и веднаш го праша со истиот старавински говор: — Откај си ти бре, вака шо зборуваш нашинцки?

Оти нема кревет за мене? и онака облечен во војничка мандија туку го стегаше коланот чиниш нешто крие во пазувите па се плаши да не му испадне.

IV Во ова царство на мажи и без царови Да му се поклонуваат сите на ножот В раце што го стегаат овие црни беласици И кории; Со него сите очи да им се извадат; Во онаа провалија долу И телата со него да им ги избодат - На опинчарите на рибарите на брсјаците Да остане ова царство пусто И само камен Црн гол камен да се народи Името под себе да ни го чува Внуците да ни ги откопаат Со нив и ние да векуваме.

Цело време Еда го стегаше нешто околу срцето, беше тажен, му се плачеше и – не му се работеше.

Тихо е и лежи тежина врз темето и грлото го стега сувото попладне.

Не го спомнувам ни оној најпонижувачки дел од сонот во кој Бундев ми го стега вратот помеѓу палецот и рапавата дланка и ме држи поткренат како перце неколку педи над земјата.

Сеќавав како стапалата ми пропаѓаат во меката влажна трева и како неговите долги суви прсти ми го стегаат вратот и како наеднаш нозете ми се ослободуваат од земјата иако и понатаму продолжуваа да го сечат воздухот (моите проклети нозе како да си играа ножички во рацете на многу умешен бербер) а проклетиот воздух сè потешко втасуваше до градите.

Господи, колкупати ги имам протрчано Слатински ливади кренат во раката на тоа чудовиште од човек.

Ми ставија на глава железен венец и почнаа полека да го навиваат, да го стегаат.

Му се чинеше дека пловат над него, се прекршуваат во снежната виулица, го стегаат срцето, воскреснувајќи од заборавот.

И, додека Зоки го стега Мечето до своите гради, тоа кима со разнишаната глава, како да му потврдува.

Го туткам сето во мене, го стегам.

Го стегаат газот, го собираат.

Татко ја подава главата преку војниците, сака нешто да каже, ама некоја болна претпазливост го стега и не му дава.

Фимка оди пред себе, во пазувите со обете раце го стега букленцето. чиниш на градите носи доенче.