ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Мрзеливо и многу бавно ги спушта Ропотамо своите води во Црно Море, како да сака до последен момент да си поигра со нив.

Најдобро би било и јас да ѝ се насмевнам, да ѝ покажам дека ја разбирам, но место тоа јас ги спуштам очите и -о ужас! - гледам дека место мене ѝ се смешка некој друг, и тоа е мојот десен чевел.

Овде е многу топло. Сто осумдесет и третиот ден од годината ги спушта ролетните, влкучува вентилатор, чести гајба скопско пиво најладно.

- Ќе се обидам, - рече Месечината па направи од своите најсилни и најсветли зраци златна лулка, ги седна в неа своите гости и полека, со лулеење почна да ги спушта кон земјата.

„Но можеш ли да го изгаснеш сонцето помочувајќи го?,“ му викнува некој глас од толпата, а тој ги спушта пантолоните, моча нагоре, кон сонцето, и се измочува, а толпата радосно вреви.

„Каде е моето детенце? Каде е моето детенце?,“ вреска една жена од купчето луди.

Ги спуштам усните врз студен мрамор заплеткани токови на животот диви предели без љубов...

Арсо си ги спушташе нозете на земја и не го откинуваше погледот од овој човек.

Сонцето како течно злато се разлеваше по водата, блескаше, ги опсенуваше очите; Висар тешко се приспособуваше кон таа силна светлина; од шумот на веслата дивите патки пркнуваа пред нив и се преселуваа понастрана барајќи мир и спокојство; Висар му го вртеше грбот на сонцето и ѕиркаше во водата која ги менуваше боите спрема длабочината на езерото и гледаше во јадиците и канџите што ги спушташе Трајан; кога ќе се занишаше конецот, Трајан го креваше нагоре, го собираше и му даваше знак на Висар дека е фатена риба; Висар трепереше од радост и ѕиркаше во водата да ја види рибата; кога рибата, влечена нагоре, ќе дојдеше во погорните води, ќе почнеше да разлетува и да шета дè ваму дè таму, правејќи секавични движења и обидувајќи се да го скине конецот; но колку што конецот се собираше и ја доближуваше до чунот, таа сè понемоќна стануваше, ги скротуваше своите напнувања, чувствувајќи болка од јадиците и канџите во устата; тогаш Трајан отсечно ја тргнуваше нагоре, а Висар го потклаваше оршето под неа и ја внесуваа во чамецот; потоа го проверуваа другиот конец и почнуваа да го тргаат и собираат; рибите скокаа во чамецот, пласкаа со опашките, подзинуваа по воздух, а потоа се отпуштаа и се смируваа.

Често канџите, место риба, ќе извлечкаа и езерски тревје и алги од дното; гледајќи ги нив, Висар помислуваше дека заедно со тревјето може да се запне и шишето со бесмртната вода: затоа кога нешто тешко ќе влечеа со канџите, срцето му трепереше; ги спушташе канџите што подлабоко кон дното на езерото и му велеше на Трајана: „Може ли канџите да закачат шише од дното на езерово?“

9 Мотив: црквата и гробиштата: Оддалеку најпрвин се забележуваат крошните на столетните дрвја припиени една во друга, грабејќи го лакомо просторот полн сончевина и отворен кон езерото до кај што окото гледа; црковната ограда е ниска и тие ја наткрилуваат, се префрлуваат преку неа со своите крошни, ги пробесуваат и ги спуштаат како зелени водопади; кога ветерот ќе го разниша зеленилото, се покажува камбанаријата и црквата издупчени од гранати; при секое удирање на камбаната, малтерот се лупи и паѓа како кожа од рани; на влезот од црквата сѐ уште стои на ѕидот св. Ѓорѓија качен на коњ и со копјето ја држи змијата прикована за земјата; наместа малтерот е паднат, та змијата е излупена во опашката, но јазикот ѝ е црвен, свеж и заканувачки издаден; гробиштата околу црквата се расфрлани без ред.

Вртејќи ги корењата кон езерото, врбите ја свртеле и сета своја снага кон него: и стеблото и гранките; се извиле над него, ги спуштиле крошните што поблиску до него, до неговиот шум и плисок што им дава живот; сѐ што чинеле, чинеле додека биле млади: ги спуштале гранките како самовилските коси во него, ги киснеле, ги препуштале на ветерот да ги вее, на сонцето да ги суши.

Само ги спуштам завесите. Не гледам во небото, да не ме излажат ѕвездите. Па да залутам.

Не облекувај туѓи чевли Никогаш не излегувам ноќе, но често навечер, кога ги спуштам завесите, погледот ми се дига нагоре и повторно ми лупа срцето кога ќе ги здогледам истите стари ѕвезди што сјаеа и порано.

Зошто станал челник на дружината, зошто не ѝ рекол на игуменијата дека пред сто или пред илјада години тој самиот, неговото срце или неговиот разум во некој друг, водел кон магли исто вакви тврдоглави човечишта и ги оставил коските под врлежи зашто без престан се судрувал со алчност и со безумност.

И оној тогаш водел ајдамаци со калпаци од мечкина кожа, ги качувал и ги спуштал по ќорави беспатици и ги избегнувал населбите, ги избегнувал и местата на кои кесарови копја и стрели господареле над животот.

Антица ги затвора прозорците, ги спушта завесите и го намалува светлото до минимум.

Таа знаеше дека тој мирис ме опијанува (често велеше, ми шепотеше: „нема ливада, нема градина, нема планина што ќе те замае како, како, како…“ и со таква увереност со прстите од двете раце се шеташе низ мојата коса, ми ја расчепкуваше и ми ја мазнеше, а потоа ги спушташе дланките под раскопчаната кошула, фаќајќи ме за раменици и притискајќи ме во себе.

Беше тоа еден вид игра. Тие се држеа за раце кренати високо за да те пропуштат да поминеш и кога ќе стигнеа до „еве еден џелат да ти го скине вратот“ ги спуштаа рацете и те запираа.

Штом ќе завршеше со секоја од пораките, Винстон ги закачуваше своите диктографирани исправки на соодветниот примерок на „ Тајмс“ и ги спушташе во пневматската цевка.

Додека ги спушташе на подот, тој забележа дека на спротивниот ѕид од просторијата има едно трокрилно огледало.

Потпирајќи се со грбот на ѕидот и фаќајќи ги направо сончевите зраци, чувсвуваше како да излегол од подземја, мижурка со очите, ги спушта веѓите надолу и се брани од сонцето кое обилно ја растура светлината да го надомести сето она што досега го пропуштило.

Чана ги спушта своите раце и тие двете се протуркуваат крај неа викајќи на цел глас луѓето да не излегуваат од вагоните, назад да ги враќаат бовчите, кокошките, јаренцата, козлињата.

Навистина, зошто им ги спуштаат клепките?

Одвај се додржуваа на нозете што внимателно ги спуштаа на земја попреку, вкопувајќи ги колку што можат, за да не ги повлече надолнината.

А кога почнуваат да се редат зборовите: „...другите да те знаат…“ сложно ја кревавме мелодијата, ама ги спуштавме чашите... и на лицата си гледавме...

Во еден друг град маркизот ги спушта завесите и се соблекува.