ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Па така мораше да ги извлече дрвата горе во селото, по угорница да се движи полека се додека не се пробие низ облакот во кој беше завиткано селото.

Овие сознајби татко ми ги извлече од една многу ретка книга, од која, речиси не постои друг примерок на Балканот.

104 Ваквиот развој на настаните, а во согласност со претходното преземените активности за пренесување на дејствата на единиците на НОВ и ПО на територијата на Централна и Источна Македонија, ГШ на НОВ и ПО на Македонија, ЦК на КПМ и делегатот на Врховниот штаб на НОВ и ПО на Југославија на состанокот одржан во селото Слатина на 5 декември 1943 година донеле одлука да ги извлечат единиците од борбата со Германците и балистите и да се упатат со Првата македонско-косовска ударна бригада за Егејска Македонија во реонот на планината Кожуф т.е. на територијата на Третата оперативна зона.

Ги извлеков двете стуткани топчиња хартија. Го барав едниот лист хартија, оној што беше напишан од Татко.

Едно утро, Камилски дојде кај Татко со замислата, од набележаните отомански идеи, да ги извлечат оние со негативна конотација, односно, како што ги нарече тој опасните отоманизми.

Во земјата што се распукна се скрши и кичот, како дел од нејзината монолитна идеолошка стратегија: секоја страна од урнатините ги извлече соодветните делови и ги залепи во своите нови стратешки чудовишта.

Дотрчала до бедемите на мостот, ги извлекла запалените фитили и ги фрлила во реката.

Во таквите моменти човека го опфаќа снажно емпатиско чувство и е во состојба се да стори за да ги извлече (жените) од тоа мирисање на Булгаковскиот пекол.

“Spoznajnim orgijama očišćeni za sveta dela”, kaže slikar oblačeći Fjodoru njegovu roze spavaćicu, i idu da spavaju pokrivajući ćebetom kaveze s pticama. * sedamnaest godina, mrtav već 70-80 godina, šljapkajući kroz te lokve svetlosti, već vrlo načet tom kišom, zaljubljen - na svim prostorno-vremenskim nivoima - u sličnu takvu avet što mu šapće -razlivajući se, krnjeći se, ili na čas zabljeskujući (Senka) po tim kelnskim zidovima kao jedan varljiv plamičak od već namočenih šibica, što sve (predstavu) gledaju gospodin Frankenštajn i njegov pomoćnik Grbavac koji voli “oble ženske zadnjice od 14 do 50 godina” i jede bube, kroz taj okvir noći, ili samo čitajući urezani kineski tekst?! * “Stameno, pseudototalno”, ta slika - kaže ukolaženi (ko-laž) gospodin Muzil, najrespektovaniji taksidermist od strane tog slikara, a vrlo poštovan (uz gospodina Džojsa, koga tu takođe spominjemo) i od Pandalfa V. okno.mk | Margina #4-5 [1994] 85 дел II Значи, двете жени се досадуваат додека нашиот Фјодор бара свеќи во кујната.

-Старче, спасувај ме, не можам да ги извлечам нозете.

Тука Захаријадис ги извлече на бина од која пред сите зборуваа најтешки зборови за нив, од таа бина паднаа најтешки обвинувања за што во воено време се оди на воен суд и се добива најстрога казна.

Ширината пред селото Псодери беше претесна за да прими 1500 ранети што до тука по длабокиот снег и под постојан артилериски и минофрлачки оган, пругоре, по стрмните угорнини ги извлекоа од крвавото боиште и од тука, ноќе, камиониτε ги префрлија во болниците во Албанија.

Сфати дека поуките остануваат празни и далечни за оние што ги слушаат ако не можат да видат дека тој ги извлекол од својата душа и токму својот живот го насочил преку нив.

Само уште им фалат мајките да влезат на игранкава и за коси да ги извлечат надвор.

Не помагало, Проказниците се споулавеле. Најпрвин гризале дрвја и камен, потоа ги извлекле од кании сабјите на пашите и си ги испоклале жените и децата ...

Ја кренал полека главата да го надене тој човек на рогот што му никнувал на тврдото чело, всушност ги извлекол рацете од утробата на животното и го зел ножот од крај себе.

Превивката преку окото на Арсо Арнаутче како да била грутка снег што ќе почне да се топи од топлината на огнот за да открие едно око што со неуништлива светлост ќе ги извлече озарени од мрак правдините и гревовите на светот.

Тој секогаш ист глас на проклетиот Онисифор Проказник, ни покорен ни предизвикувачки, глас со една смисла - да се разбере што се зборува а не како се зборува, го слушал пред тоа во себе и точно со истото прашање.

- Не заслужувам, рекол со незабележлива возбуда во гласот. - Ги носам на душа сирачињата на Јаков Иконописец.

Доаѓале баби треварки и белобради екими да ги лекуваат со секакви илачи, со тревки во јазовчево масло, им обесувале на врат лилјаци заклани со златна пара, ги прскале со крв од бели врани.

Ги извлекоа главите од јаремот.

- И да има, не ќе го најдеме.

Тоа го чу по вторпат (а можеби и не сум луд!) и како пред опасност ги извлече рацете од меката врелина на нозете и ја бутна вратата на касата.

Со таква задача беше задолжен и Камилски, којшто овие зборови требаше да ги извлече од областа на архитектурата, урбанизмот, трговијата и занаетите, земјоделската терминологија, алатите, парите, мерките.

Камилски најпрвин ги извлече од речниците заемките за означување поголеми или помали градови како: касаба (со потекло од арапски, casaba), заемка присутна во сите балкански јазици); паланка (од унгарско потекло во турскиот).

На обајцата им беше јасно дека ова требаше да биде, всушност, последната меѓусебна сесија за конечно справување со балканските (без)опасни турцизми, пред да ја состават конечната листа.

И Климент Камилски си имаше маки додека од мноштвото книги ги извлече тие што се однесуваа на јазиците.

Касабите и паланките, забележа Камилски, најчесто, речиси редовно, се поделени на маала.

Децата две нејзини и две негови, си намигнуваа; заборавија што учеле до пролетта на училиштето; учителката отиде во некоја бања со сулфурна вода и со по четири кревети и дрвеници во собите, нема кој да им ги извлече ушите на учениците, зреат, смешен им е животот, на едните Марко не им е татко, другите во Јага не гледаат мајка: таткото седи под каца, мајката плаче, децата кришум гледаат, потоа шепотат ноќе и погодуваат како се родиле и како се раѓаат други деца.

Тој од своите длабини ги извлече звуците на тоскиската албанска полифона песна.

Најпрвин влечевме стапчиња за поделба на улогите – оние што ќе ги извлечеа подолгите беа Апачи, а оние со покусите – Команчи.

Можевме по малку да мрдаме со прстите и да се гледаме, едниот Команч во другиот Команч, и двајцата со смртен страв во коските.

Технологијата не е семоќна, а политиката не мора да биде одвишна и залудна; тоа се поуките кои Кејџ ги извлече од некритичното воодушевување со спектакуларниот технолошки раст и ширењето на медиумите во последниве децении.

Во разлабавениот простор Пелагија уште еднаш се доближува до Деспина, уште еднаш силно ја избакнува и прегрнува, истото го направи со Роса и Милка, Пела ја забележува во рацете на мајка Перса и со ишарет ги извлекува надвор, а потоа се предаваат на уличката што ги упатува на кај Бит-Пазар.

Благодарение на таквиот великодушен гест, јас се почувствував избрана за една од првите, оттука и привилегираните читателки на најновата и засега последна епизода од книжевната серија што толку настојчиво, но и со толку сериозни и автентични причини самиот ја имаш именувано како Балканска сага. Mислам дека нејзиното објавување го следам од самиот почеток, од романот Татковите книги (објавен во 1992 година), кон кој останав и останувам трајно приврзана.

Не одговарав на некои директни информации, често добивани од едностраните официјални или приватни медиуми. Ѝ испратив еден прилог во француски превод, во еден мултиетнички Форум, кој се објавуваше во водечките весници во Република Македонија на македонски, албански и англиски јазик, за да ги извлече самата релевантните заклучоци, во контекстот на мојата балканска сага...

Можеби специфичноста на таквиот однос произлегува токму од некаква потреба по научна објективност (или, можеби, по академска неутралност?) врз која тој и се втемелува.

Јас и Бреза се стрчавме кон него, му скокнавме околу вратот, Бреза едната рака му ја пикна во џебот од вентијагата за да ги извлече чоколадите што тој неизоставно ни ги носи секогаш кога ќе дојде, а со другата му ги скубеше мустаките.