ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Пред да заспие Лобо успеа да промрмори дека тој џган личел на црниот Фреди Кригер, но овој наместо ножеви на прстите имал курови!

Просто како да го средил торпедо! Торпедо кој со лисици му ги врзал рацете за кревет!

Татко ми, со судбина каква што имавме, не сакаше имињата на своите деца да ги врзува за светци, војсководци или други славни луѓе.

Јас без проблем можам да се наведнам да си ги врзам врвците од чевлите.

Всушност тој не клекна пред него да му ги врзи врвците на чевлите.

Самиот Господ со страв гледаше како, и покрај разделбата, беше ги врзал судбините нивни.

Се рабира дека бев уапсен со новиот претседател на Бне Брит, но сето тоа беше само и единствено прашање на воспоставен естаблишмент.

Иследникот сугерира дека кралот, премиерот и него, солунскиот главен рабин, ги врзува една единствена јудео-масонска идеологија и тој така ја реди сложувалката од животот на архирабинот Корец.

Рена под око го гледаше како брзо ги сука и потем умешно ги врзува малите парчиња памук на стапчињата од метла правејќи мали фитили, а потоа ги потопува во садчињата во кои таа пред тоа го тури маслото.

Оттаму се смее мојата сестра со искрена и добронамерна смеа, ако токму неа, не успеав да ја врзам во брачни врски, како ни себе си; за неа само еден Господ знае зошто, за себе знам: имав добар избраник, немав асална цасаментера, не бидува сам да си шадхан за себе.

Што љубовта како онаа на Јехуда и Алегра споила, тоа не можела да го раздвои ни самата судбина.

„Добро ли е?“ - вели сестра ми која ме знае како дишам.  „Добро е“, ѝ велам, „ќе даде Севишниот ќе ги врзам и нив, кутрите чедни души!

Во врската во која ги врза Силвија, најдобрата проводаџика на Дорќол и Јалија, благословената казаментера од Белград.

Во бучавиот Келн пристигнавме по течението на Рајна, која е овде уште поширока и целата испресечена со мостови, кои ги врзуваат двата дела на градот.

Шпре ги врзува многубројните берлински езера, се влива во Северно Море и дотаму е пловна.

Во една од мајските вчери, во една од оние кои се без дожд а со убаво ѕвездено небо, во оние вечерни часови кога се испразнуваат и тесните улички од под „Монмартр“, кои преку ден се полни со купувачи што одат во најевтиниот трговски дуќан на „Драјфус“, во една ваква тивка вечер се најдов во подножјето на „Монмартр“, пред оие триста скалила што ги врзуваат со прочуената црква „Сакр Кер“.

Хенри тврди дека воспитувањето во пракса никогаш не ни било алатка за ослободување на умот и духот на човекот, туку орудие кое ги врзува.

Затоа, ракатките тие ги врзуваат во полози, полозите во снопја, снопјето во крстици.

Претепаните останаа по дома да се ложат со коприви, кромид и сол, се облекуваа во пресни кожи; Мисирлијата и поп Димитрија ги лекуваа со сало и катран раните на рацете, и нозете, но жилите не можеа да ги врзат, та обајцата останаа сакати, првиот од рацете, попот од десната нога. Но главно главите ги спасија.

Аскерот нарипа, но дури се спреми, построи и доби заповед за тргнување, веќе и петлите пропејаа, а на Црна го забели и зората.

И уште пред зори двајцата предавници се вратија секој дома, ги врзаа маските на јаслите и легнаа да мигнат, ако можат, без да ги забележи некој кај беа ноќеска.

Си достоја на клетвата и бесата, та во писмото, не само што не ги нападна селаните, ами навистина ги бранеше.

- Ќе видиме дали си виновен или не си - му одговори џандарот и му ги врза лисиците.

Со црвен, свилен гајтан ги врзува рацете на момчето на грбот.

Мажите ги врзуваат лулките на гранките, а жените ги празнат кошниците врз веленцата - додека чистинката без сенки останува за свирката и орото.

Ако имаше само уште две-три капки мастило во мастилницата кои Татко успеа некако да ги врзе за перото.

Во крвта ни една граница за сонцето Бадемите ги врзале во своите глуждови сите твои времиња.

Тиха лудост ти ги врзува очите со нерасцутени солзи.

А таму, на ан кај Стомнаровци, откако ги отспретнаа колите и откако ги врзаа коњите во пондилата, во меаната на штрек чекаа да дојде Аџи Пано, стрико Максимов: по него, за да го извика, Максим го испрати калфата Стомнарски.

Не можејќи со постоечката работна сила да ги намерат давачките, а не сакајќи ни да си скусат од својата господштина, своите отроци, во чија работливост и преданост безгранично веруваа, за да ги врзат уште повеќе за себе, од Дупка ги преселија на Имотот.

А кога дојде Аџи Пано заедно со Тодора Кусев и Спира Биолче, заедно со новиот прилепски учител, со Димитрија Стружанецот, и уште со некои прилепски првенци, сите заедно отидоа на општина кај Мустафа ефенди.

Мајката напиша на едно ливче: „Утрово му викнав на Димчета да си ги врзе чевлите, само што го изговорив тоа ми се врза јазикот.“

Во сето ова имаше и добро и зло но јас не можев да ја обележам границата и да им ѕирнам на луѓето в душа, да ја најдам најважната нишка што ги врзува нивните зборови, дела, неоекуваности.

Го ѕиркав, го меркав внимателно и упорно нарисаниот, ги врзав зениците врз неговата лика и, за прв пат, забележав дека таа лика не е светител, дека нема знак и белег како останатите светци.

Примерите како: „Ајде чедо, ајде синко, стани, со рано пат си фани, крени клепки недоспани“ и слични, ќе се повторуваат често, и во други раскази, но тие примери, кои повеќето ќе ги врзуваат за поетскиот впечаток, се површни, и не секогаш успешни.

Тие, исто така, меѓу себе се пријатели, какви што светот не произведе.

Антон Прокофјевич Пупопуз, кој сé досега шета во кафениот долг капут со сини ракави и во неделите руча кај судијата, велеше дека самиот ѓавол со јаженце ги врзал Иван Иванович и Иван Никифорович.

Парталавата светлина се цеди меѓу ѕидовите и телото на Арсо и лепне во брза игра по рацете што сега ги врзуваат полните торбичиња.

Ни пресековте нам од косите, му пресековте и нему, ги врзавте, и со нив ни стркнавте по главите света водица за да се сакаме, да се љубиме.

црвената: пламливи, избувливи луѓе: што на ум, што в срце - тоа на уста, за една болвосерка - туриваат каца со мед; им пререче ли нешто, им се пикна во зборот, не ги поддржа, не им одобри - повеќе за тебе не држат, те замразуваат; додека имаат мака на алтан-терезија те држат, кога ќе им помине маката, за старо тенеќе те даваат; само тие како да постојат во селото; соседите ги тераат да ги врзуваат кокошките, а тие кучињата свои ги пуштаат кај што сакаат; кога ќе се впипрат во лицето - запелтечуваат; ако ти е фрлена шега, подбив, мунѕа - од нив е; се зафатија ли со нешто, наумија ли нешто - или ќе го сторат или раката ќе си ја отсечат; жолтата: колебливи во очи, во држење, во однесување; многу сакаат да слушаат, да чујат сè, а ни трошка нешто од себе да речат; во расправиите бегаат, не сакаат тука да се најдат; дома глас не им се слуша, како да не се живи; за мала работа трчаат кај соседите за совет; кога ќе им влезеш в куќи, не ги фаќа паника, ниту брзаат да те почестат; ако дедо им бил говедар, козар, питроп, полјак - таткото и синот и внукот се тоа; по гробиштата кога сите лелекаат и плачат, тие ги гаснат свеќите да не се трошат до крај; секогаш одат со навалени глави загледани во земјата како да бараат нешто што изгубиле или пак што загубил друг; кафеавата: рано легнуваат, рано стануваат; тешки во одењето, тешки во зборот; само за себе живеат; што било, како било - во нив останува; дома со седење те пречекуваат: ќе те измерат: кој си, што си, па ќе станат; за многу работи се прават дека не чуле; она што е нивно не го даваат на друг да се послужи; устата им испушта мед, а срцето пелин; кога ќе им дојде невеста во куќата, или ќе ја претопат - табиетот да им го земе, или клоцата ќе ѝ ја удрат; имотни се, но со прсти стегнати, кајафлии не се расфрлуваат и не арчат многу: дури и кога дечињата наутро ги празнат мешињата, ги празнат во дворот - да имаат што и кокошките да колвнат; избегнуваат кај што не им е по ќеф или кај што шерепере се зборува; жените со плетиво одат в поле, в планина, в црква, на молзење, в град по купување; кога даваат совет, не ти кажуваат сѐ докрај - нешто и за себе задржуваат; ако те засакаат - виделе нешто во тебе што им се допаѓа; кога ќе им се случи нешто лошо во куќата, одмерено плачат; кога се болни, не ѝ веруваат на болеста; со неа шетаат, со неа работат, со неа по веселби одат; ја носат, а гледаат кому да му ја прилепат; розовата (шеќерлијата): чаламџии, фодули, самобендисани, а купи ден - помини; на оро први; те сакаат додека имаат мака; јајце да варат, надвор го варат - да ги гледаат сите; од надвор куќата чиста, паќна, што се вели: азна, а внатре празна; што да се случи во селото - први разбираат; во разговор ќе те префрлуваат од рид на рид, ќе ти тргаат фурки - в очи ќе те лажат; не држат многу до зборот: речи - одречи; ти даде ли нешто, сите знаат; новата кошула ја облекуваат врз старата: кој да види да завиди; први се за гости, за јадење, за пиење, а кога ќе им дојдеш дома - им поминал светецот!

и се враќаме пак назад, по истата трага со лазење и го наоѓаме Бугаринот кај што го оставивме, можевме и да го отепаме, ама ај, си велиш човек е, може тој ќе те носи ако те ранат, и што да правиме сега со тебе, му велиме, што ќе кажеме за тебе, а тој - вие сте ми мајка, вие - татко, ако ме кажете ќе ме стрелаат и нѐ моли, ни ја пика главата под колена, се митка ко живинче, се уплашив, вели, ама да не кажеш ти, му велиме, не, вели, уплашениот е секогаш уплашен, ме фати голем страв, вели, ме сопна и не можев да се помрднам, и го целива ножот, се колне и после фативме двајца Грци и тие ни кажаа дека ќе нѐ удрат два полка, еден грчки, и еден англиски, и ноќта зедовме наоколу сѐ миниравме, ископај чиневме дупка и наполни ја со дробен камен, со чакал, и среде камењата ќе врзиме по пет бомби во китка, со тел, сите дупки ги врзавме со една жица и кога наближија војниците, ги дрпнавме мините,

Жените навистина стоеле пред големиот миг на надежта да ги врзат мажите за постела.

Не се крстеле - ќе ја скршат тврдоглавоста на човечето во стуткана мантија и ќе ја омажат осаменицата, Доце Срменков не се стопил во капка восок за да не може да ја обогати со рожба.

Од разговорот што го водеа ѝ стана јасно дека ги врзува само работата.

Ги пронајде двете загубени души што сплаварот ги беше оставил на спротивната страна. Ѝ остана уште да ги врзе двете откинати алки, да биде сведок на асоцијативното спојување на двата пловечки острови во водите на Власинското Езеро.

- Чекај, чекај тето! Никако не можам да ги врзам конциве на твојава приказна.

Не се симна на Сен-Силпис, тоа го знаев уште пред возот да почне да кочи, тука е онаа подготвеност на патниците, особено на жените кои нервозно ги проверуваат пакетите, го затегнуваат капутот или гледаат отстрана кога стануваат за да ги избегнат колената во оној момент кога губитокот на брзината ги врзува и заглупува телата.

Таа енергија, тие крилја што ти тежат, треба да ги врзеш за да опстанеш.

Богдан ги врзува снопјето со 'ржаница, ги реди на крсници и со ракавите ја бриши потта од челото.

Илјадници луѓе копаат, илјадници ги врзуваат ископаните коски со кал и вар.

„Мислам само дека го расипуваат кога ќе им ги врзат нозете заедно. Јас сакам да гледам како клоцаат.

Затоа низ неговата уста се изли божјата благодат, како што кажал премудриот Соломон: во устата на премудриот влегува вдахновение, тој носи закон и милост на јазикот, со него ги врзува злословните усти на еретиците.

Жена му на Мил одвај чекаше да го земе господ, да ѝ се тргне од пред очи, да се спаси од него; му имаше приготвено и покров за умирање и риза со која ќе му ги врзе вилиците да не му зјапи устата и петел што ќе го заколе и ќе му ја стави главата во гробот како курбан за да не повлече друг од фамилијата.

Во меѓувреме, другата стјуардеса ги извести патниците за слетувањето и ги предупреди да ги врзат коланите.

Место да мирува како другите новаци, тој сѐ некако се врти, се чеша, ги врзува ремењето на опанците или врвците на чорапите, го крева нарочно отпуштениот кондил и сѐ главата ја криви накај клупата во која седи девојчето.

Кога ќе ги врзе трите камчиња, 2) трици од брашно или дрво под бичкија, 3) лош човек — трица трнка — растение со многу трнје троска — остатокот од железото што останува после горење на железото трпезница — долга софра — трпеза тук — салото што се топи од сланината кога се јаде само пржена тукче (деминутив од тук) туткан — будаличка, завапкан тутне — да помине овој бел век ќаа — чорбаџија што пасе туѓи овци со кирија на руга ќатипче — писарче ќедер — штета ќерал — дел од куќата (шпајз, мусандра) ќеше — сакаше ќешки — само . .. ќилим — црна шамија за на глава ќулка — детска горна облека со ќулавче ќурдија — машка облека — елек ќурче — легинско фустанче угич — брав што оди пред овци, специјално острижен уѕур — од досада од бес, од што нема што да прави укрилам — заштитам улишам — правам со некаков дефект, без нешто што треба да го имам улка — утка, будала, глупа жена уложје — кошулицата по раѓањето на дете или животно уми се — се мисли, се чуди Уќумат — околиска власт ушчип — мена на месецот кога се подјадува фарк — итер, мајстор, ербап, снаодлив човек филџан — чаша за кафе фудбал — гордост, на големо оди „фудул" — големџија цврцнат — поднапиен цинкам — се ењавам, стенкам црквар — што оди или не оди в црква црнгалест — калеш човек, жена црнило — во случајов мажот или жената е црнило на другиот сопруг цулувци — спуштена коса над уши и потсечена до под брада Чебрен — манастир крај реката Црна чеда шарени — мешани деца машки и женски чекулец — дел од самарот за кој се закачува ортомата чело — почесно место на софрата чепкам — волната се чепка пред да се влачи честица — дел од просфората од која се вади литургија чисти понеделник — понеделник по поклади за Велигден чмеам — полека вријам.

На третиот пат невестата попушта, го обува едниот и по тоа другиот чевел и си ги брише солзите, оти ѝ ги врзале нозете во букагии, нема да биде веќе „пашито добиче“.

Илко ги врза маските долни крај, ја извади торбата со здравотоживо, ја остави ластегарката кај дедо Петковата и се приближи до огништето: — Добровечер, дедо Ристе.

На овој истиов поп и на кефалијата еден од чифчиите од Букри, им раскажа на Атпазар во Битола, дури ги држеше воловите од бегот што беа за продавање, како нивниот бег сите ги затвора ноќе во кошарите заедно со стоката, некои дури ги врзува за јасли со долга ортома за да можат да им турат сено на коњите и воловите; како наутро ги одврзува за на работа, им удира по десет грбачи да не зборуваат зашто се робови и им ги предава на ќаата кој по углед на бегот и по негова наредба, барем по три пати на ден им удира по десетина-дваесет грбачи; како за мали кривици ги врзува летно време по цел ден за некој дирек или дрво голи и намачкани со мед или маст, да се збираат мувите и осите на нив; како посега на честа на секоја млада жена и девојка што ќе му се допадне, а веќе првата ноќ по венчавањето младата невеста ќе ја преспие со бегот на кулата, тоа си е адет и закон.

Како тек, најодзади беше врзан Стојан за Анѓа. потоа ги врзаа двојките една за друга со друг синџир на по метар растојание, така што врзаните можеа да одат два метра еден по друг во должина и еден метар во ширина.

Конакот го знам, да ми ги врзете очите ќе го најдам. А и одбраната негова е слаба.

И рече ли ти дека кадијата прати сејмени да ги врзат и дотераат татко и, мајка и, брат и, а ако не кандиса ќе ги погубам? – Се и реков кади баба, како што ми рече ти! – А таа? – Право да ти кажам, изгледа да е мрдната малку од умот.

Одбраа и од другите што ги врзаа во тврдината: се на се тринаесет мажи и двете жени беа ноќеска во првите борбени редици.

Пелагија престана да ја негува Пелагија, не ѝ го негуваше лицето, не ѝ ја чешлаше косата, не ја капеше еднаш неделно во дрвеното корито среде одаја, туку еднаш месечно, фустаните ѝ ги врза во бовча а бовчата ја напика под одарот, убавото, мургаво тело ѝ го пикна во стари војнички пантолони, цврстите гради ѝ ги стегна со стишно плетена блуза, косата ѝ ја напика во црн каскет и од мома ја претвори во бербатен маж.

Каталогот е книга што ги врзува времињата и соништата.

Потоа ги врза со уздите еден за друг, му се качи на средниот и ги спотера сите три по патот низ селото; коњите испијанети и потсилени од камшикот што им плускаше крај ушите, јуреа низ селото како бесни, креваа прав зад себе, газеа кокошки, патки, мачиња, кучиња и секаква живинка што ќе им се испречеше на патот и опкршуваа со сета сила по сокаците; прислужникот Геро потскокнуваше на средниот коњ, ги стегаше цврсто в рака сите три узди, плускаше со камшикот и викаше силно.

Коњите сега ослободени од каскањата и затегањата на уздите или удирање по мевот од петиците на полковниците - започнаа веднаш да прават немирлаци меѓу себе: да се душкаат со муцките, да се подгризнуваат за вратовите или да се потчукнуваат со колковите што прислужникот едвај ги врза.

Тука учителот му рече на прислужникот Геро да ги земе коњите од полковниците и да ги врзе.

Твојот страв Во друг живот. На некое друго место.

Твојата очна рожница им ги врзува канџите.

- Речиси сите мажи ги врзаа. - И ти уште Дорча ќе го гледаш? - Гревота е! И тој треба да јаде - се правдаше тој.

Трајче и Анѓеле ги врзаа коњите и појдоа кај шаторите.

Војниците почнаа еден по еден да ги врзуваат селаните.

Подолу беше Ламбе, оној селанец што му шепна на уво на Трајчета кога ги врзаа селаните во училиштето, да им јави на партизаните.

Има здрав стомак.

Како мал му ги врзале нозете, за да не му бидат криви.

Икар сигурно знаел што го чека во височините уште пред да си ги врзе крилјата, но штом се вивнал во небото, височините му станале желба, во него се родил духот на севозможното.

Со восок ги залепив со смола ги запечатив ги прелив со лепак ги врзав со јаже сите љубовни фантазии сите желанија од премолчување истоштени.

Од големиот стог се стркала сонцето на пат и уплашено од кучињата се разбега низ тесните сокаци криејќи се зад малите прозорци на куќите Триејќи ги очите селаните ги врзуваат немирните кучиња за плот И свирејќи, со косите на рамо се разлеваат со сонцето по ливадите.

Логорашите ги врзале стражарите и ги нападнале жените.

Кога му ги врзаа очите мислам дека сонцето припече како пред врнење.

На погрешно си ги врзал зборовите и како од туѓа уста си ги слушаш.

Најдовме и некои крпи и си ги врзавме, ко сведени шамии на главите.

Мое е да ја вежбам татковината: да ја симнам од планините, да ја поведам кон морето, да им ги одземам копјата, и штитовите на селаните, да ги врзам за морнарска клупа и весло.

И така, откако ни ги ставија шамиите преку главите и ни ги врзаа под брадите како на чупиња излеговме да одиме в црква.

Кога попладнето отидов кај Нешко на Мија Метелов од Долно Маало, стрико Мијо го најдов како ги обува опинците и со ремичките на крст ги врзува и стега белите објала до под колениците.

Беличот се наведе и си ги собу чевлите, ги врза една со друга па ги префрли преку рамо; Мече сандалите си ги спика в џеб.

Арамијата му ги врзува рацете.) Да не си мрднал. (Му ги врзува очите.) Што бараш овде?

Нив ги врзуваат заеднички спомени од детството, од училиштето и годините на младоста, па секогаш кога ќе се соберат, вистинско уживање е да ги слушам нивните разговори, се разбира, наслушнувајќи преку ѕидот од мојата соба која се граничи со дневната.

Во неговите очи футуризмот никогаш не беше ништо друго освен една форма на оној натурализам што Duchamp го презираше, овој пат „натурализам на механичкиот свет”, наивна и бедна транскрипција, во крајна линија заснована на ретината, со наизменични положби на еден мобил, додека Duchamp-овиот проект многу полесно е да се опише како обид да се пренесе внатрешноста на движењето, некој вид на суштинска подвижност, израз на длабокото проникнување меѓу простирањето и траењето, транскрипција на артикулацијата која ги врзува просторот и времето.

Чудно, овие три сестри, две од нив близначки, никој не би рекол дека се сестри ако заклучува по надворешниот изглед, дури ни за близначките, ама ако малку подобро ги загледаш ќе откриеш една светлинка во нивните очи, еден проблесок што ги врзува толку силно и од нив трите излегува едно стебло!

Додека зборуваше очите ги пикаше во темниот агол на одајката, набрзина ги прошета по лицата на сите, а потоа ги врза за темницата чиниш аголот и темницата во него се некое огледало во кое гледа некои други, дамнешни лица, а не овие што се сега пред него.

Неколкумина Турци се проврткаа, му ги врзаа вилиците и палците на нозете еден за друг, а рацете му ги положија на мевот, па откако прошепотија неколку џенази според коранот, се тргнаа во другите одаи да каснат нешто од тоа што го беа донесле комшиските жени, зашто во куќата на мртовецот не смееше да се готви.

Потоа го развиткаа кетинот, долгото бело платно кое секој муслиман, преку целиот живот си го носи во чалмата врз глава, и од него, луѓето одредени за овој обред, исекоа и направија, без шиење, три парчиња за главата и градите кои ги врзаа едно со друго, така приготвувајќи го покојникот за заминувањето од овој привремен свет.

Ги врзаа коњите пред портичето, за плотот, прашаа нешто и потоа влегоа во куќарката токму кога започнуваше акшам намази.

Мајката напиша на едно ливче: „Утрово му викнав на Димчета да си ги врзе чевлите, само што го изговорив тоа ми се врза јазикот.“