ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се надеваше само дека ќе се најде начин да се продолжи времето на козите.

Вангел веќе најде начин да ме уцени и така да ја зголеми цената за метро длабинско на осумдесет германски марки, независно од претходниот договор.

Бараше да се договориме како да најдеме начин да се зачуваме од бандите што идеа од Албанско.

Но никогаш не можете да се извадите од хаосот ако не најдете начин некако, како самураите, да се идентификувате со вашиот непријател.

Уште пострашно е што никој сеуште не нашол начин како да ги репрезентира мрежите од симболи и секвенците на активација во нив.

Можеби можеше да најде начин да го задржи Бојан, но се плашеше да не згреши, зашто до утре можеби ќе навее голем снег, па неговото враќање во колибата во Гогов Валог би било уште потешко.

Лутајќи така мисловно и загледан во кучето, во еден момент господинот Гроздановски имаше впечаток дека тоа се мачи да најде начин на својот стопан да му каже што мисли.

Се обидуваше да најде начин за да ни ја пренесе последната порака.

Често имам помислувано дека во нејзината куќа, во планината можеле да наминат волци; можеле и разбојници да се втурнат; но во времето на војната можел да намине само понекој херој за да си ја згрее смрзнатата снага.

Еве, и тоа го велам а можам и да додадам дека ако не живееше горе, дури под Сина Скала, сосема сама и издвоена од луѓето, јас ќе најдев начин да ги совладам нашите недоразбирања и да ѝ се приближам.

Таа мора да најде начин да допре до него, да направи оваа луда фиксација на фантазијата сама да се истроши.

Мора да најде начин да ја скрши кората на навредувањето и да навлезе во него, да дојде до неговата срцевина, до човекот за кој се омажи.

Јапонските современи уметници мораат да најдат начини да го поврзат ова наследство во еден поширок поим, бидејќи овој “пасош” не е повеќе од важност дури и во рамките на Јапонија. Tadayasu Sakai е критичар на уметност и заменик директор на Музејот за модерна уметност Камакура.

Речиси неизбежно има некој елемент на претераност или неавтентичност, па дури и на травестија во искажувањето на која било велика страст.

И така, ова сведочи за потребата од јавни, општествени постапки што не искажуваат емоција, туку ја заменуваат – кои ja претставуваат без стремеж да ja изразат – и кои ја пренесуваат емоцијата со склоп од генерички, усогласени симболи и замени, обезбедувајќи го на тој начин непреченото дејствување на конвенционалните општествени односи. ‌Во овој контекст, јазот меѓу чувството и изразот е трагичен, бидејќи е пројава на темелна егзистенцијална катастрофа – погубна, непоправлива, неизбежна празнина во човековото значење.

Но, дури и за хетеросексуалците, дури и надвор од мелодраматичниот свет на семејството, има нешто незгодно или театрално или срамно во задачата да се пренесе нанадвор она што се чувствува внатре.

Далеку од тоа дека ги изразува Пријамовите чувства, постапката е израз на крајната невозможност тој некогаш воопшто да ги изрази.

Би се рекло дури и дека она што ја прави страста велика, она што ги преувеличува емоциите од кои се состои, е токму свеста дека е невозможно тие да се искажат транспарентно – и следователната потреба да се најде начин да им се даде лик што ќе ги задоволи критериумите за претставување што ги налага нивната великост.

Некој таков расчекор помеѓу чувството и неговиот израз, ако не се препознае иронично, создава трагична возвишеност што се лепи за главните наративи за машкиот генерациски судир во европската култура.

Не само што тврдоглавиот порив да го затвориме тој јаз нема да ни успее туку и ќе ни го дооштети општественото постоење бидејќи ќе ги дискредитира симболичките форми преку кои го претставуваме она што го чувствуваме и со кои си ги одржуваме меѓусебните општествени односи. ‌Настојчивоста целосно да се искаже она што го чувствуваме ќе исходува со бескрајно, бесцелно насилство.

Тоа значи дека настраните што сакаат да останат прикриени мораат да најдат начин како да глумат нормални луѓе.

Разбирливиот човеков порив да ја затвори, да најде начин буквално да се изрази она што навистина го чувствуваме, не е само предосуден туку е и разорен: им се заканува на симболичките посредства што ја држат целината на сиот општествен свет.

Повеќето интелектуалци би сакале да најдат начин за приклу­ чување во борбата на слабите против силните.

Ни најдоа начин – пасош и платен билет за една насока.

Требало да се најде начин за враќање на дадените капитали, а и за заздравување на турското стопанство - што било услов за натамошно вложување и рентирање на капиталот.

Шатев требало да се поврзе со свои луѓе во Кочани и да најде начин околу 80 кг. динамит со кои располагале да го префрли во Македонија.

При првата средба не и било згодно да го праша кој се грижи за децата, ниту да најде начин да му предложи некаква помош за нив.

Идниот ден го минав в кревет, во бунило - телото и душата најдоа начин да не можам да мислам на промените кои ги донесе една единствена глетка.

Не се обидував да видам во моите мисли како лежи едвај подвижен, не сакав да слушнам како последните капки сила го принудуваат да вдишува и издишува, не сакав да знам ни што му врвело низ мислите во тие мигови – дали го мачела помислата на сестрите кои постојано се јавувале во неговиот дом и молеле да се најде начин да ја напуштат Виена, дали имал грижа на совеста од претпоставувањето дека во логорите на смртта ќе ги приберат и нив.

Не знам дали брат ми ми ја имаше раскажано или самата ја имав измислено бајката за птицата која ја изгубила својата љубена птица, и од тага со клунот си ги раскинала градите, и од таму, со клунот, си го откорнала срцето.

Не се обидував да ги замислам последните мигови од неговиот живот, доволно ми беше што дознав дека е мртов, дека е смирен, без телесна болка, без душевна јанѕа, затоа што сигурно на оној свет душата се ослободува од сите тегобности и самообвинувања.

Му се лутеше на татка си што не успеа да најде начин да ја излечи и што воопшто дозволи таа да се разболи.

Сфатете ме тогаш, колку ме оптоваруваше и самата помисла дека треба да отидам на Бит Пазар, 72 okno.mk да го побарам тој човек и потоа да најдам начин да го пратам ѓонот во Битола!

Се мачеше да најде начин да докрепи нешто, но дури сега беше сознаен дека токму вака ѝ било родено, сето ова со нив тројца во собичкава.

- Морам, морам да најдам начин за да го одвикнам од ова проклето пиење.

- Таква каква што е и во синџири да ја врзеш, ќе најде начин да ги скине.

Најди начин да ја смириш твојата космичка енергија, особено кога си сам. И тоа е потреба.

Станувам свесна дека ако набргу не најдам начин да ја сменам положбата, ќе пропаднам во бездната која нема крај. Нема дно, темно е.

Најдов начин. Најлесен, чинам, беше тој начин.

Природата нашла начин да им наплаќа за ѓубрето што го фрлаат каде што ќе стигнат.

Да, знам дека повторно ќе ми биде тешко чекањето, но знам дека ќе се исплати. ќе најдам начин мојата тага да ја отелотворам во нешто што ќе остане да ме потсетува на тие мигови поминати во тага и заборав.

Зборувате ли, ќе најде начин таа да проговори низ таа уста, или, ако ништо друго, устата да ја затвори. Маргина 36 49

Зато ќе морам да најдам начин и причина да се извлечам од дома во то време.

Кога неколку години подоцна, како некогашен титоист се обидував од искусниот социолог и филозоф Едгар Морен, еден од најголемите живи мислители, од македонско сефардско потекло, кој имаше комунистичко минато (Меѓу жртвите на Сталинград и фашизмот, јас го избрав комунизмот!, ми велеше тој) се обидував да ја разберам драмата на француските комунисти кои се приврзаа за Сталина (покрај Арагон, Елијар, дури и Сартр, кој наводно напишал дури и ода во чест на Сталин), тој ми ја изнесе тезата дека со своите ставови им пречел на француските комунисти, па затоа нашле начин да го исклучат од КПФ.

А кога се здружија беа уште помоќни, но можеби и поопасни за режимот, кој, сепак, најде начин да се послужи со нивното знаење...

Тој ја замоли да најде начин да ѝ го предаде краткото писмо на Сања.

Во моментот кога Лилица почувствува дека јазичето на Азра ѝ се лизга првин сплоснато и плавно во движењето по широко отворените залисци, а потоа собрано, зашилено и тврдо како кучешки кур се вовлекува меѓу нив, најде начин да се повлече по креветот наназад, ја потпре главата на ѕидот, си ги фати со двете раце нозете на задниот дел од колениците, ги крена високо и почувствува како Азра многу полесно влегува во неа со јазичето зашилено и тврдо како кучешки кур, за да го лизга нагоре и надолу и во исто време почувствува како најдолу, уште подолу од распенетиот дел по кој скокаше јазичето, показалецот и средниот прст на девојчето со брз ритаам и длабоко се вовлекуваат во неа, додела Андон офкаше од сласт или од тегоба држејќи ја Азра со рацете од по страните за да не се одвали, бидејќи во тој миг таа беше потпрена или, поточно, обесена на неговата машкост, беше закачена како торба на закачалка.

Мислев, велам јас, ако ја имаат книгата, да најдам начин да ја прегледам.

Има начини, вели тој, но треба да ми се каже. Јас ќе најдам начини не еден, туку сто.

Не ѝ беше јасно како не можеле да најдат начин, почесто да ја посетуваат.

Подобро и да не се разбудеше, ќе најдеше начин да го опита што треба да се прави.

Како да се живи. – Не претерувај, книги како сите други, не грижи се, ќе најдам начин да ти ги испратам.

Татко веруваше дека, во својата Историја на Балка­нот, ќе најде начин да им се спротивстави на победничките истории во кои се величаа старите и новите граници, се бараа нивни промени.

Ќе најдев начин поодговорно да се вклучам во ситуацијава.

Сите овие сомненија како да ги беше веќе оставил зад себе бидејќи беше нашол начин да ги сподели!

Молчеше смешкајќи се и бараше сили во себе да најде начин да рече дека само тоа не бидува.

Ако ништо друго барем да го ослободи од непотребната загриженост, а и од обврската што ја чувствуваше тој кон неа.

По тоа, дека таа госпоѓа не најде начин да му се јави на својот човек.

Треба да ја цениме конструктивната критика, да најдеме начин да ги разбереме работите и да ги избегнеме грешките затоа што само така ќе ги направиме подобри нештата кои гравитираат околу нашето удобно опкружување.

Да ја истераме темнинта шо поминува низ вашата глава, затоа што луѓето се способни да се справат речиси со се.

Сѐ ќе најдеме начин, сѐ ќе измислиме нешто да ги одложиме своите работи, да ги одбегнеме ако може.

Се сеќавам на едно место во делото на Анри-Пјер Рош (Henri-Pierre Roche), каде стои дека сте рекле како секогаш се трудите да го најдете начинот да си противречите самиот на себеси.

Бараше луди излези од тоа што го претпоставуваше: мораше да најде начин да го провери претпоставеното.