сакат (прид.)
Пржено ли пиле, јајца, младо л' тл'сто јагне, млеко ил' кисело, л' пресно, баница ил' мазник, или пресен леб домашен, в подница испечен, пресно ил' сирене, ил' масло кравско или овчско, сѐ, што сакат ага-Турчин, сичко да му дават.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Тлееја Македонците и на грб нејак влечеа крвава двојна робија: едната како славјани, со јазик туѓ и негрчки, другата како аргати што сакат да прегледаат, да видат бел ден радосен, заедно со народите на Балкан братски здружен во една федерациа.
„Робии“
од Венко Марковски
(1942)
— Абре, и јас знам оти нема, бре синко, ама царот сакат свое, бре!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
— Ете, такви сакат царката наш! — ги фали Чатлакот доброплатците и им го дава ќесето со „биринџи" канатларски тутун да направат по некоја и друга цигара.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сѐ имаат во предвид Германците кои Турците ги викаа Аламани аландарка — скитница, маалуша, покуќеша што шета по куќи алипен — сакат од нога или рака, око итн. ампа — несреќа алтица — парче од ткаенина — крпара амак — будала амле — грижа аргач — ограда за овци во нива ариза — поклон армасување — годеж, посвршување девојка вдовица аро — страшило артирисува — заштедува асло — зелена нива напролет без клас во која пасат јагнињата астретен — оскуден ата — несреќа бабуа — грижи од бабата за новороденото дете басам — не признавам, одречувам тоа ти што го тврдиш баснар — човек што баи, врача бастра — болест по растенијата беане — ивтирија.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Се враќаа сакати, алипни и сиот бес за маките што ги тргаа во редовите на царската војска, ги истураа на рајата што ја беа притиснале при завладувањето на нивните чифлизи.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
А велат, убави земји биле тие; здрав инсан, ќе има што да делат нашите синови што ќе останат живи. – Ех, кој сака да бегува, ќе ги крвави гаќите како ние едно време – им се замеша во разговорот и Фета-бег чиј син пред некој месец се врати од војната сакат во левата рака и десното око.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Отец Симеон долго го чекаше и можеше да му ги истегне ушите до таван, но тој знаеше што знаеше и кажуваше сѐ што знае - на саката беа наредени в круг цифри од 0 до 1.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Данче погоре го поткрева фустанот: Баш ми е гајле, ако сакат и келнерот нека го исправат овде да им запее...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Стоеја потпрени еден на друг и се срамеа. „Остави го, Мироне“ , рекоа. „Тој е сакат.“ Во очите им лежеше лилава меланхолија и молеше - остави го Мироне, а тој, насилник со жед на сувите усни, уште еднаш праша со закана крстосувајќи ги рацете на гради: „Што сакаш ти?“ На ниското чело можеше да му се прочита дека знае да биде до крај безмилосен кон противниците.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
„Кога Човек не е сам и сувата трева е повесела.“ Се ловеше : со потсмев пееше на црковен начин, како проповедник. „Тој е сакат, Мироне“, пак рекоа долждалците. Мирон не ги чу.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Страот од себе и од својата неправда, не срамот од својата кражба, тоа е сакатиот лакат на Претседателон.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Страот му е даден на човекот, исто како и сѐ друго што го прави човек; па така оној што го изгубил него е исто толку нецел, како да останал сакат.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
- Што, при здрави раце сакат да бидам, нели? Е, тоа не може!
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
14. ДАЈ МУ МИЛОСТИЊА НА СИРОМАВ АКО Е САКАТ - а не ако главата ко трска ја клати.
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Најпрвин таа почна со претреси по куќите: го собра скриеното оружје, а потоа се зафати со евиденција: колку жители има селото; како се чувствуваат: Срби, Бугари, Грци, Македонци; колку има: слепи, глуви, сакати, неми, мрднати.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Бањите лекуваат и криви и сакати, ревматичари и болни од други видови заболувања.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Што ќе правиш: женска сила за на носила. Фатен си, сакат си, нема бегање.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Слаби, ненахранети, одвај сврзани детски телциња, како шумоглави се вртевме околу својата мала, саката сенка.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Еден друг глас во мене шепнеше: - А како ќе живееш без место Леме, ќе бидеш слеп, сакат, несреќен.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
