жител (м.)
Од овој површен поглед врз историските настани во Македонија се гледа оти горе-долу сите македонски котлини имаат една и иста историска судбина, горе-долу сите нивни жители имаат особен, одделен историски живот, неретко самостоен, или пак вклучува во себе заедничка борба за политичка слобода.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Комитетот кажуваше дека нема чети, нема противдејство на реформите од негова страна, а пак Турците кажуваа дека има чети, населението дека има оружје и се готви за востание, војската има постојани судири со четите, четите ги убиваат мирните жители што не ги слушаат и му се верни слуги на падишахот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Зар не му мислат Србите оти со успехот на востанието, ако се праша: на кој јазик ќе треба да зборува судијата, да речеме, во Тетово? – автономната влада што ќе биде од „мнозинството“ ќе одговори: на бугарскиот: истото ќе го одговорат и месните жители, зашто во нивните очи Бугарите, а не Србите излегоа херои.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Последниот нејзин жител – полјакот Аврам, кој што беше страв и трепет за децата што идеа во бавчите да крадат праски умре за време на војната и на негово место не дојде никој.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Знаејќи дека жителите од улицата ќе почнат да се собираат и дека неговото семожно семејство барем за прво време не ќе ми остане должно, се изгубив.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Професорите од жолтата гимназија, луѓе сиви и без разбирање за сиот живот околу себе, и жителите на безизлезната улица, ситни во своите страсти за кои најголем настан по некоја светска војна беше апсењето на стариот Адам, не ми беа разбирливи, во нив не го видов она што е спротивно на злото иако многуте не беа зли.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Поважните настани ги предизвикуваа сивите жители да ги излекуваат главите од своите корупки во кои се таеја како плашливи желки.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Живееш во еден град триесет години, ги познаваш сите негови жители, а сега, наеднаш, читајќи весник и бавно чекорејќи, запаѓаш меѓу непознати луѓе, поинаку облечени од оние што ги познаваш, со поинакви очи, со поинаков говор.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Стравот ги замрзнува срцата. Ќе се сети смртта дека на Козјак лежи такво и такво село што треба да плати данок со неколку живи жители.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
5. Една најобична и безбојна светлосна нишка, еден танок и бел месечев конец предизвика неочекувано ПОБУНА ВО НОЈОВИОТ КОВЧЕГ Тоа почна како да нараснува црн влакнест облак, почна заради несоницата на жителот број 6, почна несфатливо некако околу полноќ, отпрвин без шум и без движење, полека за да прерасне од ситен и упорен дожд во проклет порој...
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Ги позна. Тоа беа жителите број 9 и број 7, првите негови соседи, едниот дискретен адвентист, другиот ситен чиновник, вљубен во својата мандолина.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Ѕвездите станаа посветли, штурците погласни кога го испратија него и неговите визии: спокојните и сонливи жители на Нојовиот ковчег без страв минуваат крај неговата празна соба, Мануш и Јанкуло му се враќаат покајнички на заборавениот бог Мирон, тој - стои на сред ринг и бесмислено се клешти кон публиката.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Жителите на ова мало азиско крајбрежје затворот го наречуваа со име што не може да се запамети.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Некоја јанѕа, што виси над земјата, будејќи ги само своите жители, а придушувајќи сѐ друго со неговиот сопствен здив.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Стана и отиде на прозорецот, печката зад него беше усвитена од жар, беше слободен и отпуштен, свикнат и смирен во таа темничина, како полжав под своето самарче, без никаква желба за бунење, а неговото тело не бунцаше за ниеден ненаправен чекор, само едно тивко преместување во таа просторија, во таа долина, која сега ги тераше полека сите свои жители да се јават, како при некое чудно повечерие, да испуштат од себе по некој глас, секој по некој свој писок, или по некое будно око.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
На местото од сето она, што царуваше по Белата Долина, тој имаше само една пушка, со уште два фишека, кои не се решаваше да ги загуби вака попусто, а тоа беше една многу несправедлива и лоша замена, невозможна замена, за сѐ друго, што чуваше секоја единка од тој живот околу него, за секое дебнење и секое предухитрување, за секое сурово наскокнување и секакво столкнување очи в очи, што го носеше во своето тело, во сплетот од своите мускули, секој жител на таа бела, диво ризискрена ноќ.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Се отвораат вратите од становите. Излегуваат жителите на големата зграда и кога го гледаат петелот, помислуваат дека тој треба да се фати.
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
И уште истата ноќ вагонот доби жители.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Првин самите нејзини жители ги искршија златните врати и прозорци, а потоа почна уривањето и на златните ѕидови.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Најпрвин таа почна со претреси по куќите: го собра скриеното оружје, а потоа се зафати со евиденција: колку жители има селото; како се чувствуваат: Срби, Бугари, Грци, Македонци; колку има: слепи, глуви, сакати, неми, мрднати.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
