душман (м.)
Ќе дојдат ли со вас и мнозина пљачкаши стрвни, - вас ќе ве дочека смело, со божјата помош во борба со душмани крвни в крв ќе запечати дело.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
За тебе слушнав од душмани твои фалби што тебе те слават..
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
КОТЕ: Така, Фросо, така! Лошото по душмани, а арното кај нас! Мајстори сте вие жените!
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Така, синко, да ми си прокопсан да не ни се ситат душмани.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Навистина, за мене би било многу понизно да земам жена и се сродам со еден мој крвни душман.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Малцина бевме, многу гоневме, и бевме слабо наоружани, но пак разбивме наши душмани.
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
Ѓаволот се даде на работа. „Де, Митро, сега или никога. Еве ти го душманот в раце!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
— Тури мори, Вецо, да се напиеме; нека пукнат душманите, нека се радуваат пријатели! — заповеда чорбаџи Сиве и посегна да ја земе чашата од дизгот.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Па и откако ќе ја пресече душманот сакам таа да лежи во оваа земја што се напои овие дни со толку маченичка крв.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Така бујниот Толе, притеснет од положбата во која се најдуваше, ги советуваше селаните да се спасуваат со гоштавање и придавачки, а сам во себе вркеше од гнев, сега не само на Турците, што си ги бранеа своите петвековни државни права, ами повеќе на Борисовци, Тренковци кои „дојдоа од џенемиите“ — од Бугарија — да ја запалат земјата и да го остават народот на милост и немилост на разјарениот душман“.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Тогаш, бездруго, ќе започне огнот да гори, а душманите ќе гледаат отстрана и ќе се ситат, ќе уживаат кај што ќе се черечи брегот, кај што ќе се распарчува...
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
- Во матната сум, велам и тоа што го правам и душманот да не го прави.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
да извидиме кај се, да наслушаме што зборуваат, и
ние одиме и врзуваме колчиња, за да ни веруваат, ама со
нас имаше и еден Бугарин, ни го присливија, како нивни
човек, ама тој страшлив, идеше до некаде и застана, јас,
вели, не можам повеќе, не сакам со секој да се борам, вели, да не сакаш и душманот да ти го одбереме, велиме
ние, и одиме, го помоливме да иди, и заминавме, а тој
остана во нивјето, во калта и ние наближавме до теловите, до окопите, и слушаме зборување, ама ништо не разбираме, ни бегаат зборовите покрај уши, не знаеме дали
се англиски или грчки,
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
- Ами, кога, Велико, ми вели кога, мори душманке, ми вели, ми се фрла, ме прегрнува.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Се колнам, видов како душмански го погледна во тој миг, да можеше со вилата ќе го избодеше.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Тоа е едноставна и душманска лута манџа. Измешани со црвена пипер се запржува брашно и кромид, потоа сето тоа се тура во вода која врие и во која има турено сол и масло и во која се додаваат суви пиперки, везени; кога сето тоа добро ќе проврие, вечерата е готова.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Утрешна Света недела, нејзе ѝ се молам потковичаните, таа да му донесе оздравување на Лазора, олеснување на неговите и на сите други и несреќа на душманите кои го ранија.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
- Но, твојот брат душман ни беше нам. Кои заповедаме?
„Ненасловена“
од Анте Поповски
(1988)
А кој верувал некогаш дека и со душманот од иста чаша ќе пиеш вода?
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
А и некој простодушен народ сме: не сакаме и со душманот да се замериме.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
