вулкан (м.)
И сепак, ајде, к’истраеш во век, ќе бидеш пазач на ден и ноќ, стра и трепет ќе сееш со ред, заклучен вулкан со грозна моќ. ***
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Немам причини да се жалам на животот. Еден контрабандист како што сум јас живее храбро, интензивно. Како зината челуст на вулкан.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Трпев достоинствено. Величествено. Неповторливо. Ќе останев на нозе и под вулканска лава.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Му прекипе на Аргира. Со години насобраниот гнев и мака сега избувнаа со вулканска сила во него и тој веќе не можеше да се совлада.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Леските се стресоа, исто како на тоа место да се разбуди некој одамна изгаснат вулкан, снегот се разлета на сите страни, а оттаму уште во истиот миг се подаде огромното црно клопче на телото на оној негов прекрасен, како излеан од некој црн метал настрхнат самјак, чиктисан уште со својот прв скок, со кој што излета од леските, право кон него, право кон чамовото стебло крај него.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
40. НЕКА Е ЖЕНАТА И КОЗА, НО СО РОГОВИ ЗЛАТНИ та кога ќе те прободе и раната да ти е мила, крвта на таквиот вљубен како вулкан татни и од секој женин убод бликнува со нова сила...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Но наеднаш сонот му се зби. Му се затресе куќата како земјотрес да му ја сниша, како вулкан да избувна под неа или како да го накрена некој езерото на една страна и сета вода му се истури на куќата со силен тресок.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
И заспа, втонувајќи во мачен сон: минува со автобусот низ селото, но селото го нема: избувнал вулканот и го смачкал; се гледаат само урнатини од куќите; овде-онде се гледаат јагленосани луѓе останати во онаа положба во која се нашле кога избувнал вулканот: едни легнати в постела, други седнати, трети расфрлани по дворовите и сокаците како што бегале; добитокот исто така: јагленосан; јагленосани и дрвјата.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Сите вулкани се поврзани меѓу себе долу под земјата, имаат свои патишта, свои коридори и отвори; местото на избувнувањето многупати го менуваат за да не го уништат само еден предел на земјава, за да не страдаат само едни исти луѓе.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Го гледав низ прозорецот од спалната сонцето што се креваше зад планината како пламен да излегува од земјата, како огромен вулкан да избил и тоа повторно ме возбудуваше.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
...височините значи отпаѓаат ги фрлам скалите надолу во грлото на вулканот во жешкиот мрамор на истребените векови секој миг по еден век симнувам по еден недоживеан народ по една голема мајка отстапуваат црвите пред огноотпорните инсекти овие пред здивот на ослепените сенки...
„Или“
од Александар Прокопиев
(1987)
2. Точка збор, вулкан, булка - Во сонот и сонувањето, Во радоста и тагувањето, Јатка во матката, лулка Од небесно ветре лулеана, Песна уште незапеана, Дом и пристан, монистра Од ѓерданот, бемка на вратот.
„Сонети“
од Михаил Ренџов
(1987)
Со неколку куршуми во себе, пред сосема да се прости од метежот на тоа споулавено човечко судрување, Питу Гули го видел над себе коњот со вулканска ноздри. Се насмевнал, белината на неговите заби била покриена со крв.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Трпев достоинствено, Величествено, Неповторливо. Ќе останев на нозе и под вулканска лава.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
На зајдисонце започнуваше руменилото да избива од него, како подземни вулкани, да се шири и да ја бојадисува пурпурно целата вода; птиците ги зафаќа немир, кричат и во јата трчаат по сонцето кое им бега зад планинските врвови; потпалено езерото, блескоти и фрла алови отсјаји в очи.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Како што стравот во мене расте така полека сфаќам дека ова е привид, дека јас се наоѓам врз вулкан кој туку што не почнал да блуе црвена, крвава лава и сакам да побегнам, што побрзо да побегнам оти веќе слушам подземјето татни.
„Балканска книга на умрените“
од Мето Јовановски
(1992)
А тогаш сите заедно ќе се вивнат, ќе запловат, ќе јурнат, ќе се размавнат, ќе скокнат и ќе полетаат кон Сонцето, Месечината, ѕвездите, ќе појдат над Атлантикот и Медитеранот; над полињата, дивината, градовите и населбите; кон спокојот на небото, со раскрилените пердуви, трескавичниот шум на телото од леталото, ерупцијата на вулкани, во застрашувачката, трескотна грмотевица; отпрвин трепет, колебање, потоа возлет, издигање, чудесно наднесени ќе се засмеат и ќе си ги провикнат имињата во просторот.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Зашто тука на површината од брегот имаше слики со хеленски лавови и медитерански јарци, девојки со месо од песок како зрнесто злато и сатири што свират на изрезбарените рогови, разиграни деца, расфрлано цвеќе долж плажата и јагниња што потскокнуваат по него, музичари што пребираат по нивните харфи и лири и еднорози што јурат низ далечните ледини и кории, разорени храмови и вулкани. 82
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Капка пот му била море, слаба искра вулкан жив.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
Јајцевидното сонце со дамки, и тоа некако извртено , се издолжи уште повеќе и со леснотија на гасеница, залази кон својот дом – замок од жива вулканска лава под покрив на созвездија.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
