ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Немаше многу луѓе со кои би зборувал, но и да имаше, пак не ќе зборував. Се повлеков во себе, многу молчев. Не можев ништо да смислам, а уште помалку да сторам.

Зборувале и ќе зборуваат, те за бунарот, те за водоводот... Секакви работи.“ „Какви работи?“, се вомјазив.

Кој преживее - ќе зборува, а оние што зборувале контра вителот, е тие...

Женски, брачни, мајчински: децата можеби со подозрение ќе покажуваат кон таа несреќница и ќе зборуваат со глас што таа ќе го слушне; мачката пак има буви, тие ќе ни влезат во софата; сопственото лице делува замачкано, тоа е поради жештината; дали е вклучена ринглата под гравот? мрачната болест на машината за перење алишта може да се повтори - баботи при испирањето, а ѕвечка при перење; господи боже, веќе е единаесет часот; кој од вас загубил една каљача?

- Па, ти, Лангач, знаеш, ти си... Не можеш ти... Туку ќе видиме. Ќе зборувам со учителот.

Кажи бре, синко? —го праша Челебијата Толета и му нареди на Аќифа да се поистави, да не слуша што ќе зборува тој со Толета.

Само затоа што тие нови творби се наводно толку бистри и шизички и тренди, не дошле на ред за погрднана етикета... сѐ уште.

Одредени одговори на тоа прашање веќе дале студијата на Ричард Дајер за геј-мажите и Џуди Гарланд, студијата на Нил Бартлет за геј-мажите и Оскар Вајлд, па дури и студијата на Д. А. Милер за геј-мажите и бродвејскиот мјузикл, при што сите тие даваат мошне различни визии за машката геј-култура и за машкиот геј-субјективитет – иако визии што не се неспојливи со сликата што ја иcцртав тука.

Тие претставуваат симптом на нашата поголема тегоба. ‌На крајот, одговорот на Бет Гринфилд на прашањето „Што е геј- култура?“ е великодушен.

А што е тоа ако не „идентитетска уметност“?

Така идентитетите не ни се непосредно на удар.

Токму затоа што Џоан Крафорд не зазема страшно многу простор во нашата култура, како и да ја дефинираме, токму затоа, велам, можеме да се обидеме да ја истражуваме привлечноста што ја побудува кај гејовите без да се чувствуваме лично засегнати од исходот – или, барем, без да се чувствуваме баш толку лично засегнати колку што би се чувствувале кога би избрале предмет во кој сме сега внесени (како Лејди Гага).

А дури и да немаме инстинктивно сознание за тоа што им значела Џоан Крафорд на геј-мажите од претходните ери, барем ја имаме привилегијата да можеме да се извадиме од гравитациското поле на нејзината силна привлечност и да размислиме за природата на таа нејзина привлечност на релативно незасегнат и непристрастен начин – спокојно, љубопитно и од редица можни стојалишта – што значи дека ни е полесно да коваме критички метајазик на кој ќе зборуваме за тоа.

Можете да си замислите што ќе зборуваат за десет години идните настрани тинејџери за „јужноменхетенскиот театар“ и за „трансбурлеската“, а и оние што ја заминале триесеттата и што ги сакаат.

Со очите изразив вчудовидување, а тој продолжи: - Еден месец подоцна, на 4 август солунскиот весник “Елиникос Ворас“, со големи букви вака ги извести своите читатели: “Жителите на убавото костурско село Крија Нера17 кои досега покрај грчкиот зборуваа на еден туѓ дијалект, трогнати од одличната иницијатива на патриоски расположеното население на селото Каридја – Птолемаида, спонтано решија во присуство на месните власти да се заколнат дека целосно ќе го заборават тој јазик и во иднина така тие, како и нивните синови, исклучително ќе зборуваат на грчки јазик.

-Ти само давај, јас ќе зборувам. -Сигурно мислиш на митото на цариникот. -Така некако.

Оливие зборуваше долго и без прекин... Уште којзнае колку долго ќе зборуваше да не се подотвори вратата од црквата и студениот воздух допре до нас.

Кога јас ќе зборував за тоа, таа гледаше да го избегне разговорот и ми се чинеше ако бидам упорна ќе се отуѓи и од мене.

Тоа го очекуваш ти по својата смрт: да бидеш пророк над пророците – не еден од оние кои кажувале што ќе биде со човекот на земјата и над земјата, туку што е во него, и што може од него да биде, и што ќе биде според она што во себе го има, не знаејќи дека го има.

Ти знаеш дека човештвото ќе те чита и препрочитува, дека ќе зборува за тоа што рече ти за човечкото суштество, за неговите соништа и неговата стварност, за неговото свесно и неговото несвесно, за тотемот и табуто, за таткоубиството и инцестот, за Еросот и Танатосот.

Може да се допушти оти таква војна може да се очекува, зашто во комитетите има членови не само Македонци, ами и Бугари, и последниве никојпат не ќе се согласат со новото течење, зашто со него ќе се закопаат бугарските интереси во Македонија; исто така има и меѓу Македонците членови на комитетите лица што ќе расудуваат вака: Сега на старост ние не можеме да учиме нов јазик: бугарски знаеме и бугарски ќе зборуваме, – ние сме Бугари.

Да постелиме ќебе и да седиме на спротивните агли.”

Би можеле да одиме на излет. Во парк.

„Слушај“, молев, „да се видиме уште еднаш, само уште еднаш - само тоа го барам. Пак ќе зборуваме за сѐ.

Поинаку ќе зборуваш само со разумот, а не и со чувствата.

Кога ќе зборува деновиве, мора да се насочи на неколку клучни прашања, како што го поучија.

Ја погледна последната реченица на екранот, онаа што ја напиша пред да почне да размислува за него: „Мирниот соживот на Македонците и Албанците ќе зависи од тоа дали двете страни ќе зборуваат помалку за поделба на земјата, а повеќе за споделување на одговорностите.

А ваму вошки - прст и плева. Ќе застане човек спроти тебе, ќе зборува нешто за нешто, и само ќе кине меса со ноктите.

Ќе зборуваат така, па пак ќе го свртат разговорот за војната, за грабежите.

Којзнае уште колку Рада ќе размислуваше и ќе зборуваше сама со себе, ако Роска не ѝ ја прекина мислата.

Јас ја знам целата ваша историја и сега ќе зборуваме отворено.

Те слушнав, безгласно му одговори утот. Како ќе зборуваме – немтуречки?

Ти со мисла, јас со мисла, продолжив. Ќе се разбереме, ќе се зближиме.

„Да зборувам јас, или вие ќе зборувате“, праша тој. „Јас ќе зборувам“, рече брзо Винстон.

Можам да си замислам како си ги вадам сеќавањата од зад уво и одеднаш пред моите очи излегува бифокален објектив (што зголемува и што намалува) и во долниот дел ја гледам моменталната виртуална стварност, а во горниот моите електронски спомени од минатото (се работи за виртуален теле-микроскоп и во продолжение ќе зборуваме за виртуалните објекти).

И навистина во анчето на сина му Трајко седи дедот Петко, си го чури лулето и шеретува со неколку старци. Зашто ќе зборуваат Мариовци, ако не за жени?

Ќе ја однесеш книгата, таа ќе зборува. Така ќе направиш.

13. Во мракот падна уште една ноќ Во самотноста на глувото време што го обвива истечува семето на светот Ни деца ни внуци Само здивот и дланките негови оставиле траги од невени во иловицата на стиховите Отсутноста негова зборува дека дури се денат деновите во пазувите на ноќта тој постои И земјата што заоѓа во темнината подгонета од стожерот свој местото си го наоѓа пак во светлоста на вселената своја И да се развее песната негова како лисјето како песокот катот ќе си го најде во луѓето како водата како ветерот И колку страдалничко да е сеќавањето на гибелта ќе зборува за животот еден и в смртта кога во мраката ноќна огреваа сртовите низ една болка болка

Сакаш – не сакаш и по тамина ќе зборуваш, зашто малку од она што го кажувам е по видено а повеќе по чуено, по начуено и по тоа како што може човек да си мисли...

Истакнувајќи дека за нив и за биосветот на Езерото ќе зборува Горски, тој истакна: - Нашата Партија мисли секогаш дијалектички, интегрално и материјалистички во поединости.

Но, со кого ќе зборува Зоки ако не со баба си. Дома повеќе никого нема.

Еден збор да ти рече, за срце ти се лепи. После, и јас ќе зборувам со него.

КЕВА: Арно, Ефке.

Најпосле тоа задоволство си го приредија за да има на што да се потсетуваат кога ќе зборуваат за заодувањето на Пела на училиште!

ги менуваат имињата на луѓето и на местата, на својот јазик не смееш и да се расплачеш, мртвите да ги испратиш, ако зборот му се украде на јазикот, јазикот може да биде и пресечен и откорнат, мајките им ги затнуваат устите на децата, со раце им ги затвораат, ги задушуваат; од Јужна Грција се сите служби: и учители и попови и полиција, сите ни кажуваат што треба да работиме и колку треба да работиме, но никој не ни кажува како треба да живееме, ама кога ќе победи нашата партија, ќе нема човек на човека роб, ние слободно ќе зборуваме и на својот јазик ќе учиме...

— Ќе зборувате само во еднина, ме опоменува Пенделеев.

Татко ми и Бреза веќе со нетрпение чекаа да чујат за што ќе зборувам.

Ние децата се напикавме таму, во тремот, да слушаме што ќе зборуваат и кои од нас ќе одат на ука кај Петрета Питропот, ама татковците и дедовците нè истераа.

Тука еден борец, се викаше Андреа, ни се обрати со предлог: Другари, немојте да отворате оган, јас знам германски и ќе зборувам да ги убедам да се предадат.

Ако ја поведеш и ти жена ти, тие двете заедно ќе се бањаат, ќе зборуваат и ќе се исповедаат по женскиот обичај, и жена ти може после да ти расправа сѐ што ќе ја прашаш за Атиџе.”