ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

— Море, таа е лесна, Петко, за разбирање; токо дај да се порасположиме ние малку, се здрвивме на виа столчињата, — одговори Ристе и викна на невестата: — Невесто Менко, невесто Менко, кај ватите, бре Ѓупци?

Хегел во таа логика го наоѓаше и клучот за разбирање на сите појави.

И навистина, сето значење на Хегел, сета негова бесмртна актуелност, се наоѓа во неговата логика, во логиката што Хегел ја издигна до степенот на дијалектика, и која е единствен клуч за разбирање на принципот за „самокритиката“.

Климент Камилски се изненади од овој настан, но сметајќи се апсолутно компетентен, како сорбонски докторанд од областа на воспитанието на детето, не сакаше пред Татко да го покаже своето чудење, но, сепак, со авторитетен глас на сеинформиран научник прокоментира: Јазикот останува најзначајната симболичка фигура на човековиот дух, но и најзагадочната творба на природата за разбирање на луѓето и народите.

И Татко и Камилски не можеа да се сложат се тезата произлезена од балканската литература на времето, која имаше влијание врз институциите на идните времиња, во врска со терминот на курбанот дека постојат два света помеѓу коишто нема и не може да има вистински допир, ни можност за разбирање, два страшни света осудени на вечна војна во илјада облици..., потоа еуфемизмот на пеколната неслога, повикот на незапирлива борба со ветување дека курбанот, односно прекрасните жртви ќе бидат залог за поубав живот на некои далечни поколенија.

Сакаше да предизвика божем молба да не презема силни постапки, а всушност тоа беше молба за разбирање и за сочувство.

Па сепак, се чини дека фасцинацијата со средиштето најпогубни последици има во подрачјето на општествената рефлексија - во сферата на идеите што општеството ги произведува за себеси, во точката во која се одвива трескавичниот обид за разбирање на политичките, општествени и културни процеси што доминираат со нашите животи.

Истовремено, оваа изјава треба да се сфати и како клуч за разбирање на Кејџовото дело.

Во секој случај, уметноста беше и остана клуч за разбирање на светот и вложувањето во него: „Дури со помош на уметноста научив да го набљудувам светот“.

Во сите тие случаи ние бараме само некој начин да ги збиеме нашите набљудувања во некоја помала група лесно сварливи правила, или модели, што ќе ни послужат како водич во она што треба да го очекуваме и она што треба да го правиме во сѐ посложениот и тежок за разбирање свет.