ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Можеби и младоста и радоста ќе се врати, за кои со толку тага ѝ зборувал Анастас ѕидарот на Надежда Мирска.

Нина знае дека кога татко ѝ зборува така, нешто друго му ја разјадува душата.

Дури и Љупчо е возбуден, кога постигнува погодок. Крева раце, восхитено се смее...

Во кратката пауза кон Вики приоѓа наставникот и нешто ѝ зборува.

Ја прифаќаат топката и фрлаат кон кошот. Веројатно имаат трема.

Дишењето му е толку тивко што само затворените очи ѝ зборуваат дека тој всушност спие; оној ден кога навистина ќе го најде мртов, претпоставува, очите ќе му бидат отворени.

Додека ја слушаше, а не ја дослушуваше жената како ѝ зборува, Горда гледаше во детето - годиначе, тоа си играше на подот од кујната, седнато па стркалано, уште сакаше повеќе да лази одошто да оди, клатејќи се на ножињата како пајче.

Никогаш Татко не ѝ зборувал на Мајка со толку одбрани зборови, и за вакви содржини.

Мајка го слушаше внимателно. Никогаш го немаше видено да ѝ зборува толку долго и со толку силен занес. Дури и соништа да ѝ открива.

Мајка очекувашеда ѝ зборува за новостите што ги чул во текот на покерот.

Сега тој почна да ѝ зборува на Рози онака како кога се зборува со дете, кое за негово добро мора да прифати нешто, што според својата логика, не може да го разбере.

Па сепак, на двапати, Кети беше ѝ кажала дека, додека таа и Милан се карале за нешто и кога Милан се разлутил и ѝ свикал, мачорот скокнал во скутот на Кети и ѝ зборувал утешно.

Тој ѝ зборуваше како на дете и, забележувајќи израз на двоумење на нејзиното лице, знаеше дека тоа што ѝ го кажа влијаеше на неа.

Една жена, кога некој ѝ зборуваше, постојано ја движеше главата влево и вдесно, затоа што ѝ се чинеше дека зборовите летаат кон неа, и можат да се заријат во нејзиното чело.

Имаше луѓе кои ги искривуваа лицата, го извитоперуваа гласот, и се претставуваа како ѓаволи, нудеа откуп на душите, најавуваа апокалипси, се закануваа дека на прагот е настапувањето на царството на темнината.

Вечеравме покрај свеќи - природна храна - а потоа облекувавме провидни фолии и водевме весела, санитетска љубов.

Сакав повеќе, секако - допир на кожа - но бев исполнет и среќен.

Бев со Бреда секоја вечер, а преку викендот заминавме за Вермонт до хигиенскиот центар за кој ѝ зборувала нејзината роднина.

Денес ќе се гриземе, ѝ зборуваше во себе, онака заздишан и безгласен, на сета таа глува скаменета шума околу себе.

Појди кај нив: што ми висиш мене постојано над глава!“

Ако му речеа: Не е, тој ќе почнеше да ѝ вика и да ѝ зборува на смртта: „Слушаш?

„Јас немам кому да го оставам имотот“, ѝ зборуваше на сестра си подавајќи ѝ го документот за доживотна издршка. И така беше најнормално.

Ѝ зборувам така, ѝ порачувам на Роса моја, за сѐ да ми кажува, да ми се јавува на сон. 81

Не ме слуша. Јас едно ѝ зборувам, таа друго ми кажува.

Тој ја држеше за рака, а таа беше свесна дека нејзе ѝ зборува, ѝ говори, ѝ глаголи за патот што им претстои.

Една од болничарките ја натера да се врати во редот, полека удирајќи ја по грбот, додека ѝ зборуваше со многу сладок глас: - „Наваму, убавице. Телефонот е ваму.“

Бродот испушти долг, тажен пискот во маглата; ако замине, утре ќе биде на море со Франк тргнати кон Буенос Аирес. Имаа резервирано билети.

- „Но, јас дојдов само за да телефонирам“ ѝ рече Марија.

Сонуваше како Богдан слегува од скелето на зградата и доаѓа кај неа во куќарката за да ја повика да му го отвори станот за да го прицврсти скелето на прозорците или да ги заштити прозорците за да не ѝ се испрскаат при шприцањето на фасадата; потоа да се засолни од дожд, од студ, да побара чај, кафе - и кога таа ќе му дадеше и пијалак, тој се чувствуваше послободен; почнуваше разврзано да ѝ зборува, да ѝ ласка, да ја допира со раката при гестикулација, небаре случајно, а потоа и намерно, да влегува кај неа како во своја куќа и да води љубов со неа.

Некои од пријателите се обидуваа да ѝ зборуваат на Марија, откако се сретна со Хелвиг - зошто да засака баш Германец?

Добар е нашиот кадија; од сонцето е подобар – ѝ зборуваше Ајша на Анѓа уште по десет дена од доведувањето во харемот.

Се разбира, првин си ја зела врската со клучеви од напуштените куќи, потем посребреното огледало од својата мајка која никогаш не ја запознала, но на која често ѝ зборуваше на својот јазик на молкот, преку огледалото, потем малиот ковчег од чеизот, кој никој не знаеше што чува.

Татко сакаше и овој пат да ѝ зборува на Мајка, макар што за тоа немаше време, за своите нови откритија за јагулите, за нивниот голем пат и херојско враќање.

Ѝ зборуваше за некоја имагинарна личност, лудо вљубена во некоја девојка, притоа ги набројуваше доживувањата на тој несфатен несреќник; отворено ја страдаше својата болка а заклучокот што го беше изрекол се чинеше фасцинантен: Требало секогаш да сочувствуваме со лудо вљубените.

Перса се обидуваше да ја разблажи таа болка, отворено ѝ зборуваше Златна на мајка, кога нешто се посипува со пепел отпосле не се распретува таквата пепел!

Пела, стискајќи се во фустанот на бабата Перса, ништо не можеше да разбере од гласовите што се слушаа од секоја уста, ама затоа пак нејзините итри сини очиња ја видоа широката тепсија како плива врз главите на новодојдените полна дури со врв и покриена со некоја бела убава басма што некој , подоцна, ја нарече, свила, и таа тепсија сама од себе како да лебдеше врз главите и откако влезе заедно со тоа купче тела во дневната така набрзо излезе од таму и како да јурна во спалната и кога таа успеа да се провлече низ тие разлетени фустани и машки костуми, ја здогледа во празното врз широкиот кревет и во тој миг од страната на балконот како здрвена стои тетка Деспина, а една друга тетка, тркалезна во лицето со светилки во ситните очиња нешто ѝ зборува и ѝ подава шејови што ги вади од тепсијата и ги реди на нејзината десна рака.

Кога би требало да се определам за една од книгите од Твојата втора авторска фаза (ќе се согласиш ли неа да ја атрибуираме како белетристичка?), сигурна сум дека веднаш, безмалку рефлексно, без да се двоумам или да размислувам, навистина веднаш би ги избрала токму Татковите книги.

Сакаше да го лоцира местото на конфликтот, последиците за мене, за семејството, за моите татковини.

Сакаше да ѝ зборувам за генезата на албанско-македонскиот конфликт во Македонија како закана за мирот во земјата и во регионот, закана за албанско-македонскиот соживот во кој истрајуваше моето семејство.

- Супер мајка е – фатив да ја бранам. – А ти, мамо, треба да подразмислиш, погледни малку како се однесуваат другите мајки.

Мајка ми едно ѝ зборува, тетка ми Оце друго, кутрата тетка Ане, испадна дека оди од крајност во крајност и дека ептен греши.