умре (св.)
– „Аман, оче дуовниче, те молам, земи ме и мене со тебе на аџилак, за да се сторам и јас еден аџија, да и да умрам да не жалам“.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
– „Не ќе жалав толку, Боже, си велела со жалосен глас, за Силјана мој, ако беше умрел овде, барем гробнината ќе му ја знаев и свеќа ќе му палев, ами како да не жалам и да не плачам кога в море може да се удави одејќи на тој пусти аџилак.“
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
– „Арно сторил тој што ти го зел клопчето, ќерко, ѝ рекла, оти од узур ќе ми везеш црна кошула, сосила ќе ми се правиш ти вдовица; Силјан ни е на аџилак со дуовникот, а пак ти сосила сакаш да умре и да не дојде; гревота е, а ќерко, ова ти што го правиш; моли Бога за Господ да ни го донесе, не туку плачеш и жалиш.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
149. Сите го мразат Волкашина за неговата улога и влијание врз Уроша, но царот му верува, македонските големци: 70 кралеви и банови, според народните песни, му веруваат и му даваат 70.000 војска со нив да умре на Марица за царот и „српското име”. 70.000 души војска од 70 кралеви и банови!
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Занесувањата на Русија родија една Бугарија, но со нејзиното, родување Русија умре за нас.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
66. Берат – писмо (повелба) од турскиот султан за поставување (во овој случај) владика. 66a.66а Назначувањето на Фирмилијана (умрел во 1903 год.) за митрополит во Скопје беше всушност првата позначајна победа на српската пропаганда во Македонија, извојувана не без поддршката на руската дипломатија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Татко му се фрла врз него и налетува на камата) Умри, умри кога повеќе ја цениш сопствената кожа од народната!
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Дигни глава, Румке мори, опули се, да те видам, Румке, ако умрам!...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Што се собрале овие... како на мечка?... Ќе умрам од срам...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Со песната и се пее, и се плаче! (Почнува да пее, сите го придружуваат.) Болен лежи, млад Стојан, болен лежи, ќе умре, над глава му младата невеста с’машко дете на раце, солзи рони, солзите ѝ капат на Стојаново лице...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Море, право во Вардар, да се удавам! (Ја опипува главата, ја тргнува крпата со која му е врзана, ја фрла тресејќи се од гнасење.) Еј, Теодосе! Умри, Теодосе, Теодосе!... (Отидува.)
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Кој умрел за татковина и за човечки правдини - каде вас, братко, не гинел, со вас до векот живеел.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
На Струга дуќан да имам на ќепенците да седам, да видам, само да видам и на ќепенкот да умрам!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Роди се човек - роб биди роди се човек - скот умри, скотски цел живот работи за други туѓи имоти.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
ПОП ЈАНЧЕ: Народно гајле, Анчо. Ако умре некој- попот треба да му мисли да го закопа.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
- Нани ми чедо, заспи ми, порасни јунак на мајка, еднаш те мајка родила, еднаш те сакам да умреш.
„Робии“
од Венко Марковски
(1942)
Последниот нејзин жител – полјакот Аврам, кој што беше страв и трепет за децата што идеа во бавчите да крадат праски умре за време на војната и на негово место не дојде никој.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
- Зад него се ведеше Циганчето Паљо. - Умрел значи, а ваму станал?
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Оживеа од слатката надеж дека брат му ќе умре, се насмевна и ги протри рацете.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Брат ми е болен од офтика. Штом ќе умре, стрико ви ќе се пресели во неговата куќа.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
