сарај (м.)
Така замислени дојдоа до царскиот сарај во кој работеше Великиот везир.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
На брегот на Босфорот им се пријави на гемиџиите и тие го пренесоа на другата страна; се распрашаа и го најде царскиот сарај.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Јас ќе пратам вас во еден убав дома. Во еден сарај, конак.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Иако подигна најраскошни сараи и доведе најубави жени за харемот, ловот на срни му остана и понатаму на Авзи-паша најголема негова страст.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Под една мермерна плоча на сараите, се чуваше во златно ковчеже голем, скапоцен прстен, што се предаваше од колено на колено, како светина на неговата фамилија.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Изнемоштен и очаен пашата се затвори во својот сарај и цели години не излезе оттаму.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Да кажите каде сет, а за фаќање имат царот луѓе. Царска рака долга, ќе фатит батакчиите.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Тешко можат да се набројат скапоценостите во сараите, а уште потешко да се оцени нивната вредност.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
За нив, за убавиците, султаните во овој сарај одделиле едно крило заклучно со железна врата, каква што не се среќава на други места во овој дворец.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
ПОСЕТИТЕЛОТ на Истанбул, особено оној што првпат доаѓа во овој град, не треба да пропушти да ги види некогашните сараи на турските султани, кои го чуваат споменот за величината и раскошот на отоманското царство.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Се отворија сончевите сараи и палати, Екнаа химни, свирки, харфи, лири, Испукаа сите: Злите и нечестивите, Блеснаа кубињата во сводни позлати.
„Сонети“
од Михаил Ренџов
(1987)
Потоа ме молеше да ја покрстам и да ја одвлечам далеку од заптиите на нејзиниот сарај. Анамичка, под свила, ти текнува?“
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Но ако бил повеќе загрижен за коњите, 'ртовите, пауните и билбилите во сарајот со мраморни шадрвани, слушал меланхолична песна на една од своите пребели жени и ги заборавал човечките патила.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во својата голема одаја со чифит-ѕидови испрскани со златни капки (ѕвезди или дукати, стремеж кон пророковото стојбиште или бројки колку е издадено од неговата азна за издржување на медресата) не можел да ги преброи во сарајот ни атовите ни сеизите, ги штракал бројаниците над разгорен мангал и го чекал езанот на оџите да му се заблагодари на пророкот за сите добра на овој свет, потоа нагрнат со ќурк и со невидливи гавази зад себе стоел пред нејаките пупки на разбудените каранфили или замислено ја слушал опивната тага на чалгиите.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
„Петре- Петре,пиралче, На грамада седеше... Имам куќа сараи, Кога ојдов да видам Една крива кошара!“ - Добро- рече Петре-ама ние сметање учевме.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
Иако и самиот со десетина рани на своето жилаво месо, Парамон се извлекол да се крие од планина на планина и да остава зад себе запалени сараи и заклани туѓинци.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Што требаше јас да носам кај Ризван-бег? Таму имаше сѐ, беговска куќа, еден сарај жолтееше како сонце.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
„Еднаш, уште пред години, крв беше паднала за таа иста вода“, рече тој колку што е можно поговорнички, „кога сопотскиот старешина, со помош на луѓе од Реснанскиот сарај, за рушвет, се обидел да ги сврти изворите кон нивниот синор. Тогаш, а камоли сега!“
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Бегот првпат го видов не кога отидов таму, зашто тогаш ме зедоа постарите прислужници и ме однесоа во помошните згради зад сарајот, туку подоцна еден ден кога јас се најдов близу до предниот двор на жолтата голема зграда со долги правоаголни прозорци и оттаму можев да го видам како се качува на еден дораст коњ, опкружен со слуги кои, кога коњот се препна под шибањето на мамузата, се тргнаа скраја.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
На сите платна беше исликан ентериерот на Сарајот, долапите и мусандрите, вратите и таваните, џамовите со тешки пердиња, ковчезите и каселите, ибриците и мангалите, килимите со необични шари-арабески.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
