понастрана (прил.)
ВАСИЛКА: Добро ве најдов (оди кај Антица која стои понастрана и ѝ пушта рака). Ти, Антице, како си?...
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Навечер дома седнуваше уште понастрана од него и уште построго го гледаше прашувајќи се дали на деда работата му е чиста или навистина, како што велат селаните, не му е.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Братучедите, прво, за секој случај, се сачеа сѐ понастрана додека не сфатија дека во ова несфатливо сновање може да се случи да ги разделат.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Малку понастрана догоруваше оган на кој се допечуваше јагне.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Денко отиде да пие вода или, пак, се скри во папратот каде што одеше да клечи, доктор Коста мереше нешто понастрана, а Бојан, мислејќи на Елена, на градот и на триесетте училишта во него, ритмички удираше со копачот, дури и несвесен зошто удира и што бара.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
И сега, кога и Толе, како Бешот, им рече на азите и коџабашијата да ги честат офицерите, овие со сета своја сила се фрлија на таа работа.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Сонцето како течно злато се разлеваше по водата, блескаше, ги опсенуваше очите; Висар тешко се приспособуваше кон таа силна светлина; од шумот на веслата дивите патки пркнуваа пред нив и се преселуваа понастрана барајќи мир и спокојство; Висар му го вртеше грбот на сонцето и ѕиркаше во водата која ги менуваше боите спрема длабочината на езерото и гледаше во јадиците и канџите што ги спушташе Трајан; кога ќе се занишаше конецот, Трајан го креваше нагоре, го собираше и му даваше знак на Висар дека е фатена риба; Висар трепереше од радост и ѕиркаше во водата да ја види рибата; кога рибата, влечена нагоре, ќе дојдеше во погорните води, ќе почнеше да разлетува и да шета дè ваму дè таму, правејќи секавични движења и обидувајќи се да го скине конецот; но колку што конецот се собираше и ја доближуваше до чунот, таа сè понемоќна стануваше, ги скротуваше своите напнувања, чувствувајќи болка од јадиците и канџите во устата; тогаш Трајан отсечно ја тргнуваше нагоре, а Висар го потклаваше оршето под неа и ја внесуваа во чамецот; потоа го проверуваа другиот конец и почнуваа да го тргаат и собираат; рибите скокаа во чамецот, пласкаа со опашките, подзинуваа по воздух, а потоа се отпуштаа и се смируваа.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Му рече ли лош збор - полош ќе ти врати; црната: ниту сака да те сретне, ниту сака да разговара со тебе; пред очите му е темно; сѐ на светот му е виновно; мудри се, знаат многу, со очи, со поглед можат да дознаат сѐ: кој си, што си, колку тежиш и што сакаш да речеш; во разговор со нив секогаш чувствуваш: меѓу тебе и нив голема далечина; не се напрегаат сѐ да чујат и разберат; на проклетството и на болот му робуваат; лилавата (јоргованлијата); постојано си потпевнуваат во себе или гласно: и во одење, и во работа и во кревет; во устата, на ушето или во малото џепче од палтото носат цветче - за салтанет; на секоја веселба први запoчнуваат да пеат; што било вчера, што било денеска, што ќе биде утре - не ги интересира; кога смируваат скарани, не сакаат многу муабети; на скараните ќе им речат: ајде чукнете се со чашките, оти главата ќе ви ја чукнеме; те фалат, те гушкаат, но сето тоа го прават без мерка; последни од кафеаната се прибираат дома; сивата: многу пребираат, џимрии во јадење, во купување, во облекување; надвор ако врне - продолжуваат по цел ден да спијат; од добиток не држат ништо, или сосем малку; за сѐ, па дури и нешто на милост да речат - колнат; клетвите им се помошни зборови со кои полесно се изразуваат; повеќето се тенкоусти, палени на збор, на јазик; кога е студено - мајката на господа му ја караат, кога е жешко - исто така; на гости, по свадби, од иста чаша или сафа не пијат; дома на прагот од куќата те пречекуваат држејќи ја вратата недоотворена; очите секогаш им се готови да те погледат напоречки, да те мунѕосаат; портокаловата: лични луѓе, секој сака од нивната куќа невеста да земе; кога врват девојките и невестите низ селото - како сонце да врви, сè пука на нив од здравотија, од личнотија; коњ аздисан скротуваат, пукнуваат; таа убавина, таа здрава јатка во нив ги држи до триесеттата година; по неа - одеднаш како зрел плод се што не може многу да држи, свенува, се олошува, се распаѓа; од никого лош збор не се слуша; благи и кротки и во очите и во лицето и во зборот; старичките чисто-пречисто се носат, мирисаат на мискинсапун, на калофер, но не доживуваат длабока старост; прават куќи понастрана од другите, истакнати, видливи; добиците им врват низ посебен влез за во кералот, не низ дворот да им го балегат и гнасат; кога крштеваат дете, врват низ селото како кралска процесија, како крал да се крунисува; ако седиш со нив, имаат моќ да те маѓепсаат, да те стават под влијание, да те владеат.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Сакам да ги запрам, а тие се понастрана ми стојат.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
така после и Бугарите нѐ држеа понастрана, првин ни дадоа да подработуваме околу казаните нивни, околу јадењата и Стеван Докуз стана поразговорлив, почна и тој да арчи зборови: ами судбина, Мирче, ќе ми рече, така ни било пишано, а јас ќе му одговорам: да му се мочам во писалката на тој што напиша така и Стеван ќе ја сврти главата и ќе земе да трупи дрва и да дроби компири и ќе џвака нешто-што било, - ќе прежива со устата, оти тој кога сака и колку сака може да огладне, колку што сака не може само да се најаде, гладта, ко кучка му стои на желудникот, во дупнато решето водата николку не стои,
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Капинка ме завлекува понастрана од патот, сѐ в урес ми оди девојчето.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И, според некое непишано правило, ги закопуваат понастрана од гробиштата, таму каде што земјата е каменлива, црвеникава, тврда.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Се врти и се замазнува, ниедно влакно да не остане понастрана.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Малку понастрана од нас другарите пувкаат од устите, си го тераат сонот.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
А и Коста гледа некаде понастрана.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Живееја понастрана, безбедни од нормалните луѓе.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Како што атмосферата стануваше сѐ повесела, газдата Вајс ја креваше чашата и му наздравуваше на персоналот, но поради слепилото, раката му одеше малку понастрана од масата.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Од зинатиот влез на болницата излегоа двајца селани со торби преку рамо и одејќи молчешкум, застанаа на работ од тротоарот и малку понастрана од човекот во сина облека.
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
Ти си млада. Изгледаш нормално и невино. Ако се држиш понастрана од луѓе како мене, можеш да поживееш уште педесет години.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Кога дојде ред да одморат и да поткаснат, малку понастрана од купот седна Пелагија и ја рашири шамијата со коматот леб и сирење, а за да не биде сама, крај неа квакна Танаскоица со краишник и голема грутка сирење.
„Исчезнување“
од Ташко Георгиевски
(1998)
