пес (м.)
Жалејќи го Кузмана, тие над своето блиско толку неизмерно плачат: да не стане пљачка на пците...
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
За награда ние од Стан го донесовме син ти, толку нажалени сите: да не биде храна на птиците грабливи, нити плен да им стане на пците.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Многупати татко му го скаруваше за дека се забавал в град и не идел да му помага во работата; арно ама Силјан беше фатил еден лош пат, тики ич не го слушаше татка си и мајка си, што ти велат вај, бај да не се настрви пес на касапница, да после мачно е да се одучи.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Кога ми го прати писмото за да ја земам, а тој пес ја одвлекол дома си и таму ме рани, ми пиша дека ја држеле под клуч... (се бара во пазувата и вади писмо).
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Надвор, во облачната ноќ, засипнато и грубо завива пес.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
А старион пес Адам од бога ќе си го најде.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
липа _ 1) дрво липа, 2) несреќа, зло го најде, човекот. Му се стори липата маѓер — готвач мазгалка — камарче во ѕидот мака — волку мака — сермија макцам — дете малечко, неразвиено уште мал — имот, земја малчок — исто нагалено (диминутив) мандак — пес.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Крсте силно викна неколку пати: Еј овчарко, еј овчарко, брани пците!“, ама никој не се одзва.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И кога дедот Стале го скрши и ова кандило за да го свети Илија пак да седи во темница седум дена, тој побрза и ноќта ја „доведе“ лисицата пред манастирската порта и тука, „потфатена“ од сите четири нозе, ја налегнаа пците и со кожата ги плати кокошките, а дедот Стале му нареди на Стојка да кладе веднаш чаша во кандилото и да му го запали рано пред вечер, оти свршил работа, го накажал арамијата што ги украде кокошките.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
- Сите, ефенди, - рече Бошко и, сигурен дека за Мирчета сиромавиот не ќе се лути и ако му каже, додаде: - само еден, ама толку е сиромав, што пес нема каде да го фати!
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Мракот ми е ден, сенките придружнички: никој не ме гледа, закулник сум дури и за очи на був, од студентските дни Asio otus, а јас можам да ги ѕиркам низ чипките на завесите - стојат под прозорецот изѕемнети дури и од летен дожд, црни, со лица на шумски сатири, влакнести и балсамосани под кожените облеки, да ти се смачи од тие човеколики пци со совршено полициско педигре.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Дочекана од бусија, шумската кралица се лизна по стрмната, трошна земја и падна настрана, клештејќи ги забите во залудното обидување да го фати песот за грло.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Песот е скоро засипнат да ја оплакува гитарата, нејзиното гаснење.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
На мајка Геле, што кабает направи ти на пет години, што те изедоа пците крастави... Ни Анѓа не мислеше друго.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
– Ако имаме касмет да стигнеме до него, колај ќе ја разбистриме сета работа – им велеше попот на другарите -ама не верувам. Не нѐ остава тој пес кадијата; ќе нѐ расипе уште во Прилеп – со право се плашеше попот, знаејќи го свирепиот карактер на прилепскиот кадија.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Многумина што намислуваа од разни причини, да си ја менуваат верата и да се потурчуваат, си ги спомнуваа горните зборови од нивните попови, па Анѓа се држеше за нив: Снагата нека ја јадат пците, барем душата да не ја фрлам во калта.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Во овој град, понекогаш како доенче завиткан во пелени од прашина, мачките лаеја како пци и власта осудуваше малолетни деца на доживотна робија.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Ним им се придружи смешно плачење на вљубен пес - скитник и нечиј остар глас со густи, крти слогови.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Лукаво се провираше низ нозете на мостовите и режеше како гладен пес, безчувствена за светлите бакнежи на сијалиците.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Се сетија: мачката на директорот на една пошта пролајала со глас на пес; тој исплашен од божјата казна, му подарил на православниот црковен одбор државен радио-апарат со четири ламби и ја вратил својата партиска книшка.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
