оџак (м.)
Одајата е наместена мошне арно, старовремски: десно насреде огниште, горе јашмак под кој оџакот е завиткан со завеса од шарена басма; од страните на огништето камари, исто така покриени со завеси од истата басма; назад два прозорци со завеси од истата басма, собрани до горе на плисе и прикачени на една шајка на средината, така што имаат изглед на плисиран полукруг.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
При кревањето на завесата од оџакот излегува густ чад кој брзо престанува, а потоа се појавува на вратата баба Анча, која се обѕирнува зад себе си.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
При влегувањето на младенците во брачната соба ѝ ги зимаат лебовите на Антица, како и свеќите на обајцата — Антица и Николаќија, ги забиваат во средината од лебовите и така ги оставаат на јашмакот од оџакот.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Чадот од многуте оџаци се испреплетка губејќи се лесен и подвижен кон облаците.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Од исток во широчината безизразно гледаат со матни, напукнати или со весник излепени прозорци, низа збиени и од земја никнати куќарки; на запад - гнил, накривен плот зад кој се наѕира темно- црвен оџак; од југ - слеп ѕид на него чуден цртеж со креда; голем круг со две дебели бели точки, под нив водорамна црта.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Застуденуваше. Од оџаците веќе се виеше чад; луѓето седеа по топлите домови.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Ноќва како затнат оџак е темна и зачурена. Маглите се чадот од прегорените мечти во душата.
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Трите неподвижни сенки немо чекаа. Над оџакот на соседната стреа се мачеше ноќниот срп; не можеше да се отплетка од густите облици.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Заседата на ноќта го улови неочекуваното, го стисна в стапица, изгубен и недооформен за судрување го покри со влага, сам пред смрт, без сведоци, во таа ноќ кога сите оџаци кобно згрчени над него како зли богови, како птици што ја чекаат својата жртва.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Низ тие очи се наѕираа дните од неговото детство: црвени покриви и штркови празнично исправени на оџаците, бели меки облаци, разигран ред јасики и месечина удавена во непокриен бунар.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Селото се прогледа како тепсија и Османлиите можеа да видат како од секоја куќа излегува густ дим од оџаците, а на сред село голем собор од луѓе.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Во градовите илјади безработни топеа сили крај високите, угаснати оџаци на фабриките и под пустите посивени ѕидишта од напуштените градилишта.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Во леарниците, каде што се правеа куршуми, постојано пламтеа огнови и од оџаците се креваа јата бели, светли искри.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Најпосле еве ги белите снежни покриви од високите градски куќи, еве ги осветлените прозорци, еве ги и црните оџаци низ кои избива дим и пријатна топлина.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Глигор го завлечка Арса во оддалечениот агол, до разурнатиот оџак.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Арса го зафати некое чудно треперење што го тераше несвесно да се тиска кон оџакот.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Го најде Патрокле во аголот кај оџакот, каде што обично спиеше.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Таму горе, на врвот на нејзиниот покрив, белината на снегот беше разјадена и црна само на местото каде што беше оџакот.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
- Немате ни електрични печки, ни тераси, ни вакви огромни оџаци...
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
Видов сиви стреи, сиви оџаци и сиво небо и пак се симнав.
„Сенката на Карамба Барамба“
од Славко Јаневски
(1967)
