котлина (ж.)
Од овој површен поглед врз историските настани во Македонија се гледа оти горе-долу сите македонски котлини имаат една и иста историска судбина, горе-долу сите нивни жители имаат особен, одделен историски живот, неретко самостоен, или пак вклучува во себе заедничка борба за политичка слобода.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Тука имаме многу високи планини што имаат разен правец и образуваат котлини, одделени една од друга.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Тоа е јасен доказ оти нејзината среќа не зависела само од Србија и Бугарија и оти високите планини што ги заобилколуваат македонските котлини уште не се таква опасност за заедничкиот политички живот кај нивните жители.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И така, во намисувања за деновите на пониженост и миговите на гордост заради тоа што се успеало да се опстане и да се пркоси на сѐ што било туѓо, немило и недраго, омразено и мрачно и што било судбина натурена со туѓа рака и волја, си тече животот во тесната котлинка меѓу коњушниците, подгниените бараки, трите казани, прашливото џаде, камионите што двапати на ден пренесуваат ранети и оздравеници, лелеците и тажалките, полудените, падавичарите и црневицата расплакана, болна од чемери и исчекување.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
А кога престана брмчењето на моторите и во котлината се врати тишината, тој се загледа во ѕвезденото небо и се почувствува уште поосамен.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
И ми се чинеше дека истото прашање го поставуваат за човекот што стоеше под бандерата сите оние од котлината на смртта од истурените шатори, оние што со наведнат поглед погледнуваа накај столбот, носејќи ги на врвот големите камења по патеката со расфрлени парчиња бодликава жица, тапкајќи по неа со боси стапала, и оние кои папсани ги трпеа ударите со кундаци и челични камшици.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Пред мене, кај шолјичката со црн талог и со отпушоци слични на мали надгробни споменици во котлина од која нема излез, лежи хартија на која сум запишал меѓу другото: Темната возбуда, носи неспокој, нѐ фрла во тивок очај или некорисен гнев ...
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Тоа било јасно и било јасно: многуте советници со висок ајлук и вечни гости на беговиот мудбак можеле да им смислуваат одмазда на непокорниците од Кукулино; тие исти советници еднаш веќе сториле да загине од безмилосни пушки измирецот и милосникот на убавината Селџик-бег заради споулавеното јунаштво да ги зема под заштита копуците и залангугурите од најкраставите крстени села во Скопската Котлина.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Ехе, а сега ќе кажете ли каде е излезот од котлината и можниот пат од другата страна?
„Авантурите на Дедо Мраз“
од Ристо Давчевски
(1997)
Кога ќе се раздвижи воздухот стежнат во Скопската котлина?
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Градот е во котлина. Природниот провев по реката - наречен Вардарец или шарпланинец - бил попречен со градење на високи згради откај населбата Влае - Порта Влае“, објаснуваше тато Петре.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Повеќето стручњаци од областа на екологијата се согласни дека аерозагаденоста во градот зависи од климатската специфичност на Скопската котлина.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Ноќта врвеше натаму, а јас седнат на масата зад машината за пишување, сеќавав како само нејасни мисли ми врват низ главата, како парки магла кои се тегнат по долината над малото езеро под Лерна и потоа исчезнуваат, и на нивно место доаѓаат нови, сѐ додека дувне ветрот и не ги истера од грлото на котлината.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Темни и заканувачки облаци се појавуваа зад планинските сртови, ама никако да ја поклопат скопската котлина.
„Црна билка“
од Ташко Георгиевски
(2006)
Не ни насетуваа тогаш што ќе се случи кога ја управија арабата на другата страна од котлината, кон планината Караџица.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Тоа лежеше во некогашната котлина, мирно и азурно сега на сонцето.
„Братот“
од Димитар Башевски
(2007)
Чардаците пак и конаците покрај манастирот, кои ги подигнаа скопските папуџии од еснафот, за Тодора беа како чардаци ни на небо, ни на земја од приказните на мајка ѝ и постарите сестри, зашто со око што добиваше крилја од нив, се гледаше целата котлина и Вардар, и се леташе високо, а не се паѓаше длабоко.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Ноември е: се менува небото, зачестуваа дождовите, сѐ се позгуснати и потешки, се набираа маглите во скопската котлина, па испаруваа како од коктел гушејќи ги минувачите.
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
24
Маглата се поткрева над котлините
визијата станува стварност
стравот се обвистинува:
се наѕира клисура, амбис сур
живописна урна
серт рис се задава од сртовите
како сираче, но отмен
и дрско убав, би рекла
смртно личен
само ревот негов ни бие
право в лице
насекаде околу-наоколу
мене и тебе, синко мој
бие бијно, очебијно
а сепак кревко
небаре може да се сотре
да се изгуби место нас
со еден замав на главата
со едно затнување на устата
со еден потег на четката
со мал премаз боја
со нов слој малтер
со обично будење од длабок сон
ама будење нема,
веќе нема назад и тебе те нема
Младост моја
само необичен сон, збор и допир
само задоцнета потрага по изгубеното
може да те оживее како свет -
но литературен
како сенка на сенката
„што било, пак ќе биде“
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Зорите ведри, росни, студени во кои како бел килим маглата е послана по длабоките котлини, а облаците – црните носат долготрајни студени дождови, што доаѓаат нагло со многу силни и долги грмотевици инивниот одглас долго се пренесува низ долгите и длабоки трапишта, процепи и клисури.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
