зејтин (м.)
Таа механички наполни две чаши со некаква течност погуста и од зејтин и ни ги принесе.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Сипаничаво лице, од кое гледаа две ситни очи, чиниш полеани со зејтин, му беше ветено на некој светец.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Треба в болница да го однесат. А сега, со зејтин мачкајте го.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Полупразната чаша беше празна. И пак полна со зејтинест ликер.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Мегалоновите бродови ги разнесуваа маслинките и зејтинот што се правеше од нив по сите светски пристаништа.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Пропаѓајќи, тој ја извива раката (не веќе рака оформена, туку нешто налик на ембрионален екстремитет), очајнички замав на давеник, исчезнува, се претопува во зејтинестата смеса.
„Пловидба кон југ“
од Александар Прокопиев
(1987)
Зошто секој да знае дека на десната горна клепка има јачменче, и кој ги симнал бечвите и покажал дека има на себс гнојно рибино око врз кое става истолчен печен кромид во зејтин од сусам или од сончоглед?
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Попот ги кадел момчињата со темјан додека црната брада страшно му штркнувала на сите страни, потоа првиот го поел со старо вино во кое настругал сив корен од линцура, а на другиот со капки маслинов зејтин во кои со години чувал пелин и рициново семе му извлекол од увото мртов црв или дрвеница или болва, сега е сосема сеедно синовите на бегот можеле пак да трчаат по полето и по стрмништата да вадат јајца од еребици.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Го слушнав треварот Никола Влашки: „Луѓе, донесете зејтин. Побрзајте, скржавци. Круме е сиот во пликови.“
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Винстон ја зеде својата шолја, подзастана малку за да собере кураж и ја проголта течноста со вкус на зејтин.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Каранфилчето и сахаринот, сами по себе доволно одвратни, не можеа да го отстранат тешкиот мирис на зејтин; а најлошо од сѐ беше тоа што мирисот на џинот, кој престојуваше во него деноноќно, во свеста му беше неразделно измешан со мирисот на оние...
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Огне имаше шлакнато цела кутија гел врз косата и таа му сјаеше како да ја потурил со половина шише зејтин.
„Игбал, мојата тајна“
од Јагода Михајловска Георгиева
(2000)
Секогаш имавме сирење, зејтин, ние месо моравме да имаме. Бевме една од најугледните фамилии.
„Три жени во три слики“
од Ленче Милошевска
(2000)
Порано, во еднопартискиот систем, просторијата на кооперацијата си беше секогаш иста, истиот продавач, Тоде Нунко, истите шишиња зејтин, истата сол, истата пипер за в очи, истото сточно, ако го имаше, истите наполитанки “јадро“, истите поличиња, истата паланѕа со истите тегови, сѐ урамнотежено и сите присутни урамнотежени и мирни, секој во себе со прстот на чело, што ќе каже и колку треба да каже, за да се заслужи еден живот што се живее.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
- Скокна младиот артист, а мастиката му се одлеа од чашката додека цигарата ја изгасна не во пепелницата туку во пјатото со варените јајца исечкани на тркалца и посолени со црн бибер во капка зејтин.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Очите му шетаа и скокаа како маслинки на зејтин, ама и во нив не се гледаше ни жал, ни лутина.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
А, ме опкружуваа кутии од зејтин, прашок за перење, стоби-флипс смоки и чипс, сапуни и празни цедеа подеднакво прекрасни како и оние кои веќе го најдоа своето место во ходникот - складилиште.
„Ниска латентна револуција“
од Фросина Наумовска
(2010)
Кога во живеачката надоаѓа сиромаштијата широко зинуваат устите за мали залаци и погледите на луѓето папсуваат како оној на селанката од Пустец од чиј врзоп денеска никој не купи ништо - барем едно сунѓерче за миење садови, едно шише маслинов зејтин, една паста за бричење.
„Светилничар“
од Ристо Лазаров
(2013)
Јас, будала, се средив, се намирисав и се враќам во постела, а тој, како да ми е брат, спие!”, се јави сопругата негова, а цариничката слатко се изнасмеа и, пак погледнувајќи нагоре, викна: „Стави во тавчето зејтин, не штеди!
„И ѓаволот чита пРада“
од Рада Петрушева
(2013)
