жед (ж.)
Ко лице и песната бестрасна беше, но река в кристално корито, чинам, што тече низ песок, гонејќи ја полека-лека жедта на тие што минат.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
И, ако со виното вдовица вашата силна жед ја загасила медно, а ако ви бацило рака со насмевка милна сираче нејако, бедно, ил ако во гозби сте имале почесно место — кое е гордост, би рекол - и ако здравицата вам ви се здравила често: здравје ви посакал секој — па, да се присетиме ние за тоа и нека да се покажеме смели!
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Значи, нас со Бугарите нѐ врзуваше едно заедничко име, еднаков однос кон нас од страна на Грците и Турците, еднаква жед за слободен од фанариотите и Турците живот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
88. Тоа платонско и само платонско и евтино сочувство кон Македонците, тоа неразбирање на националните интереси, тоа отсуство на национални идеали и таа жед за популарност со приврзаност кон социјализмот е одраз на духовната состојба на бугарскиот народ и неговото општество.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Пријателе, пријателе, далек, пијан одам од копнеж и жед.
„Слеј се со тишината“
од Ацо Шопов
(1955)
Од жед му напукнал образот бел, оган во очите крие.
„Слеј се со тишината“
од Ацо Шопов
(1955)
Го мачеше рапава пустинска жед, лименото грло на матарката беше суво како и планинската пролет.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Но тоа предизвика жед и тие почнаа да пиштат за вода.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Млаката вода не ја совладуваше жедта и бегаше низ кожата во небројани капки.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Така се роди неговиот ѕверски инстинкт. Претчувствата оживуваа облици и шумови, жедта, непозната досега, му ги полнеше очите со сол.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Стоеја потпрени еден на друг и се срамеа. „Остави го, Мироне“ , рекоа. „Тој е сакат.“ Во очите им лежеше лилава меланхолија и молеше - остави го Мироне, а тој, насилник со жед на сувите усни, уште еднаш праша со закана крстосувајќи ги рацете на гради: „Што сакаш ти?“ На ниското чело можеше да му се прочита дека знае да биде до крај безмилосен кон противниците.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
И брза, измачуван од жедта, да стигне до водата.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Беше тоа еден таков морничав страв од височините, а во соништата тој му се прикраде така, што секогаш се изнаоѓаше себе си осамен и несигурно стапнат на скелето на една толку висока градба, која ја имаше височината на сите оние недобројни зданија, создадени од него, уште од неговото детство, наредени едно врз друго, од кој наеднаш тие скелиња почнуваа да се отпетлуваат, бетонските плочи остануваа да висат над провалијата, тулите се трошни под неговите стапала и тој онаков малечок, навистина пргав, кажав, но наеднаш толку мал и страсен не можејќи да стори ништо друго против тоа, се отпушта оттука надолу, во онаа бескрајна празнина под него, која чиниш со жед го впива во себе неговото до непостоење лефтерно и ситно тело...
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тогаш нему на малиот Змејко, му се стори просто како да го виде црвениот лав на сонцето како се повлече во тревите и како остана спружен, а деновите од тоа добија нешто потпечено и безбојно. Како усни на жед.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Околу неговото тело се препашуваше една врела обвивка и тој ја гаснеше неа со по една рака од тој пепелав снег; студенината на снегот просто го испечуваше по јазикот и по непцата, а по оној кус миг, додека тој се растопуваше, овозможувајќи ѝ некакво задоволство, во устата пак му остануваше една уште потврда корупка жед.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Не чувствував жед. Можеби ме напоиле додека спиев можеби и сам сум пиел од некој извор без да знам дека сум го сторил тоа.
„Сенката на Карамба Барамба“
од Славко Јаневски
(1967)
Од песок, од ветар, од темница и од жед многу ми се спиеше и јас заспав, заборавајќи да му се заблагодарам на пустинското дете што ме возеше на камилата.
„Сенката на Карамба Барамба“
од Славко Јаневски
(1967)
Но ако се сретнат негде, во некоја пустина пуста кај што жед со глад се дружи, Давид ќе накостреши мустаќ и Голијат мртов ќе се спружи.
„Најголемиот континент“
од Славко Јаневски
(1969)
Тука земјата беше многу солена и црна Зашто сѐ од изворот што ќе потечеше Суша ги цицаше и жед.
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Штом ја отвори вратата од кошарата, говедата едно преку друго истрчаа надвор, па нестрпливи да стигнат до поилото и да ја изгаснат жедта, лижеа од снегот.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
