агонија (ж.)
Дните беа во агонија кога се сретнав со шашливиот Кузман на мостот под бронзените јавачи - Александар и Петар Караѓорѓевиќи.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Отпрвин ќе го фрлиме во пеколна агонија дивиот молох, твојата и нашата несреќа.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
На помодреното лице беше замрзната грозната гримаса на тукушто свршената агонија.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
(Султана одеднаш го искривува лицето во нем грч. Ја фаќа главата со раце. Никој не ја гледа, но сите знаат што се случува. Султана минува низ нема агонија. Пауза. Лицето се враќа во нормална физиономија. Пауза.)
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
Од звукот се уривале карпи и пресушувале реки. Светот бил во агонија.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
2 Според подоцнежното раскажување на кукулинецот Лозан Перуника* (значи по седумдесет и осум години од настанот, кога тој веќе бил на прагот на своето столетие, поточно - според записите на некој калуѓер од илјада деветстотини и тринаесеттата година, кога веќе се гризеле со оган и челик под знамиња на лав или двоглав орел и атакувале едни на други преку полумртви села и градови во прашина, во чад и во треска бугарските дивизии на генералите Тошев, Ковачев и Иванов и српските дивизии од Првата, Втората и Третата армија на престолонаследникот Александар и на генералите Степановиќ и Јанковиќ, и едните и другите, мобилизирајќи ги македонските голтари од вардарскиот, пиринскиот и егејскиот дел на својот вилает да пукаат едни во други**, додавајќи му ги на тој хаос и грчките војски, сите три крунисани влади на тие армии во алчна агонија да лапнат по еден залак од Македонија), во она време големоглавиот и бабуњосан Адам Леновец им раскажувал на неколцина од дружината дека попчето што го мердале ноќе во Лесново не се занесувало толку по идејата на грчката Патријаршија за една голема и од Зевс или Саваот благословена Елада, тој неграмотник со ретка брада можеби за тоа и не знаел, колку што сакал да ги завлече прстите со многу топчести ковчиња под ленената кошула на Фиданка Кукникова; каменоделците по ден, најчесто пред своите жени со загатливо сомневање под клепките, ја проколнувале и ја пцуеле убавицата со дамки, со тие златни очи на страст и копнеж по милување, а ноќе станувале од постелите на своите жени, божем во дворот ќе шопаат широко расчекорени и без воздишки по она што пред тоа го сонувале, всушност како лилјаци ја облетувале Фиданкината куќа со еден прозорец под бушавиот сламен покрив и со напукнат оџак; жените веќе нешто знаеле за ноќната лилјачка игра на своите мустаќести балами и со дукат го наговарале попот да се преправи во козинав врколак и да внесе страв во селото; ама и на попот, како што раскажувале, не му висел под папок суџук од мелено козјо месо; и тој станувал бабачко кога ќе се сетел какви тајни си криеле жените под кошулите.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
За Правдољубивиот, опседнат со братоубиствената војна, сиромаштијата на државната благајна и постојаната закана на гордите азиски освојувачи, патрицијот припаѓаше на групата сестрани интелектуалци, но крајно немоќни пред непредвидливото тркало на историјата, кое во деновите на агонијата на Царството, сотираше со вртоглава брзина.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Девојчето измрзнува и сонува во слатка агонија; тој прекрасен сон е песна што лебедот ја пее пред смртта.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Мораме да се бориме и против длабо кота привлечност која за нас ја има агонијата на капиталот, против инсценацијата на сопствената агонија која што ја приредува капиталот, а во која ние сме вистинските смртници.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Бидејќи изложеноста на телото на такво оддолжено дејство на X-зраци доведува до масовни изгоретини и уништување на ткивото, и агонизирачка смрт освен ако човечкото експериментално животно едноставно не се докрајчи и со тоа стави крај на мизеријата.
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Во училиште, децата таа агонија ја впиваат во себе засекогаш.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Во таквиот самодоволен маниризам се најавува неговата агонија.
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
Под неговата зашеметувачка светлина ги распаруваа стомаците на розовите риби од езерото, донесени да се изедат тука, како сеќавање на првите христијански симболи, тие далечни риби пред да се покаже крстот, тие анадолски агонии на одминатите векови сега беа само одѕвони на далечните спомени.
„Вечната бесконечната“
од Михаил Ренџов
(1996)
Летото умре наеднаш, без предупредување, светот вриска во агонија.
„МАРГИНА бр. 10“
(1997)
Сиот негов ум и тело изгледаше како да се зафатени од некаква неподнослива пречувствителност, од еден вид проѕирност, која секое движење, секој звук, секој контакт, секој збор што мораше да го изговори или чуе, го претвораше во вистинска агонија.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Ние децата се плашевме од поповите. Мајка ми беше сосем во агонија.
„Три жени во три слики“
од Ленче Милошевска
(2000)
Романот започнува со конвенција, со сликата на писателската агонија пред празниот лист хартија, а замаец на новиот ракопис станува моментот кога селото останува без вода заради еден од типичните транзициски ликови, криминалец со политички врски.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Вокалите се обидуваат да воведат некаков (којзнае каков и кому ли потребен) ред во творечката анархија на една агонија во која времињата заемно се ништат да би да ослободат повеќе место за обичното, дребно постоење.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Но најмачни се агоничните периоди на распаѓањето на империите.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Ја сликав додека умираше
немо, спокојно, без агонија.
Последна фотографија.
Порто Санто, мај 2004
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
