матен (прид.)
На полици книги во преврска златна Редом наредени стојат, Книги с хилјадници на душа му матна Жл'чка му кревајат и јад.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Ако тие потребности на поданиците не се зачуваат и ако Турција продолжува да биде неискрена во прилагањето на реформите, тогаш од тоа ќе: настрада најмногу пак таа: 1/ таа ќе биде принудена со сила да воведе некои реформи, 2/ ако и потоа населението не биде оградено во национално-религиозен и економски однос, тогаш тоа ќе го искористат непријателите на Турција да направат брканица во Македонија за да ловат риба во матна вода.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Лист по лист кини лист по лист нижи лист по лист превртуј, притискај, лист по лист милно, таговно реди и на долга низа од капки пот и надеж со клетва и зелена јад, со корав поглед на очите матни по кревките лисја ж'лтозлатни прикаска горка на живот клет нанижи безгласна а така јасна.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Денот ли дојде тој да се мери - мерка му нема, а в градите длаби без да се запре, без дно да најде не тага а клетва, и во очите матни и не сакајќи сама се дига фуријата.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Во главата му шумеа зборовите на командантот, а во душата го болеше: сета надеж, сета онаа одушевеност, со која што утринава дојде овде, пропадна и како да се потопи во матните води на блатото.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Зачмаената улица оживуваше. Како матен порој ги валкаше во мов удавените луѓе - себични и нечовекољубиви.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Од исток во широчината безизразно гледаат со матни, напукнати или со весник излепени прозорци, низа збиени и од земја никнати куќарки; на запад - гнил, накривен плот зад кој се наѕира темно- црвен оџак; од југ - слеп ѕид на него чуден цртеж со креда; голем круг со две дебели бели точки, под нив водорамна црта.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Петко се поднасмеа под мустаќ и му вели: — Море, побратиме, жеден коњ матна вода не гледа.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Ех, јалан дуња, младост лудост — матна река.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Непознат снуждено седи дури го пречека зора, непознат слики нуди на сите в „Source" и „Flоra"! На булеварот Saint-Germain облачен, матен, зимен ден.
„Слеј се со тишината“
од Ацо Шопов
(1955)
Кога го чу својот глас, развлечен и матен како закан, како порој на оловни слогови кој не ги бришеше сенките на патот туку ги оживуваше, го влечеше по себе сенките-сведоци или јатаци, сеедно, до една бездна во која беше сѐ непознато и над која веќе немаше ништо освен ехото на тие слогови - „Да живеат сите ножови на светот!“
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
- Виде ли? рече - Тоа глувченце... Не чув потаму. Неговите матни зборови ги поклопија сурлите и тапанот.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Темнината везеше врз нив влажни шари. Околу матниот живот на уличните светилки се роеја игличести, капки, проѕирни бубалчиња.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Матното, засипнато тропање од ѕвонецот на овенот- предводник се изгуби накај првите ниви и овчарите се упатија по овците... ...
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Прв сокак - црквиче, камена печурка забуцана в земја, втор сокак - чадлива меана полна со матна светлост и нејасни ликови, трет сокак - дрво, опашан со висок ѕид од плитар.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Капките се лееја една во друга и образуваа матна баричка.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Очите им беа матни како да чадеа од под клепките; над и под таа задименост се наслутуваа првите брчки.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Во собата, под прозорецот со неколку матни дамки од месечината, некој јачеше од задоволство, додека шишкањето на ќебето и чаршавите го избезумуваше.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Ѝ рече: „Јано, ти личам ли на дрво?“ „На дрво?“ се зачуди. „Се шегуваш.“ „Не, искрено“, матно бараше. „На дрво - јавор, глог, зеленика.“ „Не ми личиш“, без веселост му призна.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
(Пие. Откако ќе сврши со пиењето, запева, тешко, со болка, пијано: „Како ќе ја минам мајко, Таа река Вардар, Матна и крвава...“
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
