вода (ж.)
Блажена да е твојата златозрачна утроба од која му истече на мојот народ животворна вода одозгора дојдена со твоите молитви.
„Пофалба на нашиот татко и учител словенски Кирил Филозоф“
од Климент Охридски
(1754)
Тогива ќе да затрубат от небо седм труби ангелскии, и от тие труби ќе да се потресат небо и земља многу страшно, и ќе да падне слнце и месец и ѕвезди, а небо ќе да се свие како перде, и сите води и море ќе да се изсушат, а земља ќе да се запали да гори со силниј огин.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
И шумоли поточе, брзо ко змија, течејќи, кристални води леејќи.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
А Фотина мртвиот в корито беше го клала; вода го потури млака што беше ја стоплила Неда, чекајќи пред малку жив да се искапи така.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
На оганот мајката котелот, ене го клава: вода да стопли за толку саканите капнати јуначки нозе и глава ...
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Овдешен не сум; ја сја родих далеко, Во јужна и топла страна, Мене отхрани после мајчино млеко Вардарска бистра вода.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
И кажи ми што ти носиш в од козина торба? Дали суха од хлеб кора и лејка за вода? * *
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Си наполнил Силјан едно шише од човечката вода и си го врзал на гуша, та си се сторил штрк и си летна заедно со Аџи Кљак-кљак, та дошол кај што беа збрани сите штркови.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Кога дошле близу селото Плетвар, кај дервенот, го видел Силјан полето Прилепско; ги видел Маркови Кули; го видел манастирот Трескавец, и од радост веднаш слегол до едни камење, за тамо да се потури со шишето вода, за човек да се стори и оттука пеш да си оди дома.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Така и Силјан коњарецот, голема радост му се сврте на голема жалост, чунки од големата радост слегувајќи на земи не стори мукает да не го окрши шишето; да што рекле стари: "зла суправа – готова штета", така му се сторило и на Силјана, дека силно паднал на земи и го удрил шишето од каменот и го окршил парче по парче и водата се разлеала по каменот.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Кога Бугарија со шум сакаше да го реши македонското прашање, водена за носот од македонската емиграција, Србија тихо, со голем успех работеше во Македонија наполно согласно со српската поговорка: „Тиха вода брег рони”.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ако тие потребности на поданиците не се зачуваат и ако Турција продолжува да биде неискрена во прилагањето на реформите, тогаш од тоа ќе: настрада најмногу пак таа: 1/ таа ќе биде принудена со сила да воведе некои реформи, 2/ ако и потоа населението не биде оградено во национално-религиозен и економски однос, тогаш тоа ќе го искористат непријателите на Турција да направат брканица во Македонија за да ловат риба во матна вода.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Од Стамбул телеграфираат во разни европски новини (Standard) оти англиската и француската средоземна флота добиле повела да се наоѓаат блиску до македонските води.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
КОСТАДИН: (Си дојдува на себе). Ете, пак жива вода станав...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
На, тате. (Седнува покрај татка си. Симка, со ѓумови во рацете, врви низ собата и излегува во дворот по вода).
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
СТОЈАН: (Крева барде со вода, а мисли на вино). Аирлија нека е, што работевме! ЗАФИР: Не ти оди благословот со вода...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ТЕОДОС: Сиот ме направи жива вода! Ракавите ми ги наполни! Да не е и тоа адет, да не е и тоа ред?
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Требаше за атер да испиеш една чаша вода!
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
АМПО: Е, татко, и ти мајко, рибата во водата, а тиганот на оган. Каде ви е кумот?
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
МАРА: (зема стомна со вода и ја става на прагот).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
